İstek kipi nedir? İstek kipinin olumlu ve olumsuz cümleleri ve örnekleri ile konu anlatımı

İstek kipi, cümledeki eylemin talep bildirebilmesi için kullanılır. Hem olumlu hem de olumsuz anlamda istek kipini cümle içerisinde kullanmak mümkündür. Bunun için cümlenin anlamına uygun düşecek şekilde doğru ekler fiilin doğru yerinde kullanılmalıdır. İstek kipi ile belirtilen cümleler, diğer cümlelere göre daha kısa şekilde tamamlanır.

 İstek Kipi Nedir?

 İstek kipi, fiil sonuna getirilen bir ektir. İstek kipi, fiilin sonuna geldiği zaman, eylemde belirtilen işin yapılmasını talep etme ve isteme anlamlarına gelecektir. Tüm şahıs ekleri için eylem üzerinde ek olarak uygulanabilir. İstek kipi ekleri ‘-a, -e olarak geçer. İstek kipi eklerinin fiilde belirtilen eylemin gerçekleştirilmesi ya da eylemin olumsuz anlamı ile yapılmamasını istendiği konular için kullanılır. İstek kipinin olumsuz hali de ‘-ma, -me’ ekleri ile temsil edilir. İstek kipleri, tüm şahısların kullanımına uygun şekilde cümle içerisinde çekimlenebilir.

 Hem olumsuz hem de olumlu ekler için geçerlidir. Fakat istek kipleri genellikle 1. tekil ya da 1. çoğul şahıs kullanımlı cümleler içinde yaygın olarak tercih edilir. İstek kipi eklendiği cümle için istemek anlamını kazandırır. Eğer olumsuz anlamı ile kullanılacaksa, istememek fiilinin istendiği anlamı çıkarılır. Olumsuz istek kipi içeren cümleler de aslında, bir işi ya da durumu istememeyi istediğini belirtmiş olur.

 İstek Kipinin Olumlu Cümleleri Nasıl Kurulur?

 İstek kipinin olumlu anlamdaki cümlelerini kurmak için -a, -e ekleri kullanılır. ‘Okula ben de gitmek istiyorum.’ cümlesi istek kipi almamış ancak bir talep bildiren bir cümle olarak kabul edilir. Bu cümleyi istek kipi ile kurmak istersek; ‘Okula ben de gideyim’ biçiminde cümle dizilimi gerçekleştirmek gerekir. Buradaki isteme eylemini sağlamak için gelmek fiiline –e eki getirilerek istek kipi kullanılmış olur. 1. tekil şahıs olan ''ben'' ile çekimlenen bir cümledir.

 İstek Kipinin Olumlu Cümleleri İçin Örnekler

 ''Akşam yemeği yemek istiyorum.'' cümlesi yerine istek kipi ile ''Akşam yemeği yiyeyim.'' cümlesi kurulabilir. İkisi de aynı anlama gelmekle birlikte, ikinci cümlede istek kipi kullanılarak kısaltılma sağlanır. Aynı şekilde; ''Sen de burada gezmek istiyorsun.'' cümlesi yerine ''Sen de burada gezesin.'' cümlesi istek kipi aracılığı ile kurulabilir.

 İstek Kipinin Olumsuz Cümleleri Nasıl Kurulur?

 İstek kipinin olumsuz anlamdaki cümlelerini kurabilmek için ise -ma, -me eklerini kullanmak gerekecektir. ‘Bugünden sonra eve gelmek istemiyorum.’ cümlesi anlam olarak olumsuz bir istememe durumunu temsil eder. Bu cümleyi olumsuz istek kipi ile kurmak istediğimiz takdirde; ‘Bugünden sonra eve gelmeyeyim.’ biçiminde söylenmesi gerekir. Aslında olumsuzluk eki, olumlu istek kipine m harfinin ilave edilmiş halidir. Olumsuz istek kipi eki sonrası -e eki kullanılarak cümleye olumsuz anlam yüklenmiştir.

 İstek Kipinin Olumsuz Cümleleri İçin Örnekler

 ''İlaçlarımı bu akşamdan itibaren artık içmek istemiyorum.'' cümlesi yerine, ''İlaçlarımı bu akşamdan itibaren artık içmeyeyim.'' cümlesi ile olumsuz istek kipi eki kullanılabilir. Daha kısa bir biçimde cümle kurularak eyleme aynı olumsuz anlam yüklenebilir. ''Bu işi grup olarak yapmak istemiyoruz.'' cümlesi 1. çoğul kişi için olumsuz bir anlam taşır. ''Bu işi grup olarak yapmayalım.'' cümlesi ile olumsuzluk eki kullanılarak istek kipi getirilir ve aynı olumsuz anlam karşı tarafa aktarılmış olur.