İntihal ayarı
Güncelleme Tarihi:
YÖK, iki yıl içinde sonuçlandırılamayan intihal incelemelerinin zaman aşımına uğrama süresini kısmen genişletti. Sonuca varılmayan incelemelerin ardından akademisyen intihal şüphesi olan çalışmasını kısmen de olsa tekrar yayımlar, atamalarda kullanır, alıntı yaparsa inceleme yeniden başlayacak.
YÜKSEKÖĞRETİM Kurulu (YÖK), 2013’te Genel Kurul toplantısında alınan 657 Sayılı Kanun’un ‘zaman aşımı’ süresini düzenleyen maddesindeki ‘intihal’ suçlarına yönelik yeni bir karar aldı. Buna göre, daha önce iki yıl olarak belirlenen intihal incelemelerinin zaman aşımı süresi kısmen uzatılmış oldu. YÖK’ten alınan bilgiye göre düzenleme, daha önce intihal yaptığı tespit edilen ama iki yıl içinde ceza almayan bir akademisyen hakkında şikayet olursa soruşturmanın yeniden başlatılabilmesini öngörüyor. Ayrıca yeni düzenleme intihalin sınırlarını çizerek beş maddeyle genişletiyor.
‘BELİRSİZLİK GİDERİLDİ’
YÖK Genel Kurulu’nda alınan karar, 30 Kasım 2015 tarihli yazıyla rektörlüklere bildirildi. Yazıda, kanunda yer alan “Disiplin cezasını gerektiren fiil ve hallerin işlendiği tarihten itibaren iki yıl içinde disiplin cezası verilmezse ceza verme yetkisi zaman aşımına uğrar” hükmü ile düzenlenen zaman aşımı süresinin nasıl işleyeceğinin görüşüldüğü belirtildi. Kurul, değerlendirme sonucunda bu konuda belirsizliklerin giderilmesi amacıyla düzenlemeler yaptı. Üniversitelerin buna göre hareket etmesi istendi.
Aynı eserin tekrar kullanılması beklenmemeli
Prof. Dr. Canan Özgen (ODTÜ Uygulamalı Etik Araştırma Merkezi Müdürü) İntihalde zaman aşımı hiçbir zaman olmamalı. Ceza, şart ne olursa olsun verilmeli. YÖK’ün beş koşulda intihal olayını tekrar gündeme taşıması olumlu ancak yetersiz. Çünkü intihal fark edildiği anda şart koşulmadan geriye dönük işlem başlatılabilmeli. Kişinin tekrar intihali kullanması beklenmemeli.
Öğrencilere intihal eğitimi vermek gerekiyor
Prof. Dr. Abuzer Kendigelen (İstanbul Üniversitesi Etik Kurulu Başkan Yardımcısı) Olumlu ama disiplin yaptırımı bakımından iki yıl geçmesi bir bilimsel çalışmanın intihal olup olmadığı tespitini engellememeli. Üniversitelerde hatta liselerde öğrencilere intihalin suç sayıldığı ve cezasının olduğu hatırlatılmalı. Yurtdışında öğrencilere intihal yapmamaları yönünde taahhüt imzalatılıyor.
Dileğim yasal düzenlemelerle tümüyle ortadan kaldırılması
Prof. Dr. Erkan İbiş (Ankara Üniversitesi Rektörü) İntihal, bilim ve emek hırsızlığı. Cezasız kalmamalı. YÖK’ün zaman aşımı engelini kısmen de olsa ortadan kaldırmasına memnun oldum. Dileğim, kanuni düzenlemelerle tümüyle kaldırılması, bu eylemi yapanların zamanın hangi diliminde olursa olsun mutlaka cezalandırılması ve bu tür suistimallerin tekrarlanmasında caydırıcı rol oynaması.
Sahtekârlıkla öne geçmek isteyenler engellenmeli
Prof. Dr. Süleyman Büyükberber (Gazi Üniversitesi Rektörü) Eğer ispatlanmışsa hukuk ve hak bunu gerektirir. Ancak akademik hayatta intihalin sınırları belirgin değil. İsimsiz bir dilekçeyle dört kelimeyi almış diye, birkaç yılı bulan gecikmeler, haksız cezalandırmalar olabiliyor. Uzman olmayan soruşturmacılar intihal etiketi yapıştırıyor. Ama sahtekârlıkla öne geçmek isteyenler de engellenmeli.
İŞTE YASAKLI DURUMLAR
İNTİHALE konu eserin tamamen veya kısmen yeniden yayımlanması; atamalarda, yükselmelerde kullanılması, kişinin güncel özgeçmişinde yer alması; yazarın intihale konu teşkil eden eser veya yazıdan başka bir esere alıntı yapması veya atıfta bulunması; eserin yazar tarafından eğitim öğretimde veya başka maksatlarla kullanılması.