İngilizce dersindeki öğrenme kayıpları için neler yapılmalı?

Türkiye, benzeri Akdeniz ülkeleri gibi görece olarak blok halinde ve uzun süreli yaz tatili uygulamasını sürdürüyor. Ülkemizde ve dünyada yapılan araştırmalar, çocukların okuldan uzak kaldıkları süre içerisinde öğrenme kaybı yaşadıklarını gösteriyor. Araştırmaların temel olarak ele aldıkları ölçütler ilgili derslerin kazanımlarıdır ve ölçme ve değerlendirme de bu kazanımlara yönelik olarak yapılıyor. Yoksa, çocuklar yaz döneminde de aktif birer öğrenendir.

ÖĞRENME KAYBININ NEDENİ YAZ TATİLİ Mİ?
Akademik alan yazınına bakıldığında, öğrenme kaybı, öğrencilerin akademik ilerlemelerinde uzun süreli boşluklar veya kesintiler nedeniyle sınırlı bir öğrenme alanında ya da genel bir beceri kaybını tanımlanıyor. Öğrenme kaybının genel ve en büyük nedenlerinden birisi olarak yaz tatilleri gösterilmekle birlikte, pandemi ya da doğal afet nedeniyle okulların kapalı olması da öğrenme kaybının oluştuğu kriz dönemleri olarak kabul ediliyor.

İngilizce dersi doğası gereği sarmal bir yapıda öğrenilen bir ders. Ülkemizde de uygulanan ve dikkate alınan Avrupa Dilleri için Ortak Başvuru Metninde yer alan seviyelere göre yapılandırılmış bir öğretim süreci izleniyor.Başlangıç seviyesinden itibaren öğrencilerin her öğretim yılında önceki dönem öğrenmelerinin üzerine yeni bilgi ve becerilerin kazandırılması bekleniyor. Ancak, dil öğretimi konusunda olmak istediğimiz bir yerde olmadığımız da genel bir kabuldür. Bunun temel nedenlerinden birisi olarak, her yıl eylül ayında derse gelen öğrencilerin o dersin talep ettiği hazır bulunuşluk seviyesinde olmamaları ve öğretmenlerin öğrencileri çok daha alt bir seviyede ele almalarının gerekmesi kabul edilir..

KALİTELİ EKRAN SÜRESİ İNGİLİZCEYİ DESTEKLİYOR
İngilizce dersi, önceki yıl öğrenilen kazanımların kısa sürede öğrencilere telafi edilebileceği bir ders değil. Dört temel beceri üzerinde emek sarf edilen bir yıldan sonra İngilizce bir şarkı dinlemeyen, bu dili kullanarak birisine mesaj yazmayan, bir yabancıyla İngilizce iletişim kurmayan ve İngilizce bir metni okumayan bir öğrenci, bu derse ait pek çok kazanımı kaybettiği gibi dil öğrenmenin gerektirdiği kesintisiz sürecin aksamasını deneyimleniyor.

Yazımın başında bahsetmiş olduğum, öğrencilerin öğrenmeye devam etmesi ifadesi bizim bu aşamada yardımımıza koşmar. Ekranla geçirilen vakitle ilgili tartışmalara girmek istememekle birlikte çağın artık bir gereği olan “ekran” ile çocuklarımızın nitelikli, amaca dönük ve sınırlandırılmış vakit geçirmeleri gerektiğini savunanlardanım. Çok küçük yaşlardan itibaren izledikleri videolarla, ilkokul çağında tanışıp ileriki yaşlara kadar oynadıkları bilgisayar oyunlarıyla, dil seçimi yapabildikleri video akış izleme platformları ile aslında çocuklarımız bizim isteyeceğimizden bile fazla İngilizceye maruz kalıyorlar. Veliler olarak üzerimize düşen bu sürecin daha kaliteli olması için, ekran ile geçirilen zamanı öncesine ve sonrasına etkinlikler ekleyerek bir informal öğrenme faaliyetine dönüştürüyor. . Bu etkinliklerin içeriği ve yoğunluğu da anne-baba olarak bizlerin İngilizceye hakimiyetimizle doğru orantılı. Çocuğumuza izlediği ya da oynadığı bir video ya da oyunla ilgili ana aktivite öncesinde, esnasında ve sonrasında yapacağımız İngilizce kısa konuşmalar, onların kendi öğrenmeleri ile ilgili olarak yansıtma yapmalarına imkân tanıyor.

UYGULAMALAR HAYAT KURTARIYOR
İngilizcesinin ya da vaktinin bu tarz bir aktiviteyi karşılamaya uygun olmadığını düşünen velilerimiz için de çeşitli uygulamalar, özellikle A1 seviyesinde yardımımıza koşuyor. Bazı telefonlarda fabrika ayarı halinde yüklü olan Duolingo, içerisinden pek çok farklı dil ve kursu seçebileceğiniz Memrise tarzı uygulamalar sistematik olarak çocuklarınıza yeni bilgi kazandırmak ve öğrenilen bilgiyi belirli aralıklarda ve ihtiyaç duyulduğu kadar tekrar edebilmeyi sağlıyor. Telefonunuzun ya da tabletinizin uygulama mağazalarında bu uygulamalara benzer pek çok uygulamanın var olduğunu hatırlatmak isterim. Bu uygulamalara ek olarak doğrudan ana dili İngilizce olan özel ders öğretmenleri ile yapılacak bir çevrimiçi dersin de çeşitli kampanyalar ve indirimler kapsamında ekonomik olabileceği de göz önünde bulundurulmalı.

ROL MODEL OLMAK
Yaz tatilinde çocuklarımızın en fazla birlikte zaman geçirdiği bireyler olarak biz velilere düşen bir başka önemli görev de sadece İngilizce için değil her konuda onlara rol model olmak. Birey olarak yabancı dil yeterliliklerimizle ilgili bir faaliyet gerçekleştirmezsek, çocuklarımıza İngilizcelerini ilerletme konusunda söyleyeceklerimiz nasihatten öteye geçmez. Velisi olarak İngilizce şarkı dinlememiz, altyazılı da olsa film izlememiz, bir kitap ya da herhangi bir metni okumamız ve bunlar üzerinde Türkçe ya da İngilizce yorum yapmamız, İngilizcenin hayatımızın her alanında olduğunu çocuklarımıza göstermemiz için faydalı olur.
Alıcı beceriler olan dinleme ve okuma konusunda yazın çocuklarımıza sunabileceğimiz pek çok seçeneğimiz varken, özellikle A2 seviyesinden sonra geliştirilmesi özel bir önem arz eden üretici beceriler konusunda seçeneklerimiz daha az. Çocuklarımıza İngilizce doğru telaffuz ve tutarlı bir şekilde yazı yazma konusunda yine internet uygulama ve siteleri önerilebilir. Dikte uygulamaları ile çocukların sesli olarak bir metni okumaları, yine yapay zekâ araçları ile çocuklarımızın yazdığı tematik bir yazıyı değerlendirme şansımız var. Chatgpt 4o ile hayatımıza giren duyguların da yapay zeka konuşmalarına entegre edildiği Botlar ileride istenilen dilde sohbet edilmesine imkan tanıyacak. Böylece kendi eksikliğimiz nedeniyle çocuklarımıza yanlış telaffuz öğretme ya da yazılı metinlerini istediğimiz gibi değerlendirememe sıkıntılarından uzaklaşmış oluyoruz.

Dilin kültürün taşıyıcısı olduğunu da unutmamamız gerekiyor. Özellikle ortaokul çağlarından başlayan K-Pop furyasının Kore kültürüne ve diline olan talebi ne kadar artırdığı o çağda çocuğu olan velilerimizin malumudur. Çocuklarımızın dünyayı tanıması, İngilizce konuşulan ülkelerin kültürlerine ait bilgilere sahip olması için aile içi faaliyetler yapılması, onların birey olarak dünyaya bakış açılarını genişleteceği gibi ayrıca dile ait ilgiyi de artıracaktır.

GÜNLÜK FAALİYETER ÖNEMLİ
Bu yazı kapsamında ele alınan öğrenme kayıpları konusu İngilizce dersi için diğer derslerden farklı ele alınıyor. Bir programın izlendiği bir ders olmasına ek olarak aslında aynı öğrenme seviyesinde bile beceri yeterliliği ve kelime hazinesi genişliği gibi konularda farklı seviyede öğrenmelerin bulunduğu unutulmamalı. Çocuğunuzun o yıl okulunda öğrendiği bir dil yapısının yazın unutulması İngilizce dersi için büyük bir problem değil. Öğretim programının sarmal yapısı gereği o yapı sonraki yıllarda çocuğunuzun karşısına tekrar gelecek. İngilizce dersinde öğrenme kaybı olarak bizlerin dikkat etmesi gereken asıl önemli konu, çocuğun kullandığı aktif kelime ve ifade dağarcığının üç aylık tatil sürecinde yara alması demek. Yukarıda sıralamış olduğum önerilerin temel noktası aile desteğini gerektirmesi ve çocukların günlük yaptıkları faaliyetler içerisine yedirilebilmesidir. Aksi takdirde sınıf ortamında yazın devam eden kurslarda çocukların kış aylarındaki ders temposunun yazın da devam etmesi onları akademik öğrenme açısından dinç tutabilir. Ancak, onların en doğal hakkı ve ihtiyacı olan tatil zamanlarına veli eliyle bir müdahaleden öteye geçemez.

DOÇ. DR. GÖKHAN KAYIR KİMDİR?
Gazi Üniversitesi İngilizce Öğretmenliği bölümünden mezun olduktan sonra Eğitim Yönetimi ve Denetimi alanında yüksek lisans; Eğitim Programları ve Öğretim alanında ve Eğitimde Araştırma Yöntemleri ve İstatistik alanlarında iki farklı doktora derecesi aldı. 14 yıl Millî Eğitim Bakanlığına bağlı okul ve kurumlarda İngilizce öğretmenliği, okul yöneticiliği ve araştırma geliştirme birimlerinde proje uzmanlığı görevlerini yerine getirdir. 2015-2019 yılları arasında İsviçre’de Türkçe öğretmeni ve eğitim koordinatörü olarak çalıştı. Halen Manisa Celal Bayar Üniversitesi Eğitim Fakültesinde öğretim üyesi ve Ölçme ve Değerlendirme Uygulama Araştırma Merkezi müdürü olarak görev yapıyor. Yurtiçinde ve yurtdışında eğitimde araştırma ve istatistik, dil öğretimi, iki dillilik ve göç konularında araştırmalar yapmakta ve eğitimler veriyor.r. Hayattaki en büyük mutluluğu ise iki kız çocuğunun babası olması