Güncelleme Tarihi:
Türk tarihinde bugüne kadar kullanılan alfabelerin bilinen sayısının 5 olduğu kabul edilir. Günümüzde kullandığımız Latin alfabesi öncesinde geriye doğru Kiril alfabesi, Arap alfabesi, Uygur Alfabesi ve Göktürk Alfabesi kullanılmıştır.
İlk Türk Alfabesi Nedir?
Türk tarihinde ilk kullanılan alfabe, Göktürk (Köktürk) Alfabesidir. Bu alfabe Orhun Alfabesi adıyla da bilinir. Bu alfabenin kullanıldığı en eski eserler Orhun Yazıtlarıdır. Uzun süre Orhun yazıtlarında ne yazdığı çözülememiş, hangi millete ait olduğu dahi bilinememiştir.
1.Yüzyılın sonlarında, 1893 Yılında Danimarkalı Türkolog ve dil bilimcisi Vilhelm Thomsen tarafından bazı yazıtların arkasında Çincesinin de bulunmasından faydalanılarak ilk çözümlemeler yapılmıştır. Çözümlemeler sonrasında yazıtların Bilge Kağan ve Kül Tigin için yazıldığı, kullanılan alfabenin de Türklerin kullandığı Göktürk Alfabesi olduğu anlaşılmıştır.
Türklerin İlk Kullandığı Eski Alfabe ve Özellikleri Hakkında Bilgi
Göktürk Alfabesi kendine özgü özelliklere sahiptir. Orhun Yazıtlarından yapılan tespitlere göre Göktürk Alfabesi 38 harften oluşur. Alfabede 4 tane sesli harf, 26 tane sessiz harf ve 8 tane bileşik harf bulunur. Göktürk Alfabesinin yazımı şimdi kullandığımız Latin Alfabesinin tersine sağdan sola doğru yazılır ve okunur. Kelimeler arasında boşluk yerine üst üste iki nokta kullanılır. Bu işaret dışında noktalama işaretine rastlanmamıştır.
Yapılan araştırmalarda Göktürk Alfabesindeki harflerin Türk kültüründe sık görülen eşya ve canlıların resimlerinden ortaya çıktığı görülmüştür. Mesela yay kelimesinin alfabede bir yay şeklindeki işaretle yazıldığı görülür. Eski Türkçede keçi anlamına gelen bir harf de keçi resmine benzeyen bir şekildir.