Güncelleme Tarihi:
Tercüme-i Telemak, Yusuf Kâmil Paşa tarafından Fenelon’un yazdığı Les Aventures de Telemaque (Telemak’ın Maceraları) ismini taşıyan kitaptan çevrilmiştir.
İlk Çeviri Romanı Nedir?
Türk Edebiyatında roman türünün ilk örnekleri tazminat dönemi öncesine aittir. Aslında ilk çeviri roman örnekleri, Ermenice harflerle Türkçe olarak yazılmış olan çeviri eserlerden oluşur. Osmanlıcadan Türkçeye yapılmış olan ilk çeviri eser ise, Tercüme-i Telemak’tır. Bu eser, edebiyatımızda ilk çeviri roman olduğu için oldukça önemli olan bu eser, Yusuf Kamil Paşa tarafından Fenelon’un kaleme aldığı Les Aventures de Telemaque (Telemak’ın Maceraları) isimli kitaptan çevrilmiştir.
İlk Çeviri Romanı Yazarı Yusuf Kamil Paşa Kimdir?
Yusuf Kamil Paşa, Osmanlı döneminde sadrazamlık yapmış önemli bir devlet adamı olan Yusuf Kamil Paşa, Türk edebiyatındaki ilk roman çevirisini yapmıştır. Çok küçük yaşlarda babasını kaybeden ve bu nedenle de amcası Gümrükçü Osman Paşa’nın yanında büyümek zorunda kalan Yusuf Kamil, İstanbul’da çok iyi bir eğitim almıştır.
Yusuf Kamil, 1883 yılında Mısır Valisi Mehmet Ali Paşa’nın güvenini kazanarak kısa bir süre içinde Mısır Hazine Kâtipliğine daha sonra da Mehmet Ali Paşa’nın maiyet kâtipliği görevine getirilmiştir. Yusuf Kamil Paşa, kısa bir süre sonra kaymakam rütbesi ile askerlik makamına yükselerek mirliva olmuştur. Yusuf Kamil, Mehmet Ali Paşa’nın kızı olan Zeynep Hanım ile akrabalarının istememesine rağmen evlendi.
Kamil Paşa, Mustafa Reşid Paşa’nın da desteğini alarak oldukça önemli görevlere getirildi. Yusuf Kamil Paşa, 1862 yılında Sadrazamlığa getirildi fakat sadece altı ay sonra azledilerek Adliye Nazırlığı ve Şurayı Devlet Başkanlığı görevine alındı. En son Divanı Ahkam-ı Adliye Nazırlığı görevini yaparken hastalanarak 1875 yılında görevini bıraktı.
Türk Edebiyatında İlk Çeviri Roman
Yusuf Kamil Paşa’nın 1862’de çevirdiği Tercüme-i Telemak, öğretici bir nitelik taşır. Ama edebiyatımızdaki ilk çeviri eserlerden arasında yer alan Münif Paşa’nın Muhaverat-ı Hikemiye’si dikkatli bir şekilde incelendiğinde, Telemak’ın edebi özelliği dikkat çekiyor. Yusuf Kamil, aslında bu eseri roman türüne bir örnek vermek için kaleme almamıştır. Buna rağmen edebiyatımızdaki ilk tercüme roman olarak adlandırılmasının nedeni ise, Türk edebiyatının roman anlayışının daha başında olması olarak gösterilebilir.