İkinci şans: Ek yerleştirme

1- Boş kontenjan kalır mı? Üniversiteler bu yıl önlisans, lisans, açıköğretim ve uzaktan öğretim programları dâhil 1 milyon 7 bin 191 öğrenci alacak. Sınava 2.5 milyon kişi girmesine rağmen birçok programda her yıl boş kontenjan kalıyor. Yükseköğretim programlarına kayıt işlemleri tamamlandıktan sonra boş kalan kontenjanlar üniversitelerce ÖSYM’ye bildirilecek. Adaylar bir yükseköğretim programına yerleşseler bile kayıt yaptırmamayı tercih edebiliyor. Bu da boş kontenjanların artmasına yol açıyor. Bunlar için ÖSYM tarafından merkezi olarak ek yerleştirme yapılacak.

2- Kimler başvurabilir? Ek yerleştirme tercihi yapabilmek için adayların 2019-Yükseköğretim Kurumları Sınavı’na (YKS) katılmış ve yerleştirme puanlarının hesaplanmış olması gerekiyor. Ancak merkezi yerleştirmede bir yükseköğretim programına giren adaylar, ek yerleştirme için başvuramayacak.

3- Nasıl yapılacak? Genel yerleştirmelerin ardından 2019 yılı için ek yerleştirme kılavuzu yayımlanacak. Ek yerleştirme tercihi yapacak adayların bunu dikkatli incelemeleri gerek. Burada verilen tercih süresi içerisinde adaylar boş kontenjanlar için listelerini hazırlayacak.

4- Kaç tercih hakkı var? Adaylar, tercih hakları bulunan tablolardan 24’ü geçmemek üzere istedikleri sayıda bölüm yazabilecek. Puanı 150’nin üzerinde olanlar önlisans, 180’i geçenler lisans programlarını listelerine koyabilecek. Adayların genel yerleştirmede olduğu gibi programların özel koşullarına dikkat etmeleri önemli.

5- Ücret ödenecek mi? Evet. YÖK’ün yayınladığı ‘2019 YKS Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu’na göre, ek yerleştirme tercih ücreti 20 lira. Adayların bu ücreti belirlenen tarihlerde yatırmaları şart. Ücretini yatırmayanların ek yerleştirme için yaptıkları tercihler işleme alınmayacak. ÖSYM Yönetim Kurulu’nun kararı gereği, şehit eşi, şehit çocuğu, gazi, gazi eşi ile gazi çocukları ek yerleştirme ücreti ödemeyecek.

6- Kimler yerleşemez? Önlisans ve lisans programlarına merkezi genel yerleştirmedeki en küçük puanın altında puanı olan aday yerleştirilmeyecek. Başarı sırası barajına göre öğrenci alan bölümlerde de boş kontenjan kalsa dahi, barajın altında kalan adaylar yerleştirilmeyecek.

YÜZLERCE ÖĞRENCİ OKUDUĞU BÖLÜMDEN MEMNUN DEĞİL 
- Üniversiteli olmak isteyen adayların son şansı iyi değerlendirmesi gerekiyor. Ancak uzmanlar, adayları açıkta kalmamak için istemedikleri bölümleri yazmamaları konusunda uyarıyor. Çünkü her yıl yüzlerce aday okuduğu bölümden memnun kalmayıp tekrar üniversite sınavına giriyor. Son üç yılın ortalamasına bakıldığında, 500 bini aşkın üniversiteli tekrar sınavda şansını deniyor. Üniversiteli olamayıp sınava tekrar girmek isteyen ya da mezun olduğu halde girenlerle birlikte bu sayı ilk kez sınava girenleri  geçiyor.

484 BİN ÜNİVERSİTELİ TEKRAR SINAVA GİRMİŞ
Geçen yıl sınava giren aday sayısı 2 milyon 381 bin 412. Her sene bu sınavlara girenlerin büyük kısmı lise son sınıf düzeyindekilerden oluşuyor. 2018’de bu rakam 954 bin 353. Adayların ikinci sıradaki çoğunluğu da mezun olup daha önce hiçbir yere yerleşemeyenler. Bu da 751 bin 157. Bir üniversiteye daha önce yerleşmiş ancak memnun kalmayıp tekrar sınava girenlerin sayısı 484 bin 258. En son sırada ise bir üniversiteden mezun olup tekrar sınava girenler yer alıyor. Bu rakam da 191 bin 644.

TERCİH YAPARKEN BUNLARA DİKKAT
- Tercih listenizi oluştururken dikkat etmeniz gereken noktalar var. Sonuç belgesinde yazan puan türlerini, yerleştirme puanlarını ve başarı sıralarını birbirine karıştıran adaylar olabiliyor. Uzmanlar puana göre değil, başarı sırasına göre yapılan tercihlerin daha sağlıklı olacağı görüşünde. Özellikle bu yıl sınavın kolay olması belli puan bölgelerinde yığılmalara neden oldu. Bu nedenle listenizi sıralamaya göre oluşturmanızda yarar var. Ek yerleştirme kılavuzunu dikkatlice inceleyin. Bazı adaylar, kılavuzu incelemediği için yükseköğretim programlarının özel koşullarını da bilmiyor. Bu da yanlış tercih sebebi olabiliyor. Aday, tercihini istek sırasına göre değil, yalnızca yüksek başarı sırasından düşük başarı sırasına doğru yapabiliyor. Eğitimciler, bunun doğru olmadığını sıralamada okumak istediğiniz alana öncelik verilmesi gerektiği görüşünde. Alan seçerken kendinizi tanımalı, ne yapıp yapamayacağınızı, yeteneklerinizi bilmelisiniz. Bu doğrultuda listenizi hazırlayabilirsiniz. Yapılan hataların başında üniversitelerin ve bölümlerin ayrıntılı bir biçimde araştırılmadan tercih edilmesi geliyor. Bu yüzden her yıl binlerce üniversite öğrencisi, YKS’ye başvuruyor. Okumayı düşündüğünüz bölümde İngilizce eğitiminin olup olmadığına, staj imkânlarına, laboratuvar uygulamalarına, iş bulma durumuna ve onu okuyan öğrencilerin görüşlerine dikkat edin.