Hukukun üstünlüğü nedir? Neden önemlidir? Hukukun üstünlüğü ilkesi nerede kabul edilmiştir?

Demokrasi ile yönetilen bir Hukuk devletinde yaşamak demek, kendi hak ve özgürlüklerimiz var demektir. Hukukun üstünlüğü ise bize bunları yaşama fırsatı tanımaktadır.

 Hukukun Üstünlüğü Nedir?

 Hükümetlerin herkes için hesap verebilirlik, istikrar, eşitlik ve adalete erişim sağlamak için iyi yasalara, kurumlara ve süreçlere sahip olması gerekir. Bu sonuçta insan haklarına ve çevreye saygıya yol açar. Ayrıca, yolsuzluk düzeylerinin ve şiddetli çatışma durumlarının azaltılmasına yardımcı olur.

 Bu kavram “hukuk devleti” olarak adlandırılmaktadır. İnsanların nerede çalıştıkları ve nasıl yaşadıklarıyla ilgili her şeyi etkiler. Güçlü bir hukukun üstünlüğüne sahip olarak hükümetler, iş dünyasına ve topluma tüm haklara saygı duyulduğunu ve korunduğunu bilmenin istikrarını verir. Güçlü bir hukuk kuralı şunları içerir;

Yasal hakların kesinliğini ve uygulanabilirliğini yaratan, açıkça yazılmış ve kolay erişilebilir yasalar,

Adaleti teşvik eden ve uyuşmazlıkların şeffaf, zamanında ve öngörülebilir şekilde çözülmesini sağlayan bağımsız ve tarafsız bir yargı,

İşletmeleri ve bireyleri ekonomiye ve topluma olumlu katkı yapmaları için güçlendiren etkin ve verimli kamu kurumlarıdır.

Hukukun üstünlüğüne saygı göstermenin ve onu desteklemenin iş dünyası ve diğer paydaşlar için büyük faydaları vardır. Hukukun üstünlüğünün zayıf olduğu durumlarda, sorumlu işletmelerin faaliyet göstermesi, yasal yükümlülüklerini yerine getirmesi ve yasal haklarının korunmasını sağlaması daha zordur.

 Şirketlerin, BM Küresel İlkeler Sözleşmesi'nin On İlkesi de dahil olmak üzere evrensel sürdürülebilirlik standartlarına yönelik taahhütlerini yerine getirebilmeleri için hükümetlerin güçlü bir hukuk devleti sunmasına ihtiyacı vardır.

 Hukukun Üstünlüğü Neden Önemlidir?

 Hukukun üstünlüğü önemlidir, çünkü hukukun üstünlüğüne bağlı kalan bir ülke, aşağıdakilerin olduğu bir toplumla sonuçlanır.

Devlet dahil tüm kişi ve kuruluşlar kanuna tabidir ve kanuna karşı sorumludur.

Kanun bilinir ve erişilebilir.

Mahkeme sistemi bağımsızdır ve anlaşmazlıkları açık ve tarafsız bir şekilde çözer.

Mahkeme tarafından aksi kanıtlanıncaya kadar herkes masum sayılır.

Herkesin adil ve hızlı yargılanma hakkı vardır.

Hiç kimse keyfi olarak tutuklanmamalı, hapse atılmamalı veya mülkünden yoksun bırakılmamalıdır.

Ceza bir mahkeme tarafından belirlenir ve insanlar ancak kanuna göre cezalandırılabilir.

Sonuç olarak denilebilir ki, Hukukun Üstünlüğü sadece hükümet ve vatandaşlardan daha fazlasıdır, hukuku bilmek ve uygulamaktır. Hukukun üstünlüğünün merkezinde, kimsenin hukukun üstünde olmadığı kavramı vardır - hem hükümete hem de vatandaşlara eşit ve adil bir şekilde uygulanır. Bu, statüleri, ırkları, kültürleri, dinleri veya diğer nitelikleri ne olursa olsun tüm insanların adil yasalarla eşit olarak yönetilmesi gerektiği anlamına gelir.

 Hukukun Üstünlüğü İlkesi Nerede Kabul Edilmiştir?

 Dünya liderleri ve sivil toplum temsilcileri en son 24 Eylül 2012 yılında Genel Kurul toplantısında Devlet ilişkilerinin temeli ve adil ve adil toplumların üzerine inşa edildiği temel olarak hukukun üstünlüğüne olan bağlılıklarını yeniden teyit ettiler. Bunun öncesinde ise hukukun üstünlüğü ilk olarak Aristo'nun "Politika" isimli eserine dayanmaktadır. Daha sonra Hukukun Üstünlüğü Avrupa'da yaşanan imtiyazlı sınıflara karşı gelişmiştir.

 İslam'da ise Hukukun üstünlüğü ilk olarak 17. yüzyılda karşımıza çıkmaktadır. Kimi İslam araştırmacıları Hukukun Üstünlüğünün Hz. Muhammed'in hadislerinden süre geldiğini söylemektedir. Modern Çağ'a geldiğimizde ise bu terim ilk olarak Oxford sözlüklerinde geçmektedir. 1500 yıllarında yazılan sözlüklerin yanı sıra 1610 yılında Kral I. James tarafından hayata geçirilmiştir.