Hudüs delili nedir, İslam dininde ne anlama gelir? Hudus ve imkan delili arasındaki farklar nelerdir?

Hudüs delili dışında Allah'ın varlığını kanıtlayan birçok delil bulunmaktadır. Bunlar arasında en yaygın olanları şu şekilde sıralanabilir: 1- İmkan Delili 2- Lafzi Delil 3- Nakli Delil

 Hudüs Delili Nedir?

 Hudüs delilinin Türkçe karşılığı yaratılış delilidir. Bu kanıt ilk kez Ebu Mansur Maturidi tarafından sistemleştirilmiştir. İmam Gazali, İbn Rüşd, Sadreddin Konevi ve Molla Sadra gibi İslam alimleri de hudüs delili üzerine birçok eser kaleme almıştır.

 Hudüs Delili İslam Dininde Ne Anlama Gelir?

 Kainattaki her şeyin birbirleriyle uyumlu olması ve neden sonuç ilişkisi hudüs delilinin öncülleri arasında yer alır. Bu kurama göre, tesadüfen meydana gelmiş olan hiçbir şey bir sisteme sahip olmaz. Buna karşın evrendeki düzen kusursuz bir işleyişe sahiptir.

 İnsanın ihtiyaç duyduğu her şeyin dünyada var olması, akıl ve irade de hudüs delilinin temel öncülleridir. Hudüs delilini savunan filozoflar ve İslam alimleri, Allah'ı İlk İlke ve İlk Düşünce şeklinde tanımlamıştır. Sonradan yaratılan her şey ise varlığı başka bir varlığa bağlı olduğu için muhdestir.

 Hudus ve İmkan Delili Arasındaki Farklar Nelerdir?

 Hudüs delilinde tümevarım yöntemi kullanılır ve önermesi şu şekildedir:

 ''Sonradan var edilmiş her şeyin bir yaratıcısı vardır çünkü hiçbir şey kendi kendine var olamaz.''

 İmkan delilinde ise tümdengelim yöntemi kullanılır. Evrendeki her varlığın ve cismin bir yaratılış nedeni vardır. Bu neden ''mümkün varlık'' nosyonuyla tanımlanır. Ancak evrende nedenler silsilesi sonsuza kadar gitmez. Bu nedenle evrenin başlangıcının bilimsel bir açıklaması yoktur.

 İmkan deliliğine göre Tanrı dışındaki tüm varlıklar ''mümkündür.'' Var olma ile yok olma ihtimalleri birbirine denktir. Çünkü yaratılışlarında üstün bir gücü etkisi vardır. Üstün güce de Vacibü'l Vücut, yani ''Zorunlu Varlık'' denir.