Hücre Neden Bölünür Ve Sebepleri Nelerdir? Hücre Bölünmesi İçin Gerekli Şartlar

Hücre bölünmesi biyolojik bir olaya işaret etmektedir. Tek hücreli canlıların çoğalması, çok hücrelilerin büyümesi adına gerekli olan biyolojik olaya hücre bölünmesi denilmektedir. Erkek ve dişi eşey hücrelerinin ortaya çıkması da bu olaya bağlı olmaktadır. 

Hücre Neden Bölünür ve Sebepleri Nelerdir? 

Hücre silindir ya da küp şekline benzemektedir. Hücrelerin şekillerinden ötürü hacim ve yüzey dengesizlikleri ortaya çıkabilmektedir. Bundan dolayı hücre bölünmesi meydana gelmektedir. Bölünen hücreler aracılığıyla yüzey dengesi yeniden sağlanabilmektedir. 

 Bölünmenin meydana gelmesinde çekirdek oranının etkisini görmek de mümkündür. Hücre büyümeye başladığında çekirdekte artış meydana gelmektedir. Bu nedenle çekirdek, hücrenin kontrolünü sağlama noktasında zorluk çekmektedir. Böyle bir durum karşısında hücre ya ölmekte ya da bölünmektedir. 

 Hücre dışarıdan herhangi bir darbeye maruz kaldığında bölünmeye gidebilmektedir. Hücrenin zarar görmemesi adına bölünme gerçekleştirilmekte ve hücre onarılmaktadır. Hücre bölünmesi yaşandığında tırnak uzaması, yaraların iyileşmesi gibi durumlar yaşanmaktadır. 

 Hücre Bölünmesi Nasıl Gerçekleşir? 

 Bir hücrenin bölünme gerçekleştirmesinde belli bir büyüklüğe ulaşması ve nükleik asite sahip olması önemlidir. Canlılarda amitoz, mitoz ve mayoz olmak üzere üç bölünme tipi görülmektedir. Mitoz ve mayoz çok hücrelilerde, amitoz ise tek hücrelilerde meydana gelmektedir. 

 Amitoz tek hücreli canlılarda ortaya çıkarak o türün birey sayısını arttırmaktadır. Bu bölünme tipinde öncelikle hücrelerin çekirdeği uzamaktadır. Sonrasında ise çekirdekçik de uzayarak boğumlanmakta ve ikiye ayrılmaktadır. Bu durumu sitoplazma takip etmektedir. Böylece bir hücreden yeni iki tane yavru oluşmaktadır. Amitoz bölünmesinde çekirdek zarı kaybolmamakta, kromozomlar belirlenmemektedir. Sentriyol ve iğ iplikleri oluşmamaktadır. 

 Mitoz bölünme zigot oluşumunun ardından başlamaktadır. Bu bölünme tipi organizmanın belirli bir büyüklüğe erişmesi gerçekleşene kadar devam etmektedir. Pek çok soma hücresinde ve kemik iliği gibi hücrelerde görülmektedir. Mitoz esnasında her hücrenin çekirdeğindeki kromozom kendini eşlemektedir. Oluşan eşler, ana hücrenin bölünmesi sonucu meydana gelen iki yavru hücreye verilmektedir. 

 Oluşan yavru hücrelerin 46 kromozomu olmaktadır. Bunları 23 tanesi anneden 23 tanesi babadan gelmektedir. 44 kromozom vücut özelliklerini, geriye kalan 2 kromozom ise cinsiyeti göstermektedir. Tek hücreli bir hücrenin üreyebilmesi de mitoz bölünmeyle gerçekleşmektedir. 

 Üç tip hücre bölünmesinin sonuncusu mayoz bölünmedir. Eşeyli biçimde çoğalan canlılarda zigotun oluşumu gamet hücrelerine bağlı olmaktadır. Gamet hücrelerinin yapılması ise mayoz bölünme ile gerçekleşmektedir. Üreme ana hücrelerinin kromozom sayısındaki yarıya düşüş mayoz bölünme sonucu ortaya çıkmaktadır. Üreme hücreleri gamet şeklinde adlandırılmaktadır. 

 Hücre Bölünmesinin Gerekliliği 

 Hücre metabolizması çekirdek tarafından kontrol altında tutulmaktadır. Hücrenin organik ve inorganik madde ihtiyacının karşılanması, hücredeki atıkların uzak tutulması gerekmektedir. Hücre küp şeklinde düşünüldüğünde ortaya şu tablo çıkmaktadır: Hücre büyümesi esnasında hücrenin hacmi, hücrenin kenar uzunluğunun küpü oranında artmaktadır. Hücrenin yüzeyi ise hücre kenar uzunluğunun karesi biçiminde artış göstermektedir. Dolayısıyla bir oransızlık ve dengesizlik meydana gelmektedir. 

 Zaman içerisinde dengesizliğin artmasıyla hücre zarı, sitoplazmanın ihtiyacını karşılayamamaktadır. Aynı biçimde hücrenin yönetim merkezi sayılan çekirdek, büyüyen hücreyi kontrol altında tutamamaktadır. Bu nedenle hücrenin hayatı tehlikeye girmektedir. 

 Hücre bölünmesinin temel gerekliliği hücrenin hayatta kalmasını sağlamaktır. Kısaca sitoplazma, hücre zarı ve çekirdek arasındaki denge sağlanmaya çalışılmaktadır. Çekirdek, yönetici konumunda bulunduğu için tehlike anında bölünme emri vermektedir. 

 Canlılarda gerçekleşen hücre bölünmesinde hormonların etkisinin görüldüğü de bilinmektedir. Buna örnek olarak insan vücudundaki büyüme hormonu gösterilebilmektedir. Bu hormon vücuttaki hücrelerin büyümesini ve düzenlenmesini sağlamaktadır. Eşey hormonları ise üreme hücrelerinin bölünmeyle oluşumu adına uyarıcı etki taşımaktadır.