Homeostasi Nedir? Canlılarda Ortak Özellik Midir? Homeostasi Hakkında Örnekler Ve Bilgiler

Homeostasi, insanların sıklıkla araştırmak istediği ve bir kısım insanın ise çok büyük bir merakla araştırdığı konulardan biri olarak karşımıza çıkıyor.

Homeostasi Nedir?

Biyolojide Homeostasi; değişen dış koşullara karşın nispeten sabit bir iç fizyolojik ortamı sürdürme süreci olarak tabir edilir. Homeostaz (homeostasis) yahut dengeleşim olayı, çevresinde gerçekleşmekte olan olumsuz koşullara rağmen hücrenin kendi dengelerini koruma çabası ve değişen şartlarda iç dengenin aktif düzenlemesi olayıdır. Bir Fransız bilim insanı olan Claude Bernard'ın tanımlamış olduğu hemostasi sürecinin maksadı, fiziksel ve kimyasal tüm dengelerin yerinde olduğu dingin durumunu korumak olarak ifade edilir.

Homeostasi Canlılarda Ortak Özellik midir?

Canlılık niteliği taşıyan bir organizmanın kararlı bir iç çevre ve dengeye sahip nitelikte olmasına homeostasi denir. Çevre koşullarının değişmesine rağmen, canlılar iç dengelerini daimi olarak sabit tutma çabası gösterir. Konun her birey tarafından çok net bir şekilde anlaşılabilmesi adına bir örnek gösterilmesi gerekirse; koşan bir bir şahıs da, solunum neticesinde açığa çıkan ısının fazlası terlemeyle birlikte dış ortama atılır. Bu sayede vücut ısısının yükselmesinin ve enzimlerin bozulmasının önüne geçilmiş olur.

Homeostasi diğer tabiri ile denge, açık bir sistemin, bağlantılı kontrol mekanizmaları tarafınca kontrol edilen dinamik eşitlikler vasıtasıyla, kendi iç ortamının sabit bir hal sağlayabilmesi olayıdır. Tek hücreli veya çok hücreli olan bütün canlı organizmalar, homeostasis gösterir. Yani homeostasi canlılarda ortak bir özellik olma niteliği taşır.

Hücresel seviyede pH değerinin uygun şekilde ayarlanması, organizma seviyesinde vücut sıcaklığının sabit tutulması ve ekosistem düzeyinde bulunan bitkilerin karbondioksit fazlalığında daha hızlı bir şekilde büyümesi buna en iyi örnek olarak gösterilebilir. Bu kapsamda doku ve organlar da homeostasis sergiler.

Homeostasi Hakkında Örnekler ve Bilgiler

Homeostasi olayı, bir biyoloji terimi olmakla birlikte; bir canlı organizmanın bulunmakta olduğu ortamla denge halinde olması olarak kısa bir şekilde açıklanabilir. Bu canlı organizma, içinde bulunmakta olduğu ortamla madde alışverişinde bulunup iç dengesinin sağlanması noktasında bir durum ortaya çıkacaktır.

Homeostasis olarak da tabir edilen bu terim, daha ayrıntılı olarak ise şu şekilde ifade edilebilir: "Canlı bir organizmanın büyüme ve gelişme sürecinde çevresindeki dış ortam koşullarında bir hayli fazla fark yaşanması söz konusu olur. Canlı organizma da, bu değişen şartlara karşı mesaj oluşturur ve bu mesajlar vesilesiyle iç dengesini belirli sınırlar kapsamı içinde tutar. Canlı olan bir organizma, açık bir sistemdir. Sahip olduğu bu özelliği sayesinde iç ve dış dengeyi sağlayacak alışverişlerde bulunabilir.

Bir biyoloji terimi olan homeostasi kavramının her okuyucunun zihninde netlik kazanması adına 2 adet örnek vermekte büyük fayda olacaktır. Buna göre şu örnekler konuya açıklık getirici nitelikte bulunmaktadır:

İnsan vücudunun kan şekerini belirli aralıklar kapsamında tutması bir homeostasi olayına örnektir. Belirli durumların söz konusu olması halinde (egzersiz gibi) kan şekeri seviyesi düşer ve vücut depolarından şekerin yükselmesi gerektiği yönünde sinyali iletilir. Böylelikle homeostasi olayı sağlanır.

Sağlıklı olan bir insanın vücut ısı seviyesi 37 derecedir. Mevcut olan bu vücut sıcaklık değerinin korunmaması halinde ciddi sorunlara neden olabileceğinden, insan vücudunun aşırı sıcaklıkta olan ortamlarda su kaybı yaşayarak; aşırı soğuk olan ortamlarda ise titreme durumunun oluşması, vücut sıcaklığının artması gerektiği için oluşan bir davranıştır.