Hıyaneti Vataniye kanunu nedir, neden ve ne zaman çıkarılmıştır? Amacı hakkında bilgi
Güncelleme Tarihi:
Kurtuluş Savaşı döneminde en önemli Kanunlar içerisinde hıyanet-i Vataniye Kanunu gelmektedir. Özellikle Kurtuluş mücadelesini daha güçlü hale getirebilmek için oldukça etkili bir kanun şeklinde öne çıkıyor. Peki, hıyaneti vataniye kanunu nedir, neden ve ne zaman çıkarılmıştır? Amacı hakkında bilgi üzerine merak edilenler.
19 Mayıs 1919 tarihinde başlayan Kurtuluş mücadelesi, büyük bir zafer ile nihayetlenmişti. Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşuna doğru giden bu mücadele sırasında, birçok farklı kanun zaman zaman çıkarıldı. Bu kanunlar içerisinde özellikle hıyanet-i vataniye kanunu oldukça önemli bir yere sahiptir.
Hıyaneti Vataniye Kanunu Nedir?
Hıyanet-i Vataniye Kanunu 19 Nisan 1920 tarihinde çıkarıldı. Aynı zamanda 12 Nisan 1991 tarihine kadar yürürlükte kalan en önemli kanunlar içerisinde gelmektedir. Özellikle Kurtuluş mücadelesini daha güçlü hale getirmek ve meclis idaresini kuvvetlendirmek amaçlı öne çıkan bir kanun olarak verilmektedir.
O dönem kurtuluş mücadelesi esnasında ona karşı çıkan birçok kişi ya da grup bulunuyordu. Bu sebepten dolayı kurtuluş mücadelesine karşı çıkan kişiler, hıyanet-i Vataniye kanunun çıkması ile beraber vatana ihanet ile suçlandı. Böylece ülkenin kurtuluşuna giden mücadele çok daha kolay ve güçlü hale geldi.
Hıyaneti Vataniye Neden Çıkarılmıştır?
En çok merak edilen konular içerisinde hıyanet-i vataniye kanunu neden çıktığı geliyor. Bu doğrultuda hıyanet-i Vataniye kanunu Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin 2. kanunu olarak ifade edilmektedir. I. Dünya Savaşı esnasında çıkarılmış Hıyanet-i askeriye kanunu kapsamında esinlenmiş bir kanundur. O dönem henüz otoritesi ve Meşrutiyeti tartışmalı olan Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne yönelik direnişi kırmak amaçlı ortaya çıkarılmış bir kanundur. Bu amaç doğrultusunda çıkarılan kanun zaman içerisinde önemli bir rol oynadı ve Kurtuluş Savaşı'nın daha hızlı ve güçlü biçimde ilerlemesine olanak sağladı.
Hıyaneti Vataniye Kanunu Ne Zaman Çıkarılmıştır?
Hıyanet-i Vataniye Kanunu aynı zamanda çıkarılmış olduğu tarihi açısından da oldukça önemlidir. Çünkü Kurtuluş Savaşı için en gerekli olan dönemde çıkarılan kanun, özellikle Türkiye Büyük Millet Meclisi'ni olan inancın ve gücün daha etkili hale gelmesine imkan verdi. Bu doğrultuda 19 Nisan 1920 yılında çıkarılan kanun, Kurtuluş mücadelesi boyunca devam etti ve etkisini gösterdi. Tabii bu kanunun daha öncesi hikayesi de bulunmaktadır.
- Dünya Savaşı döneminde aynı amaçla çıkarılan hıyanet-i askeriye kanunu üzerinden esinlenilmiş bir kanundur. Yani mücadeleye katılmamakla beraber, TBMM'ye karşı diriliş gösteren kişilerin vatana ihanetle sonuçlanacağı bir mantığa sahiptir. Etkili olmasıyla beraber de ülkenin dört bir tarafındaki düşmanlara karşı önemli bir başarı elde edildi.
Hıyaneti Vataniye Kanunu Amacı Hakkında Bilgi
Şüphesiz en önemli unsur hıyanet-i Vataniye kanunu amacıdır. Bu amacın temelinde Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin otoritesi ve meşrutiyetini daha etkin ve güçlü hale getirmekti. Henüz yeni kurulmuş olan bir meclis olması ile beraber, halk arasında tanınması gerekmekteydi ve aynı zamanda güvenilir olması gerekirdi. Bunun sağlanması ve meclisin amacın ne olduğunu gösterebilmek için ise, hıyanet-i Vataniye Kanunu oldukça önemli bir etki sağladı. Tabii bu doğrultuda hıyanet-i Vataniye Kanunu maddeleri önemli bir yer tutuyor.
- Meclis iradesine karşı isyanları engellemek
- Kuvayi Milliye dışında iş yapan kişileri engellemek
- Kurtuluş mücadelesini kötüleyenlere karşı mücadele etmek
- Vatana ihanetle suçlanan kişilerin cezalandırılmasını sağlamak
Genel olarak yukarıdaki maddeler ile beraber hıyanet-i Vataniye kanuna amacını önemli şekilde ortaya koymaktadır. Böylece kurtuluş mücadelesine karşı düşmanlık edenler ve isyan çıkaranlar önemli oranda geri adım attı. Bu da ülkenin birçok farklı cephesinde başarılar elde edilmesindeki en önemli unsurlar içerisinde yer aldı.