Hıyanet-İ Vataniye kanunu nedir ve neden çıkarıldı? Hıyaneti Vataniye kanunu amacı

Bu kanunun çıkarılması Kurtuluş Savaşının kazanılmasında etkili olmuştur. Hıyanet-i Vataniye kanunu ile birlikte Türkiye Büyük Meclisi aleyhinde yürütülen faaliyetlere anında müdahale edilebilmiş, bu da yaklaşık 3 yıl sonra cumhuriyetin ilan edilmesine zemin hazırlamıştır.

 Hıyanet-i Vataniye Kanunu Nedir ve Neden Çıkarıldı?

 Osmanlı Devletinin fiilen ve hukuken sona ermesinden iki yıl önce çıkarılan Hıyanet-i Vataniye Kanunu, Türkiye Büyük Millet Meclisinin çıkardığı 2. yasadır.

II. Dünya Savaşında Bulgaristan, Avusturya - Macaristan ve Almanya'nın yanında İttifak Devletlerine katılan Osmanlı İmparatorluğu savaştan mağlup ayrıldı. Savaşın bitmesinin hemen ardından teyakkuzda olan Avrupa devletleri ülkemizi işgal etti. Rusya Doğu'da ilerken, Fransızlar Maraş ve Gaziantep'i işgal etti.

 Bunun dışında Yunanistan ve İngiltere'nin de ülkemize girmesiyle birlikte Türkiye dört bir yandan kuşatılmış oldu. Mustafa Kemal Atatürk Misak-ı Milli sınırları içerisinde bağımsız bir Türkiye Cumhuriyeti kurmak adına 19 Mayıs 1919 tarihinde Samsun'a çıktı. Bu tarihten itibaren Kuvay-ı Milliye orduları kuruldu ve işgalci kuvvetlere karşı savaşmaya başladı.

 23 Nisan 1920'de Türkiye Büyük Millet Meclisi açıldı. 6 gün sonra ise Hıyanet-i Vataniye kanunu çıkarıldı. Bu kanunun hemen ardından çıkarılan İstiklal Mahkemeleri kanunları ile birlikte ülke işgal altındayken, eşkıyalık ve çapulculuk yapan, orduya ait mühimmatı çalan ve hükümet aleyhine propaganda yapan kişiler yargılanmaya başladı.

 Bazı çeteler direkt Kuvay-ı Milliye'ye katılırken bazıları işgalci ülkelerin ordularıyla anlaştı. Bu çetelerin liderleri ve üyeleri de Hıyanet-i Vataniye kanunu kapsamında İstiklal Mahkemelerinde yargılandı ve idam edildi.

 Bununla birlikte II. Dünya Savaşı biter bitmez, ülkenin içinde bulunduğu kaos ortamından faydalanmak isteyen birçok çete ve azınlık, Anadolu'da isyan çıkarmıştı. Hıyanet-i Vataniye kanununun çıkarılma amaçlarından bir diğeri de bu ayaklanmaları bastırmak ve ülkede yeniden barış ortamı sağlamaktı. Ayrıca bu isyanlar işgalci kuvvetlerin işine yarıyor ve şehirleri çok daha kolay işgal etmelerine neden oluyordu.

 Ancak Hıyanet-i Vataniye Kanunu ile birlikte ayaklanmaları çıkaranlar ve isyanlara katılan kişiler yakalanıp İstiklal Mahkemelerinde vatana ihanet suçlamasıyla yargılandılar. Ayaklanmaları bastıran Kuvayi Milliye sonrasında sadece işgalci kuvvetlerle mücadele etti. Bu da Kurtuluş Savaşının kazanılmasında etkili oldu.

 Hıyanet-i Vataniye Kanunu 71 yıl yürürlükte kaldıktan sonra 12 Nisan 1991 tarihinde ilga edilmiştir.

 Hıyanet-i Vataniye Kanununun Amacı

 Hıyanet-i Vataniye kanununun çıkarılmasındaki temel amaçlar şu şekilde sıralanabilir:

 1- Yunanistan, Fransa, Rusya, Ermenistan ve İngiltere'ye ait orduları ülkeden atmak ve tam bağımsız bir cumhuriyet kurmak.

 2- Kurtuluş Savaşının sürdürüldüğü yıllarda düşman ordularıyla anlaşmaya varan ve vatana ihanet suçunu teşvik eden çete üyelerini yakalamak.

 3- Türk ordusuna ait silahları ve cephaneliği çalanları yakalamak ve İstiklal Mahkemelerinde yargılamak.

 4- İngiliz Mandasını savunan kişilerin yargılanmasını sağlamak.

 5- Kuva-yı Milliye ve Misak-ı Milli aleyhinde faaliyet yürüten kişileri yakalamak, kurumları tespit edip kapanmasını sağlamak.

 6- 1918 yılında başlayıp 1923 yılına kadar devam eden isyanları bastırmak.

 7- Savaştan kaçanları yakalamak.

 8- Türkiye Büyük Millet Meclisi aleyhinde propaganda yapan kişileri ve grupları yargılamak.