Her ile ‘otizm hizmet merkezi’ kurulması önerildi

Down sendromlu, otistik ve diğer gelişim bozukluklarına sahip bireyler ile ailelerinin sorunlarının tespiti ve çözümü için kurulan Meclis Araştırma Komisyonu, AK Parti Antalya Milletvekili Kemal Çelik başkanlığında toplandı. Çelik, komisyonun çalışmaları kapsamında Kırşehir'e ziyaret gerçekleştireceğini söyledi. Özel sektörün engelli bireylere yönelik çalışmalar için devreye sokulması gerektiğini belirten Kemal Çelik, "Özel sektörü sivil toplum kuruluşlarına dönüştürmemiz gerekiyor" dedi.

Nüvit Uyar ise Türkiye Otizm Meclisi (TOM) adına komisyona sunum yaptı, talep ve önerilerini iletti. Türkiye'de 2019'da 59 çocuktan birinin otizm riski taşıdığını anlatan Uyar, söz konusu rakamın Güney Kore'de ise 39'da 1 olduğunu söyledi. Türkiye'de otizmli çocuk sayısıyla ilgili sağlıklı veri bulunmadığını anlatan Nüvit Uyar, ayrıca Ulusal Eğitim Eylem Planı'nın hayata geçirilememesinin mağdur aileleri hayal kırıklığına uğrattığını belirtti. Uyar, otizmli bireylerin insan hak ve onuruna uygun bir yaşam sürmesi için Birleşmiş Milletler Engelli Hakları Sözleşmesi'ndeki hakların hayata geçirilmesi, Otizm Eylem Planı İl İzleme ve Denetleme Kurullarının işlevsel hale gelmesi gerektiğini söyledi. İlgili devlet kurumları arasındaki koordinasyon sorunlarının giderilmesinin önemine de değinen Nüvit Uyar, otizmli ailelere sosyal desteklerin artırılmasını önerdi.

Engellilere yönelik eğitim ve rehabilitasyon hizmetinin ücretsiz olması, ailelerden her ne ad altında olursa olsun 'nafaka' veya 'eğitim ücreti' adı altında ücret talep edilmemesini isteyen Uyar, ilgili bakanlıklarla aileler arasındaki davaların, oluşturulacak uzman komisyon vasıtasıyla vaka analizi yapılarak incelenmesi ve uygun olanlardan feragat edilmesi gerektiğini söyledi. Erken tanı için tarama yerine izleme yapılması ve 'Uluslararası Gelişimi İzleme ve Destekleme Rehberi (GİDR)' uygulanmasını isteyen Nüvit Uyar, diğer önerilerini ise şöyle sıraladı:

"- Erken çocukluk ve erken müdahale kapsamında öncelikle 0-3 yaş dönemine ve müdahalede altı yaş, örgün eğitim başlangıcına dek olan döneme yoğunlaşılmalı,
- Otizmli bireye ve ailesine kendi yaşadığı bölgede hizmet verilmeli, her çocuk mahallesindeki okula gidebilmeli ve bunu sağlamak için gerekli yeni bütünleştirme düzenlemeleri yapılmalı,
- Her otizmli için kendisine tanı konulduğu andan itibaren dosyalar oluşturulmalı, bu dosyalarda tıbbi destekler, alınan eğitimler, terapiler yer almalı,
- Engelli hizmetlerinin yerel yönetimlerce gerçekleştirilmesi mevzuat düzenlemeleriyle zorunlu hale getirilmeli, STK ile yerel yönetim işbirliği sağlanmalı,
- Yerel yönetim, STK ve devlet işbirliğiyle her ilde otizm hizmet merkezleri, gündüz bakım merkezleri ve yatılı bakım merkezleri oluşturulmalı, pilot örnek uygulamalar yaygınlaştırılmalı,
- Otizmli bireylerin eğitime, sosyal yaşama ve istihdama katılımı desteklenmeli,
- Denetimler devlet, yerel yönetim ve uzman sivil toplum örgütleri tarafından birlikte yapılmalı."