Ödüllü bilim insanı Dr. Durmuş’tan öğrencilere: Hayal edin ve çalışın
Güncelleme Tarihi:
Stanford Üniversitesi'nde araştırmacı olarak çalışan, 2015 yılında tıpta ve biyolojide ilerleyen liderlerden biri olarak seçilen Türk bilim insanı Dr. Gözde Durmuş, öğrencilerle bir araya geldi. Öğrencilere, hayallerinin peşinden gitmelerini söyleyen Durmuş, “Çocukluğumda bir enfeksiyon nedeniyle uzun yıllar antibiyotik aldım ama iyileşemedim. Enfeksiyonların tedavisinde en doğru antibiyotiği en kısa zamanda bulabilmeyi hayal ettim ve yıllar sonra bunu başardım. Siz de hayal edin, çalışın ve kendinize güvenin” dedi.
Türkiye’nin bilim alanındaki gurur kaynağı isimlerden Dr. Gözde Durmuş, öğrencilerle bir araya gelerek onlara tavsiyelerde bulundu. 2015 yılında, MIT Technology Review dergisinin her sene seçtiği ‘35 Yaş Altı Yenilikçiler Listesi’ne tıpta ve biyolojide çığır açan liderlerden biri olarak seçilen Dr. Durmuş, Üsküdar SEV Ortaokulu’nda öğrencilerle deneyimlerini paylaştı ve soruları yanıtladı. Dünyanın önde gelen dâhileri arasında gösterilen Durmuş’un araştırmaları, nano ve mikro teknolojilerin kanser ve antibiyotik direnci gibi dünyayı tehdit eden sağlık problemleri üzerine yoğunlaşıyor. Dr. Durmuş, enfeksiyonların tedavisinde en doğru antibiyotiği en kısa zamanda bulabilmeyi sağlayan çalışmasının temelinin çocukluğunda yaşadığı sağlık problemlerinden kaynaklandığını anlattı:
“İlkokulda geçirdiğim bir enfeksiyon yüzünden 3’üncü sınıftan 5’e kadar hastane ortamlarında bulundum. Üzerimde denenmemiş, içmediğim antibiyotik ne yazık ki kalmadı. Çocuk aklımla hem hastane ortamlarına hem sağlık sistemine küçük çapta bir isyan başladı. Benim hastalığım neden geçmiyor? Doğru ilaç bana neden verilemiyor? Çocukluğumda yaşadığım bu sorundan dolayı enfeksiyonel araştırmalar bölümünde çalışma yapmak istedim. Sonuçta antibiyotiğe gerek kalmadan enfeksiyonların tedavi edebileceğini gösterdim.”
“YAPABİLİRİM DEYİP İMKANLARI ZORLAYIN”
Çocukluk hayali olan ve yaşadığı antibiyotik direnci sorununu çözebilecek bir yöntem geliştirdiğini vurgulayan Dr. Durmuş, böylece dünyanın en prestijli bilim ödülüne ulaştığını belirterek, şunları söyledi: “2015 yılında MIT Technology Review’de 35 yaş altı mucit listesine girdim. Bu da aslında hayallerinizin peşinden giderseniz neleri başarabileceğinizi gösteriyor. Çocukluğumda hayal ettiğim proje yaklaşık 15 yıl sonra hayata geçebildi. Hayal eder ve eğer çok çalışırsanız gerçekten insanlara faydalı şeyler yapabiliyorsunuz. Yeter ki kendinize güvenin. Size tavsiyem; yapamazsın dediklerinde hayır yapabilirim deyip imkanları zorlayın.”
“BİLİM İNSANI OLMAK TAKIM OYUNU GEREKTİRİR”
Dr. Gözde Durmuş, bilim insanı olmak isteyen gençlere ise şu tavsiyelerde bulundu:
“Hem bilim yapmak için hem insanlara faydalı olmak için iyi bir takım oyuncusu olmak lazım. Benim hem lisede hem ortaokulda beraber çalıştığım, kendilerinden çok fazla şey öğrendiğim takım arkadaşlarım vardı. Mesela ortaokulda değişik test kitaplarımız olurdu. Ben bir arkadaşımı arar, ‘Bak bu test kitabı çok iyi sen de al oradan çalış’ derdim. Birbirinize destek olmanız lazım. Öğretmenlerimiz var ama aslında hepimiz birer öğretmeniz. Bilgisayar çağında yaşıyoruz, bilgiye ulaşım çok kolay. Birbirinize öğretmeli, destek olmalısınız.
Genetik benim bir hobim ve aslında hobimi yapıyor gibiyim. Yani iş olarak görmüyorum. Sevdiğiniz bir alanda olmak büyük bir şans. Kariyer çok uzun bir maraton ve bu maratonda koşarken kendinize güvenin; çünkü Mustafa Kemal Atatürk’ün dediği gibi tek kurtarıcı aslında sizsiniz. Ortaokul ve lise seviyeleri, temelinizin oturduğu seneler. O yüzden ilginizi çeken alanları anlamaya çalışın. Kendinize ‘Ben neler yapmak istiyorum, hayallerim ne?’ diye sorun, yanıtlarınızın peşinden gidin. Bütün derslerinizi anlayarak öğrenmeye çalışın. Ezberlemeyin ama anlayın. Gerçekten anlarsanız unutmazsınız.”
“STANFORD’DA TÜRK KÜLTÜRÜNÜ ANLATIYORUZ”
Dr. Durmuş bilimsel çalışmalarına devam ettiği Amerika’da Türk kültürünü yaşatmaya ve tanıtmaya çalıştığını söyleyerek, “Stanford Üniversitesi’nde benim gibi Türkiye’den gelmiş çok fazla öğrenci var. Öğrencilerle beraber olabildiğince çok aktiviteler yapmaya çalışıyorum. Özellikle sucuk ve pilav partileri çok düzenliyoruz. Çevrede Türk restoranları var, arkadaşlarımızı da oralara götürüyoruz. Kendi çapımızda aktiviteler yapıp Türk kültürünü anlatmaya çalışıyoruz.”
DR. GÖZDE DURMUŞ KİMDİR?
2003’te ODTÜ Moleküler Biyoloji ve Genetik bölümünde eğitime başlayan Durmuş, 2006 yılında lisans eğitimi devam ederken, Harvard Tıp Fakültesi’nde doku mühendisliği üzerine araştırmalarda bulundu. 2007’de ODTÜ’den yüksek şeref derecesiyle mezun olan Dr. Durmuş, daha sonra Fulbright bursunu kazanarak yükseköğrenimi için Amerika’ya gitti. 2014 yılında ise Stanford Üniversitesi’nde doktora sonrası araştırmacı olarak göreve başlayan Durmuş, günümüzde Stanford Üniversitesi Genom Teknoloji Merkezi’nde araştırmalarına devam ediyor.