Hata Türleri Nelerdir? Ölçmelerde Hata Kaynakları Neledir, Neden Kaynaklanır?

Ölçmede hata, bir özelliğin değeri konusunda, o özelliği ölçmeye uygun olan ölçme aracından elde edilen bir değer ile birlikte özelliğin sahip olduğu gerçek değerin arasındaki fark şeklinde tanımlanmaktadır. 

Ölçmede Hata Türleri Nelerdir? 

Ölçmede Hata ve Türleri esasında var olması istenilen özellik ile ortaya farklı bir şekilde çıkan özelliklerdir. Hata farklı nedenlerden dolayı ortaya çıkmış olabilmektedir. Önce hatanın hangi nedenlerle ortaya çıktığına bakmak gerekmektedir. Ölmede hata kaynakları şu şekilde sıralanmaktadır: 

Ölçme işlemini yapandan kaynaklanan hata 

Ölçme aracından kaynaklanan hata 

Ölçme işlemi yapılacağı ortamdan kaynaklanan hata 

Ölçme işleminin yapıldığı kişiden kaynaklanan hata 

Şeklinde ifade edilmektedir. 

 Ölçmede Hata Türlerinin Özellikleri Nelerdir? 

 Ölçme işlemini yapandan kaynaklanan hata; Ölçmeyi yapan kişi genel olarak öğretmenlerin, işlem sırasında daha dikkatsiz olması, yorgun olması ya da kâğıdını okumakta olan olduğu öğrencinin adını görünce yanlış bir not vermesi gibi hataların mevcut olduğu durumları kapsamaktadır. 

 Ölçme aracından kaynaklanan hataya bakıldığında; burada esasen ölçme aracından bahsedilenler fotokopi makinesi, optik okuyucu ya da sınav kâğıdı olabilmektedir. Ölçme aracının mevcut ders içeriklerini eşit bir biçimde dağıtılmamışsa bu durumda bilen ile bilmeyen kişilerin ayrılamayacağından dolayı bu da bir hata olarak kabul edilmektedir. Ölçme işlemi yapılacağı ortamdan kaynaklanan hata; Ortamın yeterince temiz olmaması ya da havadar olmaması durumunu ifade etmektedir. 

 Oturulan yerin güneş ya da ışık almıyor olması bu tarz hatalara neden olabilmektedir. Sınav sırasında dışarıdan gelen sesler de dikkat dağıtıyorsa bu sorun da ölçme ortamından kaynaklanmakta olan bir hatadır. Ölçme işleminin yapıldığı kişiden kaynaklanan hata ise; sınava girmekte olan öğrencinin olumsuz yönleri ifade edilmektedir. Kaygı düzeyi, yorgunluk, uykusuzluk ve heyecan gibi nedenlerden öğrenci esas performansını ortaya koyamamaktadır ve b durumda da hata oluşmaktadır. 

 Ölçmede Hata Türleri Nelerdir? 

 Ölçmede hata türleri şu şekilde sıralanmaktadır: 

Sabit hata 

Sistematik hata 

Tesadüfi hata 

Şeklinde olmaktadır. Sabit hatada; hatanın kaynağı ve aynı zamanda miktarı belirlenebiliyorsa bu durum sabit hatadır. Hatanın miktarı ise her bir ölçüme karşı eşit etki etmesi gerekmektedir. Herkese eşit olarak etki etmesinden dolayı standart sapmayı değiştirmemektedir. Geçerliliği Etkilemektedir. Güvenirliği Etkilememektedir. Sistematik hatada; hata belirli sistematiğe bağlanmaktadır. 

 Hata düzeyi ölçümden ölçüme göre değişiklik göstermektedir. Bazıları bu hatadan etkilenirken bazıları etkilenmemektedir. Hatanın miktarı ve kaynağı bellidir. Geçerliliği Etkilemektedir. Güvenirliği Etkilememektedir. Tesadüfi hatada; hatanın kaynağı, miktarı ve yönü belirsiz olmaktadır. Geçerliliği ise doğrudan etkilemektedir. Güvenirliği dolaylı etkilemektedir. Çoktan seçmeli sorular içerisinde düzelte formülü kullanılmaktadır. 4 yanlış 1 doğruyu götürmektedir. Bunun nedeni tesadüfi hatayı büyük ölçüde ortadan kaldırmaktır. 

 Ölçmede Hata Neden Kaynaklanır? 

 Ölçmede hatanın ortaya çıkmasına neden olan çok sayıda unsur bulunmaktadır. Bu unsurlardan birkaç tanesi şu şekildedir; ölçen bireyin fiziksel yetersizliği, öğrenim durumu ya da yaşı gibi kişisel fonksiyonları hataya neden olabilmektedir. Ölçme yapmış olduğu sıradaki fiziksel veya psikolojik nitelikteki durumu, uykusuzluk, yorgunluk ve gerginlik gibi durumlar da hataya sebep olabilmektedir.