Hasan Ali Yücel’in 58’inci ölüm yıldönümü
Güncelleme Tarihi:
Türk eğitim sisteminin kurucularından, 1938-1946 yıllarında Milli Eğitim Bakanlığı yapan Hasan Ali Yücel, 58 yıl önce bugün (26 Şubat) hayatını kaybetti.
Köy Enstitülerini kuran ve üniversitelere dışarıdan denetim yerine, içeriden denetim sistemini getiren eski Milli Eğitim Bakanı Hasan Ali Yücel, 58 yıl önce bugün yaşamını yitirdi.
ÖĞRETMENLİĞİ BIRAKTIKTAN SONRA KİTAP YAZDI
19 Aralık 1922'de öğretmenliğe başlayan Hasan Ali Yücel, İzmir'de bir grup meslektaşıyla Muallimler Birliği ve Türk Ocağı’nı kurdu. Yücel, Mustafa Kemal Atatürk ile ilk kez burada karşılaştı. Halkla yaptığı bir toplantıda söz alarak Mustafa Kemal Atatürk'e, mekteplerin yanında medreselerin devam edip etmeyeceğini sordu. Atatürk ise ilke olarak ‘eğitim birliği’ ve ‘karma uygulama’yı anlattı. İstanbul’da, Kuleli Askeri Lisesi'nde edebiyat öğretmenliği yaptı. Ardından İstanbul Erkek Lisesi'ne felsefe öğretmeni olarak atandı. Sonraki ders yılında, edebiyat derslerine de girmeye başladı. 1926'dan sonra, İstanbul Erkek Lisesi'nde felsefe ve içtimaiyat (sosyoloji) öğretmenliğiyle Galatasaray Lisesi ‘malumat-ı vataniye’ öğretmenliği yaptı. Öğretmenliği 1927’de bırakan Yücel; ‘Felsefe Elifbası’, ‘Süri ve Tatbikî Mantık’, ‘Hıfzı Tevfik’ ve ‘Hamamizade İhsan’la birlikte hazırladığı ‘Türk Edebiyatı Numuneleri’ adlı eserleri yazdı.
KÖY ENSTİTÜLERİNİ KURDU
11 Kasım 1938'de İsmet İnönü’nün cumhurbaşkanı seçilmesinin ardından, Hasan Ali Yücel 28 Aralık 1938'de Maarif Vekili oldu. Özellikle Cumhurbaşkanı İnönü'nün desteğiyle, yakın çalışma ve dost grubunun katılımıyla büyük bir reform hareketi başlattı. 17 Nisan 1940'ta Köy Enstitüleri Yasası çıkarılarak, enstitüler kurulmaya başlandı. 1942-1943 öğretim yılında, bu okullara öğretmen, yönetici, gezici başöğretmen, ilköğretim müfettişi ve kesim müfettişi yetiştirmek için, Hasanoğlan Köy Enstitüsü bünyesinde Yüksek Köy Enstitüsü’nü kurdu. Sayıları zamanla 21'i bulan Köy Enstitüleri, yılda ortalama 2 bin öğretmen yetiştirdi. 1946'da Köy Enstitüleri kapatıldı.
Ankara Fen Fakültesi, İstanbul Teknik Üniversitesi ve Ankara Tıp Fakültesi onun döneminde kuruldu. 15 Haziran 1946'da 4936 sayılı Üniversiteler Yasası çıkarıldı. Bu yasayla, yüksek öğretim kurumlarının bakanlıkla olan ‘sıkı bağı’ önemli ölçüde gevşetildi, mevcut kuruluşlar yapısal bir bütünlüğe kavuşturuldu, böylece üniversiteye organik bir karakter kazandırıldı. Üniversitelere ‘dışarıdan denetim’ yerine ‘içeriden denetim’i getirdi. Bu yasanın sonucunda Ankara Üniversitesi kuruldu. Merhum ünlü şair Can Yücel’in de babası olan Hasan Ali Yücel, 5 Ağustos 1946'da yedi yıldan fazla süren görevinden istifa etti.