Hangi meslek sizi başarılı ve mutlu kılacak?

Biliyoruz ki, siz gençlerin kafası meslek seçimi konusunda çok karışık. Ailenin istekleri, öğretmenlerin söyledikleri, yeni çıkan meslekler, iş bulma ihtimali, para kazanma garantisi, arkadaşının üniversitesi, rol model aldığın kişinin mesleği… Herkes her meslekle ilgili, farklı görüşler dile getiriyor: “Onu okuma iş bulamazsın”, “Bu meslekte iş garantisi varmış”… Bunlar, hikâye… Asıl önemli olan, sana uygun mesleği bulmak… Bunun için birkaç aşamadan geçmen gerek. Tek seferde uygun mesleği pıt diye bulamazsın. Neticede hayatının geri kalan muhtemel 40 yılında, uyumak dışında kalan vaktinin yarısından fazlasını geçireceğin mesleğini seçiyorsun… Önemli bir seçim…

‘Para Başarının Mükâfatıdır!’

İlk aşama, bu konuda bir farkındalık sahibi olmak. Yani, iş ve para garantili meslek aramak yerine, sana uygun mesleği bulman gerektiğine ikna olmak. Bu aşamayı geçmeden sonrakilere ilerlersen, bu çalışmanın sana faydası olmaz.

Para kazanmanın yüzde 100 formülü, rahmetli Sakıp Sabancı’nın hayat hikâyesini yazdığı kitabının adında gizli. Bütün gençler okusun, diye büyük puntolarla yazılan ve her sayfasında karikatürler yer alan, ama okuma alışkanlığı pek olmayan gençlerin okumadığı o kitabın adı: “Para Başarının Mükâfatıdır!”. Mesleğinde başarılı olursan para kazanmama ihtimalin var mı? Peki, başarılı olmanın kesin formülü ne? Çalışmak mı? İnanmak mı? Onları tetikleyen çok temel başka bir şey var: Sevdiğin, istediğin ve yapabildiğin şeyi, meslek olarak yapmak. Bu durumda başarılı olmama ihtimalin yok.

Kendini iyi tanı

Buna ikna olduysan, ikinci aşamaya geçebilirsin: Kendini tanı. Bunun için envanterlerden;kişilik envanteri, karakter analizi, yetenek testi gibi adının ne olduğu çok da önemli olmayan testlerden uygulamanda fayda var, ama tek başına yeterli değil. Bu uygulamalarda çok fazla sayıda çıkan alternatiflerle kafan daha da karışacaktır. Bir sonraki aşamaya geçmelisin…

Seçeceğin bölümün içeriğini bil

Üçüncü aşamada, çıkan alternatiflerin içinden sana daha uygun olanları elemek için, ilgili bölümlerin üniversitelerde okutulan ders programlarını okumalısın. Böylece ders isimleri bile sana o meslekle – bölümle ilgili fikir verecektir ve bir kısmını eleme şansın olacaktır.

Dördüncü aşamada ‘bir bilen’e danışmalısın…Ancak burada hazırlıklı olmanda fayda var. Yapmaktan en keyif aldığın ve en sevmediğin şeylerin listesini yap. Danışmanın buna göre de seni yönlendirmesini sağla… Hangi mesleklerde o sevdiklerini yapabilirsin, hangilerinde sevmediklerini yapmak zorunda kalırsın bileceği için, belki de bazı meslekleri eleyecektir.

Mesleki rehberlik, kariyer danışmanlığı, özel bir konu. Her rehber öğretmenin bununla ilgili bilgi ve donanımı olmayabilir. Tüm meslekleri tanıyan ve bilen, senin kişilik özelliklerinle bunları eşleştirebilecek olan kişileri özellikle seçmende fayda var. Bunun için yeni kurulan KariyerPlanlama Derneği’nin bu konuda eğitim almış donanımlı rehber öğretmenlerinden danışmanlık alabilirsin.

Sana ‘en uygun olan’ı bul

Kendini tanıdın, bölümleri araştırdın ve tanıdın, bir bilene de danıştın, muhtemel o ‘bir bilen’ sana farklı meslekler de önerdi, onları da aynı şekilde ders programlarını okuyarak, araştırarak eledin… Sıra geldi son aşamaya; son alternatifler arasından sana en uygun olanı bulmaya. Bir işin sana uygun olup olmadığını anlamanın en garantili yolu, o işi yapan birinin yanında en az bir tam gün vakit geçirmektir. Özellikle meslek lisesi öğrencileri bilir bunu, staja giderler ve ilk günün sonunda kendilerine uygun mu, değil mi, anlarlar. Bir işin sana uygun olup olmadığını, o işi yapan birinin yanında vakitgeçirerek ve ona danışarak öğrenebilirsin. Ancak önemli olannokta, işini sevmeyen kimseye işi ile ilgili danışma. Seni negatif yönlendirip soğutacaktır. Ancak işini seven kişilere mesleğinin zorluklarını sormayı da unutma. Sonra da bunlara sen katlanabilir misin, iyi değerlendirmelisin. Bu konuda da yine Kariyer Planlama Derneği’nden destek alabilirsin. Ama ideal olanı, bu işi kendi kendine yapman. Birilerine danışmak ve yardım istemek için kapıyı kendin açabilirsin.

MESLEĞİNİ BULDUN, ÜNİVERSİTENİ SEÇECEKSİN…

Bu aşamalardan sonra, sana uygun mesleği buldun, sıra geldi üniversite seçmeye. Doğru üniversite seçimi bölüm bazlı yapılır. Her üniversite belli alanlarda daha iyi eğitim verir. Bu noktada da Tercih Danışmanlığı’nı, puanına yakın yerleri listeleyen tercih robotlarından değil, hangi üniversitenin, hangi konuda iyi olduğunu bilen birilerinden almanda fayda var. Bu işi de yine kendin halledebilirsin. Sosyal medyayı kullan, lisenin mezunlarından yararlan ve hedeflediğin üniversitenin o bölümünde okuyan bir öğrenciyi bulup danış. Burada önemli olan, en az 3’üncü veya 4’üncü sınıf öğrencisi bulman, çünkü 1’inci ve 2’nci sınıfta meslekle ilgili çok fazla ders alınmaz. Ancak unutma, hiçbir öğrenci üniversitesinden memnun değildir; yorum değil, bilgi almalısın.

Tüm aşamaları geçtin ama aileni istediğin mesleğe ikna edemiyorsun. Yine devreye birilerini koy ve senin adına onlarla başkalarının konuşmasını sağla. Unutma! Ailen senin iyiliğini istiyor, onlarla bu konuda tartışma. Ama bu hayat da senin hayatın ve sen mutlu olursan onlar da mutlu olacak. Senin mutlu ve huzurlu olmanı sağlayacak olan şey, tek başına para kazanmak değil, iş zaten bulunur, ama ailenin asıl bilmesi gereken, sen sevdiğin-istediğin-yapabildiğin şeyi meslek olarak yaparsan başarılı olacaksın ve başarılı olduğun için de iş bulup para kazanacaksın. Onlara bunu anlatırsan, kendi hayallerindeki mesleği değil, senin hayalindeki mesleği yapmana izin vereceklerdir, ama bunu sen anlatma, ‘bir bilen’den yardım iste. Yolun açık olsun… Hayat boyu mutlu ve huzurlu olacağın mesleği seçebilmen dileğiyle…