Halk hikayelerinin özellikleri nelerdir? Kaça ayrılır, çeşitleri nelerdir?

Hikayeler, genel olarak durum ve olay hikayesi olarak ikiye ayrılır Bunun dışında hikayeler ele aldıkları konulara göre birçok türe ayrılır. Bunlar arasında en bilinenleri şu şekilde sıralanabilir: 1- Polisiye hikaye 2- Gotik 3- Korku - Gerilim 4- Macera 5- Tarihi

Halk Hikayelerinin Özellikleri Nelerdir?

1- Halk hikayelerinin büyük bir çoğunluğu masallarla benzer özellikler taşır. Ejderhalar, şövalyeler, büyücüler ve kahinler gerçeküstü hikayelerin kahramanları arasında yer alır.

2- Bazı halk hikayeleri, Mesnevi tarzında kaleme. Divan edebiyatı nazım türlerinden biri olan mesneviler, beyitler halinde yazılır. Bu hikayelerde her beyit kendi arasında kafiyelidir.

3- Geleneksel sözlü edebiyatın bir parçası olan halk hikayelerinin bazılarında hikemi bir üslup kullanılmıştır. Tıpkı masallarda ve destanlarda olduğu gibi öğüt vermek amacıyla yazılmış birçok halk hikayesi mevcuttur.

4- Kahramanlık, memleket hasreti, aşk acısı ve ayrılık gibi konuların işlendiği halk hikayelerinde, fedakarlık, yardımlaşma, yiğitlik, cesaret gibi erdemler övülür

5- Bazı halk hikayelerinde tasavvufi konular ele alınmış ve sembolik bir dil kullanılmıştır. Örneğin İranlı mutasarrıf Feridüddin Attar tarafından kaleme alınan Mantıkü'l Tayr hikâyesinde, kuşlar, insanları, Kaf Dağı ise yaratıcıyı simgeler. Hikaye boyunca Kaf Dağı'na ulaşmaya çalışan kuşlar, hikayenin sonunda Kaf Dağı'nın bulundukları yer olduğunu anlar. Bu hikayede aynı zamanda Vahdeti Vücut konusu ayrıntılı bir şekilde anlatılmıştır

6- Bazı halk hikayeleri ise destansı özellikler taşır. Cumhuriyet Dönemi yazarlarından biri olan Ömer Seyfettin'in Başını Vermeyen Şehidin Hikayesi ve Perili Köşk, destansı özellikler taşıyan hikayelere örnek olarak gösterilebilir.

7- Sözlü Türk Edebiyatının bir parçası olan halk hikayelerinin genelinde sade ve anlaşılır bir dil kullanılmıştır. Birçoğunda atasözlerine, deyimlere, bilmecelere ve şiirlere yer verilmiştir.

8- Mesnevi türünde yazılan halk hikayelerinde karakterlerin gözlem ve düşüncelerinden çok duyguları detaylı bir şekilde anlatılmıştır.

9- Halk hikayelerinde ana karakter, genellikle zorlu bir görevi üstlenir ve hikaye boyunca o görevi yerine getirmeye çalışır. Örneğin, prensesi kurtarmak ya da kayıp bir hazineyi bulmak ana karakterin görevleri arasında yer alır.

Halk Hikayeleri Kaça Ayrılır, Çeşitleri Nelerdir?

Halk hikayeleri işledikleri konulara göre üçe ayrılır.

1- Dini Hikayeler:

Dini hikayelerde genellikle tasavvufi konular işlenir. Vahdet-i Vücut,

Kalu - Bela ve ilahi aşk gibi konular çeşitli simgelerle birlikte anlatılır. Örneğin Gül özlenen sevgiliyi simgelerken bülbül çaresiz aşığı temsil eder. Türk halk edebiyatındaki en çok okunan dini hikayelerden bazıları şu şekilde sıralanabilir:

1- Şeyh Galip - Hüsn-ü Aşk

2- Mevlana Celaleddin Rumi - Mesnevi

3- Feridüddin-i Attar - Pendname

4- Nizam-i Gencevi - Hüsrev ile Şirin

5- Ahmet Dai - Cengname

6- Şeyhi - Harname

2- Aşk Hikayeleri:

Aşk hikayelerinde genellikle birbirine aşık bir çiftin karşılaştığı zorluklar ve kavuşmak için yaptığı fedakarlıklar şiirsel bir üslupla anlatılır. Bu tür hikayelerin mesnevilerden en büyük farkı, ilahi aşkı değil beşeri aşkı konu edinmesidir.

3- Destansı Halk Hikayeleri:

Destansı hikayelerde kahramanlıklar yer yer gerçeküstü ögelerle birlikte anlatılır. Hikemi bir üslupla kaleme alınan bu hikayelerin bazı bölümlerinde öğütlere ve şiirlere de yer verilir. Battalname ve Danişmandname en çok okunan destansı halk hikayelerine örnek olarak gösterilebilir.