Güncelleme Tarihi:
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) ile TRT Genel Müdürlüğü tarafından haber spikerleriyle iş birliği yapılarak öğretmenlerin Türkçenin kullanımı ve diksiyon eğitimlerini içeren 'Önce Türkçe Projesi' başlatıldı. Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk, projenin MEB Şura Salonu'nda haber spikerlerinin de katılımıyla düzenlenen tanıtım toplantısındaki konuşmasına, "Sözün ustaları burada. Her bir kelimeyi nasıl konuşacağım konusunda hiç bu kadar tedirgin olmamıştım" diyerek başladı. Projenin adının 'Önce Türkçe' olarak belirlenmesiyle ilgili Bakan Selçuk, "Biz temenni makamı değiliz, biz 'keşke' makamı değiliz, biz icraat makamıyız ve Türkçemizi korumak ve Türkçemize gereken saygıyı gösterme konusunda yapılması gereken ne varsa bunların hepsine adanmışlık seviyesinde bir yaklaşımımız var. 'Önce Türkçe' derken bütün çocuklarımızdan, doğmamış çocuklarımızdan söz ettiğimizin farkındayız. Geçmişimizden, şimdimizden ve geleceğimizden söz ettiğimizin farkındayız" diye konuştu.
Ahmet Amiş Efendi'nin "Mem güzel söz deyiniz hem de sözü güzel söyleyiniz. Çünkü söz vücut bulur" sözlerini hatırlatan Selçuk, vücut bulan sözün varlığıyla de ilgilenmek gerektiğini belirtti. "Önce Türkçe Projesi'nin aslında bir işaret fişeği olduğunu da müjdelemek isterim" diyen Selçuk, şöyle devam etti:
"Cumhuriyet tarihinde üç kere teşebbüs edilmesine rağmen henüz gerçekleştirilemeyen Türkçe'nin Söz Varlığı Projesi'nin yaklaşık bir yıl içinde tamamlanması konusunda da hedeflerimiz var. Bu yılın ekim ayı içinde birinci fazını paylaşacağımız Söz Varlığı Projesi ile bütün çocuklarımızın hangi kelimeleri, hangi yaşta ne şekilde kullanacağı, kitaplarda, yayınlarda bu kelimelerin yer almasının uygun olacağı öğretmenlerimiz, velilerimiz ve toplumun tüm fertleri için kelimelerin ne şekilde kullanılacağı konusunda çok kapsamlı bir projeden söz ediyoruz. Yaklaşık 100 kişinin üzerinde bir uzman grubunun çalıştığı bir proje bu.
Türkçe, uygarlığın kilit taşı. Çünkü kültürümüzün taşıyıcısı. Dil olmadan düşünce olmaz, düşünce olmadan kültür olmaz, kültür olmadan medeniyet olmaz. Dolayısıyla insan ve insanlık olmaz. Çünkü bizim Türkçe ile insanlığa yaptığımız katkıyı da bir kenarda tutmakta yarar var.
TRT ile sadece anamızın ak sütü olan Türkçemiz üzerinde değil birçok hususta ortaklaşa çalışmalar yapıyoruz. Dolayısıyla TRT'nin sorgusuz sualsiz her konuda gösterdiği bu iş birliğini son derece önemsediğimizi söylemek isterim. Projede, aralarında TRT ocağından geçmiş çok değerli haber spikerleri ve söz ustaları yer alıyor, hepsine teşekkürlerimi sunuyorum.
BU BİR KURUM ÖDEVİ, BAKANLIK ÖDEVİ DEĞİL
Öğretmenlere yönelik Türkçe'nin kullanımı ve diksiyon eğitimleri konusunda bu isimlerle çalışmak çok önemli. Sevgili öğretmenlerimize ne tür katkı versek ne tür destekte bulunsak az. Öğretmenimiz eğer sınıfında çocuklarımızın gözlerinin ışıltısını artırırlarsa ki bunun ana vasıtası dil, o zaman bizler huzur içinde memleketimize, bayrağımıza, toprağımıza olan borcumuzu ödediğimiz şuuruna da sahip oluruz. Bütün ülkedeki öğretmenlere özel olarak seslenmek istiyorum. Türkçe bizim dil bayrağımız, Türkçe bizim ana sütümüz ve her birinizin Türkçeyi daha güzel kullanma konusunda bir ömür vakfetse bile alacağı mesafe var. O sebeple öğretmenlerimizin Türkçeyi daha iyi kullanmaları konusunda ne tür desteğe ihtiyaçları varsa biz buradayız, öğretmenlerimizin hizmetindeyiz. Bu kadar kirletici atmosfere rağmen, bu kadar zayıflatılan bir dil alanına rağmen biz de ödevimizi yapacağız. Bununla ilgili giderek derinleşen bir şuur sahası oluşturmayı da hedefleyeceğiz.
Türkçenin öğretiminde katkısı olan tüm kurum ve kuruluşlara yönelik bir mesajım var. Bu bir kurum ödevi, bir bakanlık ödevi değil, bu bir millet ödevi, bir ülke ödevi. Dolayısıyla el birliğiyle omuz omuza vererek Türkçemizi, geleceğe taşıma konusunda geçmiştekilerle nasıl övünç duyuyorsak bizimle övünç duyulacak şekilde yükseltmemiz lazım. Bunu kesinlikle yaparız. Bunun için olumsuz araçlar olarak belirtilen birçok araç ya da vasıta aslında bir taraftan da Türkçemizi yükseltmenin araçları. O nedenle bugünkü çağda olumsuzluk için ne kadar araç varsa bu aynı zamanda müspet meseleler için de o kadar araç olduğunu gösterir.
TÜRKÇE'YE HİZMET KONUSUNDA YENİ ÇALIŞMALARLA KARŞINIZDA OLACAĞIZ
Bundan sonra da Türkçe'mize hizmet konusunda yeni yeni çalışmalarla karşınızda olacağız ve bu çalışmaları sahada mutfakta çalışan bütün arkadaşlarımızın desteğiyle gerçekleştireceğiz. Öğretmenlerin bu konudaki katkıları konusunda onların enerjisine ihtiyacımız var. Özet olarak 'Önce Türkçe' sonra da Türkçe...
Projeye katkı verecek haber spikerlerine tek tek teşekkür ediyorum. Benim en çok imrendiğim mesleklerin başında geliyor sunuculuk ve haberle uğraşmak. Onun için kendilerini imrenme anlamında kıskandığımı söylemek isterim.
Televizyonda bir program sunan çocukları gördüm. Eğer böyle bir imrenme damarınız varsa bu damarınızı besleyelim ve ustalarımızın sayesinde onların sesinin bereketiyle çocuklarımızın Türkçes'ini zenginleştirelim."
'HİÇBİRİMİZ DİLİ EĞİP BÜKME HAKKINA SAHİP DEĞİLİZ'
TRT Genel Müdür Yardımcısı Erkan Durdu ise eğitim süreçlerinde gençlerin daha çok dilin tadını hissetmesi gerektiğini belirtti. Medya dünyasında söz alanların topluma karşı sorumluluk duygusu hissetmediğini ve dile özen göstermediğini anlatan Durdu, şunları söyledi:
"Bugün sosyal medya mecralarında dilimiz büyük bir tahribatla yüz yüze. Ne yazık ki bu denetlenemez alanda sadece biz değil bütün anlam dünyamız da ağır yaralar alıyor. Sadece günlük dilimiz değil edebiyatımız, felsefemiz, düşüncemiz de tehdit altında. Topluma hitap eden söz alanlar başta olmak üzere her bir cümlemize söz dağarcığımıza özen göstermek en önemli meselemiz haline geldi. Hiçbirimiz, dili eğip bükme, keyfimize göre kullanma bozma, argoyla tahrip etme hakkına sahip değiliz. Bizi bulunduğumuz yerden yükseğe taşıyacak olan dildir.
Medeniyet iddiası taşıyan bir öğretmen, bir yazar, bir sunucu ya da toplumla konuşan herhangi bir insan her şeyden önce diline sahip çıkmalı. TRT'nin belki de en çok özen gösterdiği husus, ana sütü gibi temiz olan dilimize sahip çıkmasıdır.
Dilin düzeyini düşürmek isteyenlere karşı hep birlikte direnç göstermemiz gerekiyor. Ancak çare, yine büyük oranda öğretmenlerin elinde. Çocukları yetiştirirken sizlere çok büyük sorumluluk düşüyor."
MEB Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürü Adnan Boyacı da projede ilk olarak 7 bin, ikinci yıl içerisinde de 400 bin dolayında öğretmenin eğitimlere katılmasını planladıklarını söyledi.
PROGRAMA DENEYİMLİ HABER SPİKERLERİ DE KATILDI
'Önce Türkçe' projesi mayıs ayında başlatılacak ve yıl boyu devam edecek. Projeyle 2023 Eğitim Vizyonu hedefleri doğrultusunda öğretmenlerin mesleki gelişimlerinin desteklenmesi, yeterliliklerinin artırılması amaçlanıyor. 'Türkçenin söyleniş kuralları', 'etkili iletişim', 'beden dili' ve 'diksiyon' başlıklarında gerçekleştirilecek eğitimlere TRT kurumsal destek sağlayacak. Duygu Canbaş, Cem Öğretir, Seda Öğretir, Didem Arslan Yılmaz, Nazlı Çelik, Sultan Arınır, Erhan Ertürk, Işıl Açıkkar, Fuat Kozluklu, Ekrem Açıkel, Serkan Bayam, Ceren Bektaş, Cansu Canan Özgen, Buket Aydın, Nihan Günay, Ahmed Arpat gibi deneyimli haber spikerleri destek verecek.