Güvenli okul başarı getirir

Türkiye’de okul güvenliğini olumsuz etkileyen birçok sorun var. Vandalizm, şiddet, akran ve siber akran zorbalığı; okul kavgaları, uyuşturucu kullanımı ve bağımlılığı, okul terki ve kaçamağı, okul çeteleri ve okul kazaları en çok dikkat çeken sorunların başında geliyor. CSG&BAU (Bahçeşehir Üniversitesi) 2013 araştırmasına göre velilerin yüzde 73’ü okulların açık olduğu saatlerde çocuklarının güvenliğinden endişe ediyor. Yine velilerin yüzde 62’sine göre öğrenciler, okulda sözlü ve fiziksel şiddete maruz kalıyor. Ailelerin yüzde 52’si okulları, yüzde 64’ü ise okul yolunu güvenli bulmuyor. Yaya ya da toplu ulaşımla okula gidenlerde bu oran yüzde 80’e ulaşıyor. Dolayısıyla okulların güvenli bir okul iklimi ve yaşamı oluşturabilmeleri için birçok başlıkta etkin çalışmalar yapıp, standartlar oluşturarak uygulamaya koymaları gerekiyor. Peki bu başlıklar neler?

1- Okulların fiziki ve mimari güvenliği: Okul, proje aşamasındayken güvenlik standartları öngörülerek planlanmalı ve inşa edilmeli.

2- Okul çevresi ve giriş-çıkış güvenliği: Okul giriş-çıkışlarının, okul paydaşları ve ziyaretçiler açısından sürekli denetlendiği kayıt ve kontrol mekanizmaları oluşturulmalı. Ziyaretçi ve velilerin öğrencilerle karşılaşma riskini minimize edici önlemler alınmalı.

3- Risk haritası: Okul güvenliği standartlarına göre risk analizleri yapılarak “Okul Risk Haritaları” çıkartılmalı. Tüm güvenlik eksiklikleri giderilerek kazalara ve yaralanmalara neden olacak tüm riskler ortadan kaldırılmalı.

4- Okul iklimi: Okullar öğrenci, öğretmen ve çalışanların kendilerini fiziksel, psikolojik ve sosyal açıdan özgür, barışçıl ve iyi hissettiği bir iklime sahip olmalı. Öğrenci ve öğretmenlerin sevinç ve mutlulukla okullarına geldiği, kaygı ve endişenin olmadığı ve özgürce eğitimlerini gerçekleştirdikleri bir okul hayatı oluşturulmalı.

5- Sağlık güvenliği: Okulda öğrenci, öğretmen ve diğer paydaşların sağlık krtiterlerine uygun koşulları taşımalarının yanında bina içinin hijyenik koşullarının ve gıda güvenliğinin yasal gerekliliklere uygun olması sağlanmalı.

6- Acil durum ve kriz yönetimi: Deprem, sel, su baskını gibi doğal afetlerin yanında yangın, şiddet ve terör gibi olası güvenlik risk ve tehlikelerine karşı okul paydaşlarının bilinçlendirilmesi ve tatbikatlarla desteklenmesi güvenli bir okul yaşamı için olmazsa olmazlardandır.

SERVİSLERE DENETİM ŞART
7 - Güvenlik görevlileri: Okullarda yasal yetkileri olan sertifikalı güvenlik görevlileri bulunmalı. Çocuklarımızın güvenliği okul girişlerinde durabilmekten başka vasfı olmayan kişilerle değil, özel güvenlik sistemlerine hakim yetkin görevlilerle sağlanabilir.

8- Okul yolu güvenliği: Öğrenci taşıyan servisler denetlenmeli. Araçların mevzuata uygunluğunun yanında sürücülerin trafik kurallarına uymaları sağlanmalı. Çocukları emanet ettiğimiz sürücülerin ve rehberlerin karıştığı suçlar ise olması gereken koşullara sahip olup olmadıkları konusunda kuşku yaratıyor. Servis güvenliği için;

a- Servis şoförlerinin, deneyimli, görev ve sorumluluk bilinci yüksek, güvenli servis sürüş eğitimi almış, mesleki gelişimlerine önem veren, katkı sağlayan, öğrenci ve velilerle iletişimi güçlü, acil durum ve ilk yardım eğitimi almış, trafik kurallarına saygılı ve uyan kişiler olmalı.

b- Servis rehberlerinin, sorumluluk bilinci yüksek ve deneyimli, çocuk ve trafik psikolojisini bilen, acil durum ve ilk yardım eğitimi almış, iletişimi güçlü, yolculuk süresince öğrencilerin güvenliğini ve araç içi güvenli ortamı sağlayan kişiler olması gerekiyor.

c- Servis araçlarının, güvenli donanıma sahip, Servis Hizmet Yönetmeliği’nde belirtilen standartlara uygun, uydu takip sistemi bulunan, telsiz ve telefonla iletişimin sağlandığı, emniyet kemerlerinin olduğu, araç bakımlarının tam olduğu, kör noktalar için kameraların bulunduğu ve araç taşıma sınırı üzerinde öğrenci taşınmadığı araçlar olmalı.

d- Öğrenciler ise, araç tam durmadan binmeye çalışmamalı. Aracın altına bir şey düşürülürse, hemen rehber personele söylenmeli. Servise bindikten sonra yerine geçip oturulmalı ve hemen emniyet kemeri bağlanmalı. Camlar kesinlikle açılmamalı; el, kol ve baş kesinlikle camdan dışarı çıkarılmamalı. Araçta bir şey unutulursa, telaşla tekrar binmeye çalışılmamalı, aracın arkasından koşulmamalı. İnince karşıya geçilecekse, kaldırıma çıkılmalı, servis aracının ilerlemesi beklenmeli ve yol tamamen görülebilir şekildeyken karşıya geçme kurallarına dikkat edilerek geçilmeli.

BİLİNÇLENDİRME ÇALIŞMALARI YAPILMALI
9- Uyuşturucuya karşı önlem: Öğrenci, öğretmen ve veliler uyuşturucu maddelerin zararlarına karşı bilinçlendirilmeli. Bonzai gibi ucuza pazarlanan ve kolay ulaşılabilir olan sentetik uyuşturucular yüzünden gençlerimiz yaşamsal sorunların tuzağına düşüyor. Sokaklarda, park ve bahçelerde yarı baygın dolaşan ya da yatan gençlerin varlığı bu endişe ve korkuyu daha da çok gözler önüne seriyor. Eğitim kurumları, uyuşturucu kullanımının önlenmesine yönelik faaliyetlerin gerçekleştirilmesi için uygun özelliklere sahip yapılardır. Hem ortamın, eğitici içeriğin verilmesini daha kolay kılması hem de öğrencilerin bilgiyi alma ve benimsemeye daha hazır bulunmaları, okulların bağımlılık yapıcı maddelerden gençleri korumak için önemini ortaya koyuyor.

Okul odaklı önleme kapsamında, rehber öğretmenler ve rehberlik araştırma merkezleri tarafından gerçekleştirilen önleme faaliyetleriyle gençlerin uyuşturucu maddelerden korunması hedeflenmeli. Öğrencilere, öğretmenlere ve okul yöneticilerine madde bağımlılığı ve zararlı alışkanlıklardan korunma gibi konularda bilinçlendirme ve okul çevresinde yer alan internet kafelerin, büfe ve oyun salonlarının, servis şoförlerinin vb. kişi ve birimlerin bilinçlendirilmesi gibi çaışmalar yapılmalı.

Sonuç olarak ülkemizin koşulları ve olası riskler okul güvenliğini zorunlu kılıyor. Unutmayalım ki, bu gerçeği görerek hareket ettiğimiz sürece çocuklarımızın güvenliğini sağlayabiliriz.

Riskleri konuşmak karamsarlık üretmek değil, çocuklarımız için riskleri minimize etmektir.