Gümrü Antlaşması Nedir? Gümrü Antlaşması Tarihi, Maddeleri, Önemi Ve Sonuçları Kısaca Özeti
Güncelleme Tarihi:
Osmanlı devletinin yıkılması ve Sevr barış anlaşmasını imzalaması ile ülke içinde pek çok milli mücadele hareketi başlamıştır. Doğu cephesinde Ermeniler ile yapılan mücadeleler sonucundan imzalanan anlaşmanın adı Gümrü anlaşmasızdır. Bu anlaşmayı merak eden bireyler de genellikle Gümrü Antlaşması nedir? Gümrü Antlaşması tarihi, maddeleri, önemi ve sonuçları kısaca özeti nedir? Soruları bulunmaktadır. İşte, merak edilen tüm detaylar.
Osmanlı devletinin yaptığı anlaşmaya rağmen doğu cephesi komutanlığı silah bırakmamıştır. Bu nedenle doğuda topraklarına tecavüz eden Ermenilerle mücadele edilmiştir.
Gümrü Antlaşması Nedir?
Gümrü Antlaşması Osmanlı devleti adında Kazım Karabekir tarafından gerçekleşen ve Ermenilerle yapılana bir anlaşma olmaktadır. Osmanlı adına mücadele eden Kazım Karabekir insanüstü bir başarı ve çaba ile birlikte Ermenileri mağlup etmiştir. Rusya’dan gereken desteğimde almayan Ermeniler Osmanlı devletini ve Osmanlı Türk topraklarını terk etmişlerdir. Bunun üzerinde sınırları belirli edebilmek için Kazım Karabekir Ermenilerle Gümrü Antlaşması imzalamıştır.
Gümrü Antlaşması Kimler Arasında Gerçekleştirilmiştir?
Gümrü Antlaşması Osmanlı devleti ve Ermeniler arasında gerçekleşen bir anlaşma olarak tarihe geçmiştir. Ayrıca Ermeniler doğu illerinin Türklere ait oluğunu Gümrü Antlaşması ile kabul etmişlerdir. Bunun anlamı Osmanlı devleti yetkililerinin imzaladığı Servi anlaşması karşılıksız kalmıştır. Gümrü Antlaşması hem Ermenice hem de Osmanlı Türkçesi ile iki adet yazılmıştır.
Gümrü Antlaşması Tarihi ve Özeti
Gümrü Antlaşması Osmanlı ile Ermeni devleti arasında 3 Aralık 1920 yılında imzalanmıştır. Anlaşmaya Rusya, Osmanlı devleti ve Ermenistan katılmıştır.
Gümrü Antlaşması Maddeleri
Gümrü Antlaşması anlaşması her iki devletinde ortak çıkarları sonucunda imzalanmıştır. Fakat yer alan maddelerde daha çok yeni Türk devletini tanıdıkları ve Sevr anlaşmasını yok saydıklarını belirtmektedirler. Gümrü Antlaşması maddeleri şu şekilde olmaktadır.
Kars ve çevresi ermeni devletinden boşaltılacak ve Osmanlı devletine bırakılacaktır.
Aras nehrinden Çıldır gölüne kadar olan yerler her iki devlet arasında kesin ve doğal bir sınır olarak kabul edilmektedir.
Türkiye Büyük Millet Meclisi yararına olmayan tüm anlaşmalar Ermeni devleti tarafından kabul edilmemiş ve yok sayılmıştır.
Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Ermenistan olarak her iki devlette sivil halka şiddet uygulamayacak ve olası şiddet durumlarını önleyecektir.
Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Ermenistan arasında oluşabilecek sorunlar diplomatik sınırlar içerisin de düzelecektir.
Ermenistan’ın silah ithali kesinlikle yasaktır.
Eğer Ermenistan zor duruma düşmesi halinde Türkiye devleti her türlü yardımda bulunacaktır.
Antlaşmaya vakıf olan iki devletin iletişimi ve diplomatik münasebeti en kısa sürede gerçekleşecektir.
Antlaşmaya vakıf olan iki devlette hiç biri her hangi bir savaş tazminatı ödeme durumu olmayacaktır.
Ermenistan Doğu Anadolu'da ki topraklar konusunda her hangi bir hak iddia etmeyecektir
Türkiye'den göç eden Ermeniler herhangi bir katliama karışma durumları olmadı ise altı ay içerisinde Anatolia tekrar dönebileceklerdir.
Gümrü Antlaşması Önemi
Yeni Türkiye büyük millet meclisini tanıyan ilk anlaşma olarak Gümrü Antlaşması oldukça önemlidir. Bu anlaşma ile Sevr barış anlaşması da yok sayılmıştır. Türkiye büyük millet meclisi diplomatik yönden oldukça iyi ve sağlam bir konuma yükselmiştir. Özellikle kazım Karabekir’in askerlik özelliklerine ve başarısına olan güven tüm Türk halkı tarafından takdir edilmiştir. Bir daha açılmamak üzere doğu cephesi kapatılmıştır.
Gümrü Antlaşması Sonuçları
Gümrü Antlaşması Yeni Türkiye devletinin ilk temelleri atılmıştır. Ayrıca bu anlaşma ile birlikte doğu cephesi kapatılmıştır. Bunun sonucunda doğu cephesinde bulunana birlik ve askeri teçhizatın nerdeyse tamamına yakını batı cephesine kaydırılmıştır. Doğu cephesi sınırları Gümrü Antlaşması ile kesin olarak belirlenmiştir.