Gsmh Nedir, Nasıl Hesaplanır? Gayrisafi Milli Hasıla Neleri Ölçmez?

GSMH, bir ülke vatandaşlarının verilen bir yıl için üretmiş oldukları toplam mal ve hizmetlerin, belli bir para birimi karşılığındaki değerinin toplamı olmaktadır. Vatandaşlık ayrımının yapılmasındaki neden, GSMH'nin gayri safi yurt içi hasıladan (GSYİH) farklı olduğunu belirtmek amaçlı olmaktadır. GSYİH, ilgili ülkede faaliyet yürüten yabancı ülke yurttaşlarının üretmiş olduğu nihai mal ve hizmetleri de kapsamaktadır. Başka bir ifadeyle GSMH, bir ülkenin yurt dışında çalışmakta olan vatandaşlarının ülkeye göndermiş oldukları faktör gelirlerinin GSYİH’ye eklenip, ülke içinde çalışan yabancıların kendi ülkelerine göndermiş oldukları faktör gelirlerinin GSYİH’den düşülmesi sonucunda elde edilen değerdir.

GSMH Nedir?

GSMH, Gayrisafı Milli Hasıla ifadesinin Kısaltması olarak kullanılan bir terim olma özelliği taşımaktadır. GSMH bir ülke vatandaş tarafından (bir ülke vatandaşlarının sahip durumda oldukları doğal kaynaklar, sermaye, emek ve teşebbüs gücü kullanılarak) bir yılda gerek o ülkede gerekirse diğer ülkelerde üretilmekte olan nihai malların sahip durumda oldukları piyasa değerine gayri safi milli hasıla denir. Kişi başına Milli Hasıla hesaplamalarında nüfus artışı da göz önünde bulundurulmaktadır.

GSMH Nasıl Hesaplanır?

1990'ların başından itibaren, küreselleşmenin ciddi bir ivme kazanarak, üretim faktörlerinin ve sermayenin, ülke sınırlarının dışına taşması neticesinde, makroekonomik analizlerde ilgili durumdaki bir ülkenin vatandaşlarının gelirini ifade eden GSMH yerine, bir ülkenin sınırları içinde yaratılmış durumda toplam geliri ifade etmekte olan GSYİH üzerine yoğunlaşmıştır.

Ancak yine de ülkelerde yaşamakta olan kişi başına gelir ve bunların karşılaştırılması gibi hususlarda GSMH hala oldukça önemli bir kavram ve ölçü olmaya devam etmektedir. GSMH, çoğu zaman bir yıllık zaman birimi içinde hesaplanması söz konusu olmaktadır.

Kişi başına GSMH hesaplamaları sürecinde cari fiyatlar ile tahmin edilen Gayri Safi Milli Hasıla büyüklüğünün yıl ortası nüfus tahminine bölünmesiyle birlikte Türk Lirası olarak Kişi Başına Gayri Safi Milli Hasıla sonucu elde edilmektedir.

Milli Gelir hesaplamalarında iki çeşit uygulamanın varlığı söz konusudur. Bunları ise şu şekilde sırlamak mümkün olmaktadır:

- Cari fiyatlarla: Hesaplamalarda enflasyonun etkisi göz önünde bulundurulmaz. Üretilen mal ve hizmetlerin güncel değerleri üzerine hesaplama yapılır.

- Sabit fiyatlarla: Baz olarak herhangi bir yıl alınır ve alınmış olan o yıla endeksli olan enflasyon oranından arındırılmış olan reel artışlar hesaplanır.

Gelirler yöntemiyle hesaplamada, gelir özelliği barındıran üretim ve hizmet alanındaki kalemler esas alınmaktadır. Kullanılan ana kalemler ise şu şekilde sıralanabilir:

Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYİH) = Haberleşme +Tarım +Ticaret + Sanayi + İnşaat + Ulaştırma, Mali Kuruluşlar + Konut + Hizmetler Toplamı (Kamu ve Özel) + İthalat Vergisi

GSMH = GSYİH + Yurt dışında yaşayan vatandaşların gelirleri (Yurt içinde yaşayan yabancıların gelirleri)

Gayrisafi Milli Hasıla Neleri Ölçmez?

Gayrisafi Milli Hasıla ile alakalı olarak bir hayli fazla merak edilen konu Gayri Milli Hasıla neyi ölçmez sorusunun yanıtı şu şekilde verilebilir: GSYİH içerisinde organize olmuş piyasa kapsamında bulunmayan unsurlar göz ardı edilir. Buna en iyi şekilde örnek gösterilebilecek unsurlar arasında yemek yapmak, temizlik yapmak ve ücretsiz olarak çocuk bakmak gibi ev içerisindeki hizmetler piyasalar aracılığıyla taşınamadığından dolayı GSYİH istatistikleri içerisine alınamadığından dolayı ölçülemez. Bu olasılık Gayri Safi Milli Gelir'in büyüklüğünün çok fazla olduğunun düşünülmesine sebebiyet vermekte olan bir unsuru oluşturmaktadır.