Gözlem Nedir Ve Çeşitleri Nelerdir? Gözlem Nasıl Yapılır Ve Kaça Ayrılır

Gözlem, bir öznenin davranışını gözlemlemek ve tanımlamak için bir yöntem olarak tanımlanmaktadır. 

Gözlem Nedir? 

 Adından da anlaşılacağı gibi, gözlemleyerek ilgili bilgi ve verileri toplamanın bir yoludur. Aynı zamanda katılımcı bir çalışma olarak da anılır çünkü araştırmacının katılımcıyla bir bağlantı kurması gerekir ve bunun için de kendisini onlarla aynı ortama sokması gerekir. 

 Gözlem yöntemini kayıt yapmak ve not almak için kullanabilir. Ayrıca değerlendirme ve yorumlama süreçlerinde önyargı sonucu oluşabilecek bir hatadan kaçınmak istediğiniz durumlarda kullanılır. Bir katılımcıyı izleyerek ve daha sonraki bir aşamada analiz için kaydederek objektif verileri elde etmenin bir yoludur. 

 Gözlem Nasıl Yapılır? 

 Gözlem yapmak, yapılacak olan gözlemin çeşidine göre değişmektedir. Gözlemlemenin çeşitlerini bildikten sonra gözlem yapmak çok daha kolay olacaktır. 

 Gözlem Çeşitleri Nelerdir? 

 Katılımcı Gözlem 

 Katılımcı gözlemi ilk olarak Prof. Edward Winder Man tarafından tanıtıldı. Bir gözlemcinin kendisinin katıldığı ve durumu not ettiği bir grubun faaliyetleri anlamına gelir. Grupla isteyerek karışır ve faaliyetlerini sadece durumu eleştiren bir katılımcı olarak değil, bir gözlemci olarak gerçekleştirir. Başka bir deyişle, faaliyetleri grubuyla paylaşır. Örneğin, Asya halkının kırsal ve kentsel koşullarını incelediğimizde, oraya gidip neler olup bittiğini izlemeliyiz. Katılımcı gözlemin en iyi felsefesi, fenomeni sormamak için izlememizdir. Grubun gerçek davranışı başka bir yöntemle değil, yalnızca katılımcı gözlemiyle gözlemlenebilir. 

 Değerler; 

Gözlemci kişisel olarak grup faaliyetlerine katılır ve duygularını ve önyargılarını paylaşır. 

Kendisi katılır ve grubun davranışları hakkında fikir edinir. 

Gözlemci ve gözlemci ile karşılıklı ilişkiyi motive eder ve uyarır. 

Doğruluk ve hassasiyetle daha fazla bilgi alabilir. 

Bilgiler grup insanlarının önünde kaydedilir. 

Gözlem sonucu; 

Gözlemci, grubuna karşı çalışmanın nesnelliğini yitirecek duygusal bağlılık geliştirebilir. 

Kısa sürede belli bir fenomeni gözlemleyemez. 

Bu yöntemle geniş bir alanı kaplayamazsınız. 

Katılımcı Olmayan Gözlem 

 Katılımcı olmayan gözlemde gözlemcinin grup faaliyetlerine katılımı eksiktir. Ya fenomeni uzaktan izler ya da gruba katılır ama faaliyetlerine asla müdahale etmez. Katılımcı ve katılımcı olmayan gözlem arasındaki fark, birincisinde gözlemcinin kendisinin bir gruba katılması ve o grubun üyesi olması, faaliyetlerine tam anlamıyla katılırken, ikincisi, grubun daha az katılımını veya hiç katılımını ifade etmemesidir. Uzaktan izliyor ama araştırma alanında neler olup bittiğini aktif olarak göremez. 

 Değerler;

Gözlemcinin kendisi asla gruba bağlanmamasına rağmen, nesnellik korunmuştur.

Gözlemcinin daha az duygusal katılımı, doğruluk ve daha fazla objektifliğe yol açar. 

Kendi grubuyla ikincil bir ilişkiye sahip olduğundan, bilgiler tamamen toplanır. 

Katılımcı olmayan gözlemler sayesinde araştırma çok düzgün kalıyor. 

Kontrollü Gözlem 

 Burada gözlemci ve gözlemci veya özne her ikisi de kontrol edilir. Sistematik veri toplama için kontrol, hem doğruluk hem de kesinlik açısından empoze edilir. Gözlem önceden planlanmış ve kesin olduğunda kontrollü gözlem olarak adlandırılır. Kontrol gözleminde, mekanik cihazlar hassaslık için kullanılır ve standartlaştırılır. Bu nedenle, kontrol doğruluğu artırır, önyargıyı azaltır, güvenilirliği ve standardizasyonu sağlar. Cihazlardan bazıları aşağıdaki gibidir. 

Gözlem planı 

Gözlem programı 

Kamera, harita, film, video, teyp vb. Mekanik cihazlar 

Gözlemci ekibi 

Sosyo Matrik Ölçek 

Kontrolsüz Gözlem 

 Kontrolsüz gözlem, dış veya dış kontrolün etkisi olmadan doğal ortamda gerçekleşir. Gözlemci önceden plan yapmaz, ancak bu günlük olaylar ve sosyo-kültürel problemlerle ilgilidir. Bazı yaşam durumlarımızı inceler. 

 Yapılandırılmış ve Yapılandırılmamış Gözlem 

 Bu tür dikkatli bilgiler standart bir şekilde kaydedilir. Bir olgunun planlı bir şekilde gözlemlenmesi ve neyin, nasıl ve ne zaman gözlemleneceği amacıyla belirli kalıpları, kuralları ve tasarımları takip etmektir. Yapılandırılmamış gözlem, yapılandırılmışın tersidir. Bu sistematik ve planlanmamış bir gözlem değildir. Bir araştırmacı önceden bir plan yapmaz, ancak bilgiyi özgürce alır. Araştırmacının uyması gereken bir kural yoktur. 

 Genel veya Layman Gözlemi 

 Günlük olaylarda insanlar tarafından yapılan genel veya meslekten olmayan gözlem. Her gün birçok şey görüyorlar ama çalışmalarının objektifliği yok. Örneğin, bir kişinin bahçede oynayan çocukları görmesi genel bir gözlemdir. 

 Bilimsel Gözlem 

 Bilimsel gözlem, bazı bilimsel kurallara ve kasıtlı düşünceye dayanır. Gözlemci neyi gözlemleyeceğini bilmelidir. Çalışmasında uygun planlama, nesnellik, hipotez ve gözlem programı var. Bilimsel gözlem güvenilirdir ve genel gözlemden daha standartlaştırılmıştır.