Görme engelli robotik takımı

Bu yıl 17.si düzenlenen ‘Bilim Kahramanları Buluşuyor’ isimli proje geliştirme yarışmasına ilk kez bir görme engelli robotik takımı da katıldı. Dünya genelinde 100 ülkeden katılım sağlanan yarışmanın Türkiye ayağını oluşturan “FIRST LEGO League Challenge”a, Kadıköy Anadolu Lisesi robotik takımı öğrencilerinin mentorluk yaptığı görme engelli öğrenciler, zorlu pandemi şartlarına rağmen hazırladıkları robotla dahil oldu. Gözleri görmeyen çocukların tamamen el becerisi ve azimle tamamladıkları robotları, 28 takım arasından 12’nci oldu. Hayatlarında değil robot lego bile görmemişlerdi ancak hem gözleri gören hem de robotik bilgisi olan 16 takımı geride bırakmayı başardılar. Akıl hocalığı yaptıkları “Electric Heroes” takımıyla önümüzdeki yıllarda da çalışmak istediklerini söyleyen Kadıköy Anadolu Lisesi’nden Atilla ve Doruk, proje sürecini şöyle anlattılar:

TÜRKİYE’NİN İLK GÖRME ENGELLİ ROBOTİK TAKIMI
Atilla Ata Arkun (Kadıköy Anadolu Lisesi 10. sınıf öğrencisi): Ben üç yıldır Kadıköy Anadolu Lisesi robotik kulübündeyim. Zaten kulüp olarak bu tarz okullarla iş birliği içerisinde çalışmalarımız oluyordu. STEM eğitimleri veriyor, sunumlar yapıyorduk. Türkan Sabancı Görme Engelliler Okulu’ndaki çocuklar çalışmalarımızı çok ilgiyle karşılayınca biz de böyle bir proje yapabileceğimizi düşündük ve bu görevi de ben üstlendim. Sınıf öğretmenleri Talip Hoca robotik konusunda en ilgili 4 öğrenciyi seçip bizi bir araya getirdi. Sabancı Vakfı da destek oldu. Türkiye’nin ilk görme engelli robotik takımını böylece kurduk. Bu takımla ‘First Lego League Challenge’ yarışmasına katıldık. Arkadaşların ilk kez bir yarışma deneyimleri oldu. Bu yarışma ilk başta yerel daha sonra ulusal en son uluslararası olarak devam ediyor. O yüzden ortaokullar arası en prestijli robot yarışması diyebilirim. Kendi gruplarında 12’nci oldular ama yine de bu büyük başarı onlar için. İleride daha iyi olacaklarına eminim.

ELLERİ GÖZLERİ GİBİ
Çocukların zaten elleri gözleri gibi. Biz daha çok sıkıştıkları durumlarda yardım ettik. Robotu genel anlamda kendileri yaptılar. Çocuklarla gurur duyuyoruz böyle bir şeyi başarabildikleri için. Gören ve bilen insanlarla yarışmak onlar için çok zordu. Bu proje bize de çok şey kattı. Görme engelli insanlarla nasıl iletişim kurabileceğimi anlamış oldum. Onların hayatının içine girmiş olduk. Bu bizim ilk mentorluk (akıl hocası) tecrübemiz oldu. İkimiz için de güzel bir tecrübeydi.

GÖRME ENGELLİLER İÇİN GÖZLÜK TASARLADILAR
Bu çocuklar bilgilendikçe farklı projeler yapmak istiyoruz. Zaten yarışmanın iki ayağı var. Bir tanesi robot diğeri ise çocukların kendi bulduğu bir inovasyon projesi. Biz de bir gözlük tasarladık. Gözlüğün üzerindeki sensörler sayesinde görme engelli bir birey bir cisme çarpmadan önce uyarılarak durabilecek ve bu şekilde de daha hızlı yürüyebilecek hatta koşabilecek. Buradaki amaç görme engelli arkadaşların hayatlarını kolaylaştırmak.

DEĞİL ROBOT LEGO BİLE GÖRMEMİŞLERDİ
Doruk Örs (Kadıköy Anadolu Lisesi 9. sınıf öğrencisi): Bu çocukların hiçbiri daha önce bırakın robot yapmayı lego bile yapmamışlardı. Hayatlarında ilk defa lego ile tanıştılar. O yüzden de bu yarışmada alınan derece bence çok kıymetli. Sıfırdan kurulan bir takımın birçok dezavantajı oluyor. Yarışmaya katılan 28 takımın çoğu özel okul. Onların bu tarz projelere zaten yönelimi var. İmkanları da çok daha iyi ve öğretmenlerinin birikimleri var. Parça birikimleri de var ellerinde. Bu takımların birçoğunu geride bırakabildik.

AMAÇ İLGİLERİNİ ARTIRMAK
Kadıköy Anadolu Lisesi Robotik Kulübü olarak her sene belli başlı projeler seçerek görev dağılımı yapıyoruz. Biz de Ata ile birlikte bu projede görev aldık ve görme engelli öğrencilerle bir robotik takımı kurduk. İlk başta masaya tüm parçaları dizdik. Binlerce parça vardı önlerinde ve ilk günler bunları keşfederek geçti. Biz konuya hakim olduğumuz için gözlem yaptık ve daha çok neyi nasıl yapacakları gerektiğini söyledik.
Yarışmanın amacı yaptığınız robotun verilen görevleri yerine getirmesi. 15 tane görev verilmişti ve tamamlanan her görev için puan alıyorsunuz. Örneğin robotunuzun, masadaki minik küpleri alıp bir çemberin içine dökmesi gerekiyor ya da bir kaydırağın üzerinden legodan yapılmış iki çocuğu indirerek başlangıç bölgesine çekmeniz gerekiyor. Biz 8 görev tamamlayabildik. İstesek bu yarışmada birinci de olabilirdik. İkimizin de Legolarla ve robotikle arası çok iyi. Ancak çok fazla müdahil olmak istemedik. Çocuklar kendileri yapsın istedik. Onların merakını ve isteğini artırıp gelecek senelerde de bu yarışmalara katılmaya devam etmelerini istiyoruz. Amaç bu çocuklara robotiği, yazılımı, kodlamayı aşılamak ve ilgilerini artırmak. İlgi arttıkça ilerleyen dönemlerde kendi başlarına da projeler üretmeye başlayacaklar. Yıllar sonra belki de onlar alt sınıflardaki çocuklara mentorluk yapacaklar. 8’inci sınıfa kadar bu arkadaşlarla yola devam edebiliriz.

KENDİMİZLE GURUR DUYUYORUZ
Yusuf Henedi: Bu işin bize hem katkı sağlayacağını hem de kariyerimiz için iyi olacağını düşünüp katılmaya karar verdik. Yarışmada 285 puan aldık ve bence başlangıç için oldukça iyi. Seneye daha çok puan alıp ilk 10’a girmek istiyoruz. İlk görme engelli robotik takımı biziz ve görenlerle yarıştık. O yüzden kendimizle de gurur duyuyoruz.
Eyüp Küpşi: Talip Hocamız bize robotik kulübünden bahsetti ve hepimiz katıldık. Vinç tarzında küpleri taşımayı sağlayan bir robot yaptık. Benim ekipteki görevim robotun mekanik tasarımıydı. Görevlerde de robotun tuşlarına basarak hareket ettirdim. Bundan sonra da ülkeler arası yarışmalara katılmak istiyorum.
Kağan Yılmaz: Benim yazılım kısmında görev aldım. Çok çaba gösterdik ve böyle bir robot çıktı ortaya. Ayrıca bir tane de gözlük icat ettik. O da görme engelliler için kolaylık sağlayacak. Kendimizi geliştirip bu yarışmalara katılmaya devam etmek istiyoruz. İleride de avukat olmak istiyorum.
Emel Henedi: Ben mekanik alanda çalıştım. Onun dışında Kağan arkadaşımla birlikte gözlük üzerinde çalıştık. Görme engellilerin koşabilmesini sağlayacak bir gözlük oldu. İleride öğretmen olmak istiyorum.