Gölgelendirme yöntemi nedir ve özellikleri nelerdir? (coğrafya harita)
Güncelleme Tarihi:
Coğrafya dersi konularından biriside harita çizimi ve okunmasıdır. Haritalar çizildiği bölgede yer alan dağları, ovaları, nehirleri göstermektedir. Harita çiziminde ve haritanın okunmasında büyük rol oynayan gölgelendirme yöntemi nedir ve özellikleri nelerdir detayları ile derledik.
Harita çizimi yapılırken bazı özel yöntemler kullanılarak bu yer şekilleri ve yükseltiler farklı şekilde gösterilmektedir. Harita çiziminde en çok kullanılan çizim yöntemlerinden biriside gölgelendirme yöntemidir. Harita çiziminde kullanılan bu yöntem genellikle yardımcı yöntem olarak kullanılmaktadır.
Gölgelendirme yöntemi harita çiziminde faydalanılan bir çizim yöntemidir. Genellikle siyah ve beyaz renklerin kullanılması ile yapılan bir çizim şeklidir. Gölgelendirme yönteminde çizimi yapılacak olan alana 45 derecelik bir açı ile güneş ışınlarının vurduğu varsayılmaktadır. Bu sebeple de gölgelendirme yöntemi ile çizilen haritalarda ışık alan yerler açık renkle ışık almayan yerler ise koyu renkle gösterilmektedir.
Genellikle dağ gibi yükselti ve alçak alanların bulunduğu yer şekillerinin gösterilmesi amacıyla kullanılmaktadır. Gölgelendirme yöntemi ile yer şekilleri tam olarak aktarılamadığı için günümüzde haritacılık alanında yardımcı bir yöntem olarak kullanılmaktadır. Genellikle fiziki haritalarda daha çok kullanılmaktadır. Eğimli arazilerin kolay bir şekilde algılanmasını sağlamaktadır.
Gölgelendirme Yöntemi Özellikleri
Coğrafya dersi haritalar konusunda öğrencilerin sıklıkla karşılaştığı bir konudur. Çizim şekli oldukça kolay olduğu için hızlı çizim yapılması gereken yerlerde daha çok gölgelendirme yöntemi kullanılmaktadır. Gölgelendirme yöntemi ile çizilen haritalarda yer şekillerini tam olarak göstermek pek mümkün olamamaktadır.
Gölgelendirme yöntemi ile çizilen haritalar daha çok eğimli alanları ve düzlükleri göstermektedir. Bu haritanın çiziminde çizilecek yerin 45 derecelik bir açı ile güneş ışığını aldığı düşünülmektedir. Işığın temas ettiği alanları yükselti kabul ederek bu yerlerin koyu renkle gösterilmesi amaçlanmaktadır. Işık almayan ya da eğimi az olan yerler ise daha açık renkle gösterilmektedir.
Gölgelendirme yöntemini daha iyi anlamak için düz bir zemin üzerine yerleştirilecek objelere 45 derecelik bir açı ile ışık tutmamız gerekir. Işık zemin üzerindeki objelerin kendine bakan alanlarına çarpacaktır. Diğer yerlere ise ışık değmeyecektir. Bu alanın gölgelendirme yöntemi ile haritasını çizmek istediğimizde ise ışık vuran yerleri koyu renkle diğer yerleri açık renkle göstermemiz gerekmektedir.
Harita çizimi yapılırken de bu yöntem kullanılmaktadır. Dağların ve yamaçların ışık alan yamaçları koyu renkle diğer yerler açık renkle gösterilmektedir. Bu sayede de eğimli alanlar ve yükseltilere kolay bir şekilde ayırt edilmektedir. Gölgelendirme yöntemi kullanılan haritada yükseklik bilgisi bulunmadığı için o alanın profilini çıkarmak mümkün olmamaktadır.