Girizgah nedir, ne işe yarar? Girizgah bölümü nasıl anlaşılır? TDK sözlük anlamı
Güncelleme Tarihi:
Dilimize Farsçadan geçmiş olan girizgah kelimesi giriz ve gah sözcüklerinin birleşmesiyle oluşturulmuştur. Giriz giriş anlamına gelirken gah yer ve mekan demektir. Sözlük anlamı giriş yeri olan bu kelime, söylenmek istenen şey, maksat ve başlangıç noktası manasına gelir. Divan Edebiyatı nazım türlerinden biri olan kasidelerin en 1 bir en fazla 2 beyitten oluşan giriş kısımlarına da kaside denir. Girizgah nedir ve ne işe yarar? Girizgah bölümü nasıl anlaşılır tüm detayları ile derledik.
Kasidelerde girizgah dışındaki diğer bölümleri şunlardır: 1- Methiye: Şiirin yazıldığı kişinin (örneğin padişah ya da vezirin) övüldüğü kısım 2- Fahriye: Şairin çeşitli söz sanatları ve kelime oyunlarıyla kendi kendisini övdüğü bölüm 3- Tegazzül: (Kasidelerin genelde 5 - 6 beyitten oluşan gazel kısmı)
Girizgah Nedir?
15. yüzyıldan beri kullanılmakta olan girizgah kelimesinin sözlük anlamı giriş ve başlangıçtır. Bu kelimeyle eş ve yakın anlamlı olan sözcükler şu şekilde sıralanabilir: 1- Açılış 2- Giriş 3- Mukaddime 4- Dibace 5- Başlangıç 6- İLK 7- Hasıl-ı Kelam 8- Evveliyat 9- Önsöz 10- Girişlik
Girizgah Ne İşe Yarar?
Girizgah kasidelerde methiye kısmından önce gelir. Kasidelere girizgah kısmının konmasının nedeni, okuru asıl söylenmek istenen söze hazırlamaktır.
Girizgah Bölümü Nasıl Anlaşılır?
Kaside türündeki şiirlerde girizgah bölümünün neresi olduğunu anlamanın iki yöntemi vardır:
1- Girizgah nesip bölümü ile başlar. Girizgah ise nesipten sonra gelir.
2- Divan şairleri girizgah kısmını kısa tutmak istedikleri için bu bölüm en fazla 2 beyitten oluşur.
Girizgah Kelimesinin TDK Sözlük Anlamı
Türk Dil Kurumuna göre girizgah kelimesi kullanıldığı yere göre iki farklı anlama gelir.
İlk Anlamı: Bir konuşmayı başlatan ilk söz
İkinci Anlamı: Kasidelerin başlangıç kısmı