Geleneksel Türk Tiyatrosu Türleri Ve Özellikleri Nelerdir? Türk Tiyatrosu Kaç Gruba Ayrılır?

 Geleneksel Türk Tiyatrosu genel olarak kökeninde eski gelenekleri ve inançları barındıran modern tiyatro haricinde tutulan bir tiyatro çeşididir. Geleneksel Türk Tiyatro'larının arasında pek çok farklı tür bulunmaktadır. 

 Geleneksel Türk Tiyatrosu Nedir? 

 Türk tiyatrosu, Türkiye içerisinde kırsal bölgelerdeki köy tiyatrosu ile şehirlerdeki halk tiyatrosunu içeren alışılmış Türk tiyatrosunu ifade etmektedir. Bununla beraber 19. Yüzyılın ikinci yarısı içerisinde Osmanlı Devleti'ndeki Batılılaşma hareketiyle ortaya çıkan batılı türdeki Türk tiyatrosunu kapsamaktadır. 

 Diğer toplumlarda mevcut olduğu gibi Türk toplumunda da tarihin önceki dönemlerinde bazı ritüeller, ayinler ve dini törenlerin beraberinde masal, efsane ve destan gibi türler ile şekillenmiş geleneksel tiyatro; Osmanlı toprakları içerisindeki halklarının katkıları ile beraber karagöz, Orta oyunu, meddah, köy seyirlik oyunları, çengi ve kukla gibi oyun çeşitleri ortaya çıkarmıştır. Bunlar, çıkış noktaları itibariyle güldürü olan, sözlü nitelikteki gelenek ürünü türleridir. Geleneksel halk tiyatrosu 19. yüzyıl içerisinde batı tiyatrosu ile birleşerek Tulûat tiyatrosu isminde yeni bir tarza dönüşmüştür. Metinli tiyatroya geçiş de aynı yüzyılda gerçekleşmiştir. 

 Geleneksel Türk Tiyatrosu Türleri Nelerdir? 

 Geleneksel Türk tiyatrosu türleri çok sayıdadır. Bu türler ise şu şekilde sıralanmaktadır: 

Karagöz 

Kukla 

Meddah 

Hokkabazlık 

Orta Oyunu 

Köy Seyirlik Oyunları

 Şeklinde ifade edilmektedir. Tüm dünyada olduğu gibi Türklerde de mevcut tiyatronun doğuşu konusunda iki kaynak etkili olmuştur: Birinci kaynak, tarih öncesinde yer alan devirlerden kalan dinî merasimler ve ritüellerdir. İkinci kaynaksa efsane, masal ve destan gibi türler ile günlük yaşamdan alınan farklı olaylardır. 

 Geleneksel Türk Tiyatrosu Türlerinin Özellikleri Nelerdir? 

 Genel olarak İstanbul'da ortaya çıkan geleneksel Türk tiyatrosu, sanat içerisinde bir susuştur. Türklerin geleneksel tiyatrosu yüzyıllardan bu yana kendi problemlerini ve kendi insanlarını seyircisine aktarmaktadır. Günümüzde geleneksel Türk tiyatrosunu görmek çok olanaklı değildir. Eski zamanlarda -oldukça yaygın olan bu geleneksel Türk tiyatro türleri, çağımızda çok fazla görülmemektedir ve tercih edilmemektedir. Hacivat Karagöz, köy seyirlik ve meddah oyunu gibi oldukça farklı oyunları içerisinde barından bir tiyatrodur. Türleri bütünüyle çeşitli özelliklere ayrılmaktadır. Hemen hemen her bireyin bildiği meddah oyunu, tek kişi ile gerçekleştirilmiş olan bir oyun türü olmaktadır. 

 Hacivat ve Karagöz'e bakıldığındaysa sahne içinde oynatılan iki tane karakteri yansıtmaktadır. Yapılan seslendirmeler ve konuşmalar bütünüyle geleneksel Türk tiyatrosuna has olarak yapılmıştır ve yapılmaktadır. Türk tiyatroları, her bireyin yakından takip etmiş olduğu ve geçmiş senelerden beri bildiği oyun türleridir. 

 Geleneksel Türk Tiyatrosunda Amaç Nedir? 

 Türk edebiyatı içerisinde ilk tiyatro eserinin örnekleri Tanzimat döneminde verilmiştir. Bununla beraber geleneksel seyirlik oyunların hemen hemen tamamının çıkış noktası ise komedidir. Hedef seyirciyi güldürmek ve aynı zamanda eğitmektir. Oyunların sonunda genelde anlatılan bir olaydan alınması gerekli olan ders vurgulanmaktadır. Oyunların daha önce hazırlanmış metinleri bulunmamaktadır. 

 Hepsi yüz yıldan bu yana sürüp gelebilen sözlü geleneğin ürünü olmaktadır. Oyunun konusu bellidir. Oyuncular ise oyunun akışına uyup söylenmesi gerekli olan kalıp sözler haricinde doğaçlama yapmaktadırlar. Bu oyunların, yaratıcısı belli olmamasından dolayı toplumun ortak malı bir başka deyiş ile anonim sayılmaktadır. 

 Geleneksel Türk Tiyatrosunda Güldürü Ögeleri Nelerdir? 

 Geleneksel Türk tiyatrosu içerisinde güldürü ögeleri şu şekilde olmaktadır: 

Farklı yörelere özgü olan şive ve ağız taklidinin yapılması 

Belirli tip veya karakterlerin yansıtılması 

Faklı uluslardan bireylerin bazı özelliklerinin gülünçleştirilmesi 

Yanlış anlamalar ile birlikte söz oyunlarının yapılması 

Doğaçlama olarak yapılmış espriler 

Abartılı tavırların mevcut olması 

Şeklinde sıralanmaktadır.