Gelecekte ‘Uzaktan Eğitim’ öne çıkacak

Bu durum, bireylerin sürekli değişen ve gelişen yeni bilgi ortamlarına ve teknolojilere uyum sağlayabilmek, bu değişim, gelişimi doğru anlayabilmek ve yorumlayabilmek, bu ortam ve teknolojilerden etkin bir biçimde yararlanabilmek için çeşitli nitelikler kazanmalarını ve kendi kendilerine öğrenmelerini zorunlu kılıyor.

Sadece bilgi edinen, ezberleyen, depolayan ve uygulayan bireyler yerine; bilgiyi arayabilen, bulabilen, anlayabilen, sorgulayabilen, değerlendirebilen, kullanabilen, üretebilen, aktarabilen, problem çözme, analitik, eleştirel ve yaratıcı düşünme becerilerine ve niteliklerine sahip yaşam boyu öğrenen bireylerin yetiştirilmesi, bugünün eğitim hedefleri ve yaklaşımları arasında yer alıyor.

Öğrenme ortamları artık okullar, üniversiteler, öğrenme merkezleri gibi kurumlarla ve fiziksel mekânlarla sınırlandırılamıyor. Özellikle bilgi ve iletişim teknolojileri, öğrenmek isteyen tüm bireylere zaman ve mekândan bağımsız esnek bir öğrenme ortamı ve bireylerin gereksinim, istek ve koşullarına göre öğrenme fırsatları sunuyor. Bu kapsamda daha önceleri posta aracılığıyla verilen ‘uzaktan eğitim’ hizmetleri, bilgi sistemlerinin ve internetin gelişimine paralel olarak yaygınlaşıyor.

‘e-Öğrenme’, ‘Açık ve Uzaktan Öğrenme’, ‘Açık Eğitim’, ‘Açık Öğretim’, ‘Mobil Öğrenme’, ‘Net Temelli Öğrenme’, ‘Web Temelli Öğrenme’, ‘Sanal Öğrenme’, ‘Çevrimiçi Öğrenme’ ve benzeri farklı kavramları da kapsayan ‘Uzaktan Eğitim’, farklı ortamlarda bulunan öğretici ve öğrenenleri, teknolojik imkânlardan yararlanarak, sanal öğrenme ortamlarında eş zamanlı veya ayrı zamanlarda bir araya getirilerek verilen planlı eğitim etkinliklerini ifade ediyor.

Uzaktan eğitim, bireylere birçok imkân sunuyor:
- Bireyler, yaşadıkları yerlerde öğrenebiliyor ve farklı bir ortamda bulunan öğreticileriyle iletişim ve etkileşim kurabiliyorlar.
- Eğitim hizmeti, her yaş grubundakilere, diğer bir ifadeyle geniş kitlelere esnek bir yapıda sunulabiliyor.
- Bilgiye hızlı ve kolay erişilebiliyor.
- Öğrenim, bireysel ve bağımsız bir biçimde gerçekleşiyor.
- Zaman ve mekân sınırlaması olmadan eğitim alınabiliyor.
- Öğrenen bireyler, daha doğru ve nesnel bir biçimde değerlendirilebiliyor.
- Eğitimde fırsat eşitsizliği, eğitim kurumlarının yetersizliği, öğretim elemanı eksikliği gibi bazı eğitim sorunları ortadan kalkıyor.
- Bireyler ve kurumlar için eğitim maliyetlerini en asgari düzeylere iniyor.

Bunlar gibi daha birçok imkân, uzaktan eğitimi cazip kılıyor.

Dünyada ve Türkiye’de birçok eğitim kurumu, geliştirdikleri uzaktan eğitim platformlarıyla dijital ortamlara aktardıkları ön lisans, lisans ve lisansüstü düzeylerdeki eğitim, öğretim ve araştırma içeriklerini veya bireylerin mesleki gelişimlerine yönelik içerikleri, programlarına kayıt olanların erişimine ücretli olarak sunuyor. Bu eğitim etkinliklerini başarıyla tamamlayanlara diploma ve sertifikalar veriyor.

Diğer taraftan, eğitimle ilgili kurum ve kuruluşlar, ‘açık ders malzemeleri’ ve ‘kitlesel çevrimiçi açık dersler’  adı altında farklı bilimsel alanlarda eğitim içerikleri geliştirdikleri ve bu içerikleri evrensel düzeyde ücretsiz ve açık olarak bireylerin kullanımına sunuyorlar.

Coursera, Udemy, edX, Future Learn, Khan Academy, Massachusetts Institute of Technology (MIT) OpenCourseWare uluslararası düzeyde; 2007 yılında başlatılan Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) Ulusal Açık Ders Malzemeleri Projesi’nin yanı sıra özellikle Anadolu Üniversitesi, Ankara Üniversitesi ve Orta Doğu Teknik Üniversitesi tarafından yoğun bir biçimde üretilen ve geliştirilen içerikler ve portallar ise Türkiye açısından önemli örnekler olarak sıralanabiliyor.

Sürekli gelişen bir dünyada, eğitim almak isteyenlerin sayısı da her geçen gün artıyor. Tablet, akıllı telefon, dizüstü bilgisayar ve masaüstü bilgisayar gibi çeşitli teknolojik araçları günlük yaşamlarında yoğun bir şekilde kullananlar, uzaktan eğitim ortamlarında sunulan tüm olanaklardan, geçmişe oranla daha etkin bir biçimde yararlanabiliniyor.

Yaşanan tüm gelişmeler, eğitimin geleceğinde uzaktan eğitimin büyük bir rol oynayacağını, uzaktan eğitim ortamlarının ve uygulamalarının sürekli olarak gelişeceğini, sunulan içeriklerin daha da zenginleşeceğini ve bireyler için öğrenme fırsatlarının çoğalacağını gösteriyor. Bu açıdan değerlendirildiğinde, bireylerin sürekli, kendi kendilerine ve yaşam boyu öğrenmelerine katkı sağlayan uzaktan eğitimin doğru ve daha etkin bir biçimde yapılandırılması, planlanması ve uygulanması oldukça önemli ve gerekli.