Geçişli fiil nedir? Nasıl bulunur? Geçişli ve geçişsiz fiil örnekleri

Belli bir kurala bağlı olarak geçişli ve geçişsiz fiiller ortaya çıkarılır. Bu kuralın başında nesne olduğunu ifade etmek mümkündür. Özellikle öğrencilerin mutlaka bilmesi gerektiği ve sınavlarda en çok çıkan konular arasında geliyor. Bu bağlamda pek çok örnek üzerinden konuyu daha iyi anlama şansı elde edilebilir.

 Geçişli Fiil Nedir?

 Genel olarak ve kısaca nesnesi olan fiillere geçişli fiil denir. Özellikle cümle içerisinde yer alan herhangi bir eyleme sorulacak soru ile birlikte geçişli fiil ön plana çıkar. Bu bağlamda özellikle cümleyi daha iyi şekilde tanımlayabilmek için geçişli fiil önemli yer taşımaktadır. Aynı şekilde bunun tersi olarak eğer fiil üzerinde herhangi bir nesne yok ise, o vakit bu durum geçişsiz fiil olarak ifade edilir.

 Geçişli Fiil Nasıl Bulunur?

 En çok merak edilen konular içerisinde geçişli fiil nasıl bulunacağı geliyor. Bu konuda ele alınacak olan bazı sorular ve unsurlar doğrultusunda kolayca geçişli fiil bulmak mümkün. Cümlede yer alan eylemin üzerine sorulacak soru ile birlikte fiilin geçişli olup olmadığı anlaşılır. Bu doğrultuda Eylem üzerinden sorulacak olan soru, ‘Neyi’ kelimesidir. Bu soruya eğer herhangi bir cevap var ise o vakit bunun geçişli fiil olduğu anlaşılır. Çünkü cümle içerisinde cümlenin öğelerini bulurken nesneyi anlayabilmek için zaten bu soru sorulur. Aynı zamanda bu durum, ‘ne’ sorusu üzerinden de ön plana çıkar. Böylece herhangi bir cümle içerisinde eylem ile beraber nesne olup olmadığı açık biçimde ortaya çıkarılır.

 Geçişli ve Geçişsiz Fiil Örnekleri

 Hem geçişli hem de geçişsiz fiillere anlayabilmek için bu konuda farklı örnekleri ele almak gerekir. Böylece fiil üzerinden eylem kapsamında cümle içerisinde nesne olup olmadığı açık biçimde ortaya çıkar. Burada önemli olan eylem ile birlikte sorulacak olan, ‘neyi’ sorusuna gelen cevaptır. Bu bağlamda birkaç örnek vermek mümkündür.

 ‘’Arabayı götürelim.’’

 Yukarıdaki örnek kelime grubu ele alındığı zaman ‘neyi götürelim’ sorusuna ‘arabayı’ cevabı verilmektedir. Görüldüğü gibi bu şekilde sözcük grubunun içerisinde nesne olduğu anlaşılır. Yani böylece geçişli fiil olduğu ifade edilir.

 ‘’Sandalyeyi taşıyalım’’

 Aynı şekilde taşımak fiili ile beraber yine, ’neyi’ sorusu sorulduğunda sandalye cevabı ön plana çıkıyor. Yani bu cümle grubu da yine bir geçişli fiil olarak ön plana çıkar. Bunu şimdi bir cümle içerisinde ele almak gerekirse şu şekilde bir örnek vermek mümkün;

 ‘’Bugün hep beraber masayı sınıfa taşıdık.’’

 Yukarıda özellikle taşımak fiili ile beraber Yüklemi üzerine, ‘neyi’ sorusu sorulduğu zaman cevap olarak masayı şeklinde bir karşılık öne çıkıyor. Bu şekilde cümlenin bir geçişli fiil olduğu anlaşılır. Şimdi bir de geçişsiz fiil olarak, yani nesne almayan fiiller ele almak gerekir;

 ‘’Ben Ağladım’’

 Yukarıdaki gibi burada sorulan soru ile beraber cevap üzerinden herhangi bir nesne olmadığı ön plana çıkıyor. Aksine bunun bir özne taşıdığı görülmektedir.

 ‘’Dün gece hiç uyumadım.’’

 Yine Yukarıdaki cümle üzerinden uyumak fiili ile beraber, ‘ne ve neyi’ soruların yöneltildiği zaman herhangi bir şekilde nesne olmadığı öne çıkıyor. Böylece cümle içerisinde nesne bulunmadığından dolayı geçişsiz fiil olarak ifade edilir. Bu şekilde hem geçişli hem de geçişsiz fiil açısından pek çok farklı örnek ele almak mümkün.