‘Fresh Start Effect’ ile yeni yıla hızlı başlayın

Uzmanlara göre yeni yıl ya da doğum günü gibi özel tarihler, yeni hedefler belirleme noktasında motive edici bir güç olarak rol oynuyor. Psikolojide ‘fresh start effect’ (YBE) olarak tanımlanan bu durum, herkes için olduğu gibi merkezi sınavlara hazırlanan öğrenciler için de önemli ve yeni bir başlangıcın ilk adımı olabilir. Uzman Klinik Psikolog Merve Hacıabdurrahmanoğlu, yeni yılın taze bir başlangıç hissi yarattığını belirterek bu kavramı şöyle açıkladı:

GERÇEKÇİ HEDEFLER KOYUN
“Sınava hazırlanan öğrencilerin, kendilerine hedefler koyması oldukça önemli. Fakat dikkat edilmesi gereken önemli bir nokta var. Çok büyük, gerçekçi olmayan hedefler koyulduğunda başarısızlık hissi doğabilir. Bu da özgüveni zedeler. Bu sebeple hedeflerin gerçekçi ve sağlıklı şekilde belirlenmesi önem taşır.”

ÖZEL GÜNLER HATIRLATICI OLUYOR
Yeni yılın insan hayatındaki önemli günlerden biri olduğuna dikkat çeken Necmettin Erbakan Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölümü Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nurten Sargın ise öğrencilere şu tavsiyeleri verdi:

“Yılbaşı ya da doğum günleri, insanları harekete geçiren günler olarak değerlendirilir. Bu günlerde koyulan hedefler daha hatırlatıcı olur. Çünkü planlanan eylemin yapılmaya başlandığı gün sıradan olmadığı için daha kolay akılda kalır. Böylece bir sonraki yıl dönüp bakıldığında belirlenen hedeflerin neresinde olunduğu daha net bir şekilde değerlendirilebilir.

ÖNCE ENGELLERİ ORTADAN KALDIRIN
Öğrenciler ise yeni yılda öncelikle disiplinli ve düzenli olmalı ayrıca hedeflerine giden yolda engelleri ortadan kaldırma konusunda kararlılık göstermeye odaklanmalı. Çünkü bu engeller, onların çalışma motivasyonların önüne geçebilir. Örneğin yoğun bir şekilde sosyal medya kullanıyorlarsa bunu azaltmaya karar vermeliler. Bunun yanı sıra özellikle sınava hazırlanan öğrenciler, çalışma planları konusunda rehber öğretmenleriyle daha fazla iş birliği yapmalılar. Çünkü Liselere Geçiş Sistemi (LGS) kapsamındaki merkezi sınava ve Yükseköğretim Kurumları Sınavı’na (YKS) hazırlanan bu yaş grubu, bazen kendi otokontrolünü sağlayamayabiliyor. O nedenle hedeflerine ulaşma konusunda rehber öğretmenlerinden destek alabilirler.

HEDEFLERDEN BİRİ DE ‘ERTELEMEYİ BIRAKMAK’
Diğer yandan öğrenciler, planladıkları çalışma programına uymaya özen göstermeli ve erteleme davranışından kaçınmalı. Çünkü bugün erteledikleri iş, yarın üzerlerinde fazladan bir yük olacak. Başlangıçta çalışma tempoları düşük olabilir ancak ilerleyen süreçte tempolarını kademeli olarak artırabilirler. Şunu unutmasınlar, maraton koşucularından başlangıçta ritmini koruyarak giden ve sonrasında hızlananlar yarışı kazanıyor. Bu nedenle paniğe kapılmayıp, düzenli ve disiplinli çalışmaya odaklansınlar.

YENİ YILA NASIL BAŞLAMALI?
Uzman Klinik Psikolog Merve Hacıabdurrahmanoğlu, yeni yılın ilk günlerinin yeni başlangıçlar için harika bir fırsat olduğunu belirterek sınava hazırlanan öğrencilere şu tavsiyeleri verdi:
1) Uykunuzu almış bir şekilde güne başlayın.
2) Dengeli ve besleyici bir kahvaltı yaparak hem fiziksel hem de zihinsel enerjinizi artırın.
3) Yıl için belirlediğiniz hedefleri gözden geçirin ve onları gerçekleştirmek için atacağınız ilk adımları düşünün.
4) Günlük ve haftalık planlarla hedeflerinizi somutlaştırın.
5) İlk günü daha anlamlı geçirmek için sosyal medya ve telefondan uzak durmayı deneyin. Bunun yerine doğada vakit geçirebilir veya bir şeyler yazabilirsiniz.
6) Kendinizi takdir edin. Geçen yıldaki başarılarınızı hatırlayın ve yeni yıl için umutlu olun.

5 ADIMDA DOĞRU HEDEF NASIL KOYULUR?
1) Hedefler belirli, ölçülebilir, ulaşılabilir, gerçekçi ve zamana bağlı olmalıdır.
2) Küçük adımlarla başlayın. Büyük hedefleri, küçük ve ulaşılabilir adımlara bölün.
3) Kendinize esneklik tanıyın. Bu sizin yolunuz ve yolculukta aksaklıklar olabilir. Kendinizi suçlamak yerine yola devam edin. Kararlılığınızı gösterin.
4) Olumlu bir dil kullanın. Hedef koyarken başaramayacaklarınıza değil başarabileceklerinize odaklanın.
5) Destek almayı unutmayın. Hedeflerinizi sevdiklerinizle paylaşarak moral desteği alın.