Güncelleme Tarihi:
Fıkra, güldürü amacı güden ve dönemin sosyal ve siyasi özelliklerini sunmakta olan bir edebiyatın alt ürünüdür.
Fıkra Nedir?
Fıkra, konu bakımından dönemin yansıması olan ve içeriği olan konular ile okuyucuları, güldürmeyi amaçlayan bir edebi türdür. Konu bakımında dönem içerisinde yer alan sosyal yönler ve siyasi unsurlar seçilmektedir.
Fıkra, dönemin içerisinde yer alan olaylar ve durumların komik olarak sunulması ile oluşmaktadır. Dönem içerisinde yer alan önemli olaylar ya da sosyolojik durumlar, yazar tarafından gülmece şeklinde sunulmaktadır.
Fıkra, özellikleri bakımından sohbet ile aynı sanılabilmektedir. Ancak özellikle fıkra türüne ait olan dışa dönüklük ile ayırt edilebilir. Dışa dönük olması, içerisinde yer alan karşılıklı konuşmaların okuyucuya yöneltilmesidir.
Eğlenceli bir üslup ile konu anlatılmaktadır. Türk edebiyatından fıkranın temelleri, Tanzimat dönemi içerisinde atılmıştır. Türk edebiyatı içerisinde önemli bir yere sahip olan bir türdür. Geçmiş tarihler içerisinde yer alan eserlerinde toplanması bu dönem içerisinde yapılmıştır.
Fıkranın açıklanmasında ve özelliklerinin anlaşılmasında, özellikle okuyucuya karşı yapılan geri dönütler dikkat çekmelidir. Bu kısım içerisinde konu bakımından dönemi yansıtması ve güldürü amacı gütmesi de odak olmalıdır.
Fıkralar, geçmiş dönemler içerisinde oluşmuş olan ve kulaktan doyma ile geleceğe ulaşan bir türdür. Fıkra örnekleri, uzun araştırmalar sonrasında düzenlenmekte ve Anadolu içerisinde yer alan eserler derlenmiştir.
Fıkra, konu bakımından hayatın içerisinde yer alan bütün olayları kapsamaktadır. Konu bakımından eğlenceli olabilecek ve sistemli olarak ilerleyebilecek seçimler yapılmaktadır. Eski fıkraların oluşumları, dönem içerisinde ünlenmiş kimselerin kulaktan kulağa anlatılması ile oluşmuştur.
Fıkraların oluşturuluş kısmında yoğun bir içerik sunulmalıdır. İçerisinde yer alan konunun her yanı ile okuyucuya anlatılması ile sonlanmalıdır. Fıkra içerisinde anlatılan konunun kısa ve öz bir şekilde işlenmesi gerekmektedir.
Fıkra Özellikleri ve Örnekleri İle Komik Fıkralar
Fıkra özellikleri bakımından halka hitap etmelidir. Üslup olarak anlaşılır olan ve aynı zamanda akıcı bir dil içermesi gereklidir.
Fıkra, tür bakımından eğlendirici özelliklere sahip olmalıdır. Bu nedenle yazarın belirlediği içeriği, mizahi bir yönle ele alması gerekir. Bu durum içerisinde hiciv ya da alaycı olan bir üslup oluşturmalıdır.
Fıkra türü içerisinde yazar kendi fikirlerini beyan etmekte serbesttir. Yazı içerisindeki konuyu, karakterleri ve durumları yerebilmektedir.
Edebi bir tür olarak bahsetmiş olduğu durumları ispatlamak zorunluluğu bulunmamaktadır.
Konunun işlenişi, ikili konuşma şeklinde ilerlemektedir. Dil bakımından sen ve ben dili kullanılmaktadır.
Cümle yapılarının kısa tutulması ve anlaşılırlık yönünün daha ağır basması ile konu işlenmektedir.
Fıkra içerisinde verilmekte olan bir içerik ve ana tema bulunmaktadır. Bunun yanı sıra okuyucuların eğlendirilmesi ve etkilemesi yönü de yer almaktadır.
Fıkra türleri arasında farklı çeşitler yer almaktadır. Mizahi fıkralar bunun başında gelmektedir. Ve geçmiş dönemler içerisinde en çok örneklerinin bulunduğu fıkra türlerindendir. Okuyucunun konu ve konunun işlenişi ile eğlendirilmesi amaçlanmaktadır.
Fıkra örnekleri bakımından Anadolu geçmişi oldukça zengindir. Özellikle bilinmekte olan Nasrettin Hoca ve fıkraları, başta gelmektedir. Nasrettin Hocanın başından geçen ve durumların fıkra halinde anlatılması ile güldürü sağlanmaktadır.
Nasrettin hocanın göle maya çalması ya da komşuları ile arasında geçen kazan muhabbeti başta fıkralar arasında yer almaktadır. Hem dönemin özelliklerini barındırmakta hem de okuyucu için anlatı oluşturmaktadır.