Güncelleme Tarihi:
Fiilden fiil yapan eklerden birini alan kelimenin anlamı değişir. Bu nedenle
-mek -mak, yapım eki değil mastar ekidir. Örneğin: Bil - Bilmek. -Dır, dir ise fiilden fiil yaptığı için yapım ekleri arasında yer alır. Örnek: Bilmek - Bildirmek.
Fiilden Fiil Yapan Ekler Nedir ve Hangileridir?
Yalnızca fiil soylu kelimelere getirilen ve bu kelimelerden yeni fiiller türeten eklere, fiilden fiil yapan ekler denir.
-dır, -dur - Susturmak, Koşturmak
-ımsa, imse - Gülümseme
-ş - Kaçışmak, Yatışmak, Bitişmek
-r - Bitir, Yatırma, Yettirme
-er, -ar - Kaynar, Gider,
-ın, -in - Silinmek, Bilinmek
-ım, -im - Bitim
-ıl, il - Katılmak, Satılmak, Yutulmak
Örnek Cümlelerle Fiilden Fiil Yapan Ekler
A - (-Dır, -Dir,) Ekleriyle Türetilen Fiiller
1- Birinin artık ona ve arkadaşlarına haddini bildirmesi gerek.
Bilmek - Bildirmek
2- Bana yeni okulumu sevdiren şey okulun alt katında yer alan kütüphane oldu.
Sevmek - Sevdirmek
3- Bu ilişkiyi daha fazla sürdürebileceğimi zannetmiyorum.
Sürmek - Sürdürmek
4- İtfaiye ekipleri, yangını daha fazla büyümeden söndürmeyi başardı.
Sönmek - Söndürmek
5- Masanın üstündeki fincanları ve tabakları hep birlikte kaldırdık.
Kalkmak - Kaldırmak
B - (-Ş) Ekiyle Türetilen Fiiller
1- Bu kitapta modern insanın içsel çatışmaları çok güzel bir şekilde anlatılmış.
Çatmak - Çatışma
2- Onun gibi yalancı ve ikiyüzlü bir insanla bir daha asla görüşmeyeceğim.
Görmek - Görüşmek
3- Onunla uzun bir süre boyunca uzaktan bakıştık.
Bakmak - Bakışmak
4- Sınıf arkadaşım Yunus ile uzun bir zaman sonra bir kitapçıda karşılaştık.
Karşılamak - Karşılaşmak
5- Seninle sabahlara kadar yazışmayı çok özledim.
Yazmak - Yazışmak
C - (-ıl, -il,) Ekleriyle Türetilen Fiiller
1- Dergimize yeni isimlerin katılması hepimizi çok mutlu etti.
Katmak - Katılmak
2- Vitrinde görüp çok beğendiğim elbise, dün satılmış.
Satmak - Satılmak
D - (-et, -at,) Ekleriyle Türetilen Fiiller
1- Çocuk sürekli oynadığı için dizindeki yarayı yeniden kanattı.
Kanamak - Kanatmak
2- Bana, hiç tasvip etmediğim birtakım fikirleri dayatmaya çalıştı.
Dayamak - Dayatmak
3- Yediğim tuzlu bisküviler beni bir hayli susattı.
Susamak - Susatmak
E- (-ın, in) Ekleriyle Türetilen Fiiller
1- Dün akşam izlediğim filmde bir trafik kazası sonrası hafızası silinen bir adamın yaşadıkları anlatılıyor.
Silmek - Silinmek
2- Bazı kelimelerin anlamı yanlış bilindiği için yanlış kullanılıyor.
Bilmek - Bilinmek
F - (ımsa, ümse) Ekleriyle Türetilen Fiiller
1- Çocukluk arkadaşlarımla yaşadığım maceraları hatırlayınca kendi kendime gülümsedim.
Gülmek - Gülümsemek
2- Birlikte geçirdiğimiz o güzel günleri anımsadıkça hüzünleniyorum.
Anmak - Anımsamak
Not: -Imsa, imse ekleri isimden fiil yapmak için de kullanılır. Örnekler.
1- Az (İsim) - Azımsamak - (Fiil) 2- Küçük (İsim) - Küçümsemek (Fiil)
H - (-r) Ekiyle Türetilen Fiiller
1- Yarın tatil olduğu için çocukları bu akşam erken yatırdım.
Yatmak - Yatırmak
2- Yaşadığımız son olaylardan sonra inan ben de ne diyeceğimi, ne yapacağımı şaşırdım.
Şaşmak - Şaşırmak
3- Uçağı kaçıran hava korsanları etkisiz hale getirildi.
Kaçmak - Kaçırmak