Güncelleme Tarihi:
Fetret Devri, Osmanlı İmparatorluğu’nu büyük bir sıkıntıya düşürdüğü için, Bunalım Devri ve Fasıla-i Saltanat olarak da isimlendirilmektedir.
Fetret Devri Nedir?
Fetret Devri, 1402 ile 1413 yılları arasında Osmanlı Devleti’nin idari sisteminde yaşanan kargaşaların olduğu dönemdir. Dönemin Osmanlı padişahı Ankara Savaşı’nı kaybedip Timur’a esir düşünce, şehzadeler arasında taht kavgası yaşanmaya başlamıştır. Emir Süleyman, İsa Çelebi, Kasım Çelebi, Musa Çelebi ve Çelebi Mehmet arasında yaşanan taht kavgası tam 11 yıl sürmüştür.
Fetret Devri
Fetret Devri, Osmanlı şehzadeleri arasında geçen uzun bir süreci temsil etmektedir. Ankara Savaşı sonrasında Timur, Anadolu Beyliklerini Osmanlı Devleti’nden alıp eski yöneticilerine iade etmiştir. Osmanlı Devleti’ne kalan topraklar ise beş şehzade arasında paylaştırılmıştır. Bu dönemde savaşın kaybedildiğini fark eden Süleyman Çelebi kendi hükümdarlığını ilan ettiği bir politika izlemiştir. Gelibolu Anlaşması ile Karadeniz kıyılarını Bizans İmparatorluğuna bırakan İsa Çelebi; aynı zamanda Venedik ve Cenevizliler de anlaşmalar yapmaktaydı.
Süleyman Çelebi’nin Edirne’de hükümdarlık ilanı yaptığı sırada Anadolu’da İsa ve Musa Çelebi arasında mücadele yaşanıyordu. İki kardeş sırasıyla Bursa’yı almak için saldırıya geçmekteydi. Bursa, İsa Çelebi tarafından alındığında Musa Çelebi, Karamanoğlu Mehmet Bey’in yanına geçmek durumunda kaldı.
Mehmet Çelebi, Ankara Savaşı sonrasında Amasya ve Sivas bölgelerinde hakimiyet kurmuştu. Ancak sonraki dönemlerde Bursa’ya saldırarak burayı İsa Çelebi’den almayı başarmıştır. Mehmet Çelebi’yi kendisine rakip olarak gören Süleyman Çelebi, kardeşi İsa’yı destekleyerek onu Bursa’ya tekrar göndermiştir. İsa Çelebi’nin Bursa girişimi, halk Çelebi Mehmet’i desteklediği için başarısızlıkla sonuçlanmıştır. İsa Çelebi kısa bir aradan sonra tekrar Bursa’ya saldırmış ancak boğularak öldürülmüştür.
İsa Çelebi’nin yenilgisinden sonra, Süleyman Çelebi ordusunu toplayarak Mehmet Çelebi’den Bursa’yı geri almıştır. Çelebi Mehmet bu saldırıdan sonra Amasya’ya çekilse de mücadelesine devam etmiştir. Süleyman Çelebi’yi Rumeli’ye çekilmeye zorlamak isteyen Mehmet Çelebi kardeşi Musa Çelebi’den yardım almış ve sonucunda da Süleyman Çelebi’yi Edirne’ye göndermeyi başarmıştır. Süleyman Çelebi, Edirne’ye çekildikten sonra ise Mehmet Çelebi Bursa’yı tekrar ele geçirmiştir. Bundan sonra girilen mücadelelerde tüm şehzadeler hayatını kaybetmiş ve Mehmet Çelebi tahtın tek sahibi olmuştur.
Fetret Devri, dönemin sultanı Yıldırım Bayezid’in, Timur’a esir düşmesiyle başlamıştır. Uzun yıllar süren kargaşanın ardından Sultan Bayezid’in oğlu Çelebi Mehmet, babasının ardından tahta çıkan padişah olmuştur. Fetret Devri, 1. Mehmet’in tahta çıkmasıyla sona ermiştir. Çelebi Mehmet’in taht kavgasını kazanmasının temel sebebi olaraksa Amasya’da olgun bir kişilik olarak yetiştirilmesi gösterilmektedir.
Fetret Devri Nedenleri
Osmanlı Devleti’nin 11 yıllık bir süreci kapsayan Fetret Devri’ne girmesinin çok sayıda nedeni bulunmaktadır. Bu nedenler; tımar sistemiyle artan gelir ve refah düzeyi, Avrupa ülkelerinde yaşanan Yüzyıl Savaşları, Osmanlı fetihlerinde izlenen yumuşak politikalar ve halkın devlete olan inancının azalmasıdır.
Fetret Devri Sonuçları
Fetret Devri, Osmanlı Devleti’ni yıkılmanın eşiğine getirdiği ve Anadolu’daki birliğinin bozulması sebebiyle oldukça önemli bir dönemdir. 1413 senesinde Çelebi Mehmet’in tahta çıkması ile bu dönem sona ermiştir. Ancak, dağılan toprakların ve merkezi otoritenin tekrar toparlanması oldukça zor olmuştur ve uzun bir zaman almıştır. Bu süreç içerisinde Çelebi Mehmet, Bizans İmparatorluğu ile anlaşma yapmak durumunda kalmış ve bozulan birliği tekrar düzeltmeyi başarmıştır.