Fabl nedir ve ne demek? Kısa fabl örnekleri

Fabl, manzum öykü türünden biri olan ve öyküncenin sonunda hem güldüren, hem düşündüren, hem de içinde sakladığı bilgiler ışığında okuyan kişiye ders verme amacı güden öykülere denmektedir.

 Fabl nedir ve Ne Demek?

 Fabl, güldüren, düşündüren ve ders amacı güden manzum öyküler olarak bilinmektedir. Genellikle fabl öykülerinde insana ait özelliklerin, betimlemeler aracılığıyla insan dışı bir canlıya ya da maddeye aktarılması fabl öykülerinin oluşturulmasında kullanılan bir teknik olarak tanımlanmaktadır. Fabl öykülerinde yer alan kahramanlar insan dışı kişiler olduklarından dolayı genellikle hayvanlar üzerinden kurgu haline getirilmiştir.

 Bu yüzden fabl kahramanı olan hayvanlar, insani özellikler taşıyarak, öyküler üzerinden insanlar gibi konuşup, düşünüp ve yine onlar gibi hareket etmeye çalışırlar. Latin bir söz öbeği olan fabl, hikaye anlamına gelen fabıla sözcüğünden doğmuştur. Türk edebiyatındaki ilk fabl örneği, mesnevi türündeki harname olup, 126 beyitten oluşmaktadır.

 Dünya edebiyatında yer alan ünlü fabl edebiyatçılarına baktığımız zaman ise karşımıza ilk olarak Ezop, La Fontaine ve Beydaba'nın çıktığını görmekteyiz. Fabl türü ilk olarak Frig uygarlığında nüksetmiş olup, hititler zamanında da taş tabletler üzerine resmedilmiştir. Bunun dışında İngiliz George Orwell ve Amerikalı James Thurber'de günümüzde çağdaş fabl yazarları olarak bilinen iki önemli şahsiyettir.

 Fabl türünün dört önemli öğesi bulunmaktadır. Kişiler, olay, zaman ve mekan fabl hikayelerinde vazgeçilmez öğe gruplarıdır. Kişileştirilme sanatı kullanılarak fabl türüne uygun kişilerin oluşturulmasında genellikle hayvanlardan yararlanılır. Fabl hikayelerinde her zaman bir iyi karakter, bir de kötü tipli karakter bulunmaktadır. Fabl'ın olay kategorisinde öyküncenin kahramanı olan karakterin yaşamış olduğu mutluluk, hüzün, öfke ya da özlem gibi manevi duyguların genellikle eyleme dönüştürülmesiyle olay kurgusu oluşturulur. Tüm bunlar haricinde fabl; serim, düğüm, çözüm ve öğüt olmak üzere dört ayrı bölümden oluşmaktadır.

 Kısa Fabl Örnekleri

 Kısa fabl örneklerinden biri olan tavşan ve kaplumbağanın olay örgüsüne bir göz gezdirdiğimiz zaman; tavşanın çok hızlı koşmasından kaynaklı iki de bir böbürlenmesi ve bunun sonucunda kaplumbağanın dayanamayıp, onunla yarışmak istemesini görmekteyiz.

 İkilinin yarışının başlamasının ardından kaplumbağanın sürüne sürüne ilerlemesine karşılık, tepeye kadar hızla ulaşan tavşan, ardındaki kaplumbağanın oldukça yavaş olduğunu görünce dere kenarında biraz uyuyup, dinlemeye karar vermiş. Sonucunda ise kaplumbağanın ağır adımlarla hiç dinlenmeden yol alması ve final çizgisine yakınlaşmışken, tavşanın uyanıp kaplumbağanın yarışı bitirmek üzere oluşunu görmesi ve buna rağmen tavşanın kazanamaması önemli bir ders niteliği ve fabl örneği olarak bilinmektedir.