Güncelleme Tarihi:
Sosyal hayattan iş dünyasına kadar doğru iletişim beceleri kazanmak giderek dahafazla önem kazanıyor. Gençlerin hem sosyal çevresinde, hem de iş hayatındaki ilişkisini etkileyebiliyor. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Arzu Kihtir ve Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi Öğretim Üyesi Abdülrezak Altun etkili iletişimin başrolünde konuşma olduğunu anlatarak, “Sesli okuma yapmak, özgüven, iyi dinlemek etkili konuşmada önemli rol oynuyor” diyor. Uzmanların önerileri şöyle:
Egzersiz yapın: Konuşma becerisini geliştirmeye yarayacak egzersizler var. Öncelikle kendi sesinizin başkaları tarafından nasıl duyulduğunu anlayabilmek için, sesinizi kaydedip dinleyin. Ton veya konuşma hızındaki sorunlar bu yolla kolayca tespit edilebilir.
Sesli okuyun: Şiir, hikâye ya da romanlardan bölümleri sesli okuyarak yazılı metindeki vurgu ve duyguyu sesinize yansıtmaya çalışın. Bu yöntem hem bilgi sahibi olmanızı hem de sesin kullanılmasına yönelik alıştırmaları destekler.
Dinlediğiniz kadar konuşun: Uzun cümleler, art arda gelen karmaşık kelimeler karşı tarafın sizi anlamasını engelleyebilir. Bu nedenle ne kadar dinleme gerçekleşiyorsa, o kadar kısa ve öz konuşmak sağlıklı iletişime yol açıyor.
Özgüven sahibi olun: Gerekli niteliklere sahip, kendini geliştiren insanlar daha fazla özgüvenli oluyor. Toplumsal yaşamdan kopuk olmayan ve çevresine duyarlı insanlar, sağlıklı iletişim kurmak için zorlanmıyor.
Ses tonunuzu iyi ayarlayın: Ses tonunun bulunulan ortama uygun olması, çok hızlı ve duyulmayacak kadar sessiz olmaması gerekiyor. Net, açık, anlaşılır düzeyde gerçekleşmesi en doğrusu. Telaffuz sırasında “e”, “ı” gibi seslerden de uzak durun.
Etkili dinleyin: Karşınızdaki insana yoğunlaşarak kendinizi onun yerine koyun, empati kurun. Doğru anlamak için iyi dinlemek gerektiğini unutmayın. Dikkatinizi verin.
Konuya hakim olun: Ele alınacak olay hakkında bilgi sahibi olmanız, etkili konuşma yapmanızı sağlar. Duraklamadan, kendine güvenerek konuşmak sözcüklerin ifade edilmesine yardımcı olur. Özellikle sunumlarda buna dikkat edin.
Beden dilini atlamayın: Bilinçaltı beden diliyle bağ kuruyor. Konuşulanlar gerçekse beden dili de buna göre hareket ediyor. Mimiklerin, bakışın anlatılanlarla uyumlu olması, abartıdan uzak durulması oldukça önemli. Örneğin el ve kolları bel hizasından yukarı kaldırmak ve saçla oynamak karşıda bulunan insanda dikkatin dağılmasına, olumsuz bir izlenim yaratılmasına neden oluyor.
Net, açık ve anlaşılır olun
Prof. Dr. Arzu Kihtir (İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Öğretim Üyesi): Etkili konuşma becerisi net, açık, anlaşılır şekilde bilgi ve düşüncelerin karşı tarafa aktarılması anlamına geliyor. Bu noktada dikkat çeken bazı özellikler bulunuyor. İyi dinlemek, net konuşmak, özgüven sahibi olmak, etkili sözlü iletişimin yolunu açıyor. Toplumsal rol ve statüye uygun bir giyim tarzı tercih edilmesi de etkili. Örneğin, iş görüşmesi için evrensel nitelikte olan bir görüntü var. Sosyal ve iş yaşamında doğal ve abartısız olmak çok önemli. Bunların birleşiminden etkili konuşma ve iletişim ortaya çıkıyor. Enerjik bir yüz ifadesi de iyi iletişimi destekliyor. Sunumda ise hazırlık aşaması için yeterli okumalar yapılmalı. Konuya hakim olunmalı. Sunumun yapılacağı yeri önceden görmek, hitap edilecek kitleyi tanımak gerekiyor. Slaytlardan okumamak, mutlu bir yüz ifadesi, alana özgü kavramları doğru telaffuz etmek çok önemli. Beden dilini de buna göre iyi ayarlamak yararlı.
Sade dil, tutarlı fikir ve ses güzelliği önemli
Prof. Dr. Abdülrezak Altun (Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi Öğretim Üyesi): Konuşma ve düşünme becerisi birbiriyle ilişkili. Etkili konuşma becerisi için kişisel olarak beslenmiş ve geliştirilmiş bir düşünce sistemine sahip olmak gerekiyor. Karşımızdakini ikna etme becerisini kazanmadan önce dünyayı kavramaya ve ifade etmeye yarayacak bir entelektüel birikim olmalı. Konuşurken neler söylediğimiz, düşüncelerimizi hangi söz öbekleriyle açık ve anlaşılır biçimde, nasıl ifade ettiğimiz de önemli. Entelektüel birikim, dile hakimiyet, bilgi düzeyi gibi etkenler bütünü oluşturuyor. Çok okumak zihni besliyor, düşünce sistemini geliştiriyor, dolu konuşma yetisine sahip olunmasını destekliyor. Dilin arılığı, fikrin tutarlılığı, düşüncenin açıklığı, sesin güzelliğiyle birleşince daha iyi sonuç ortaya çıkıyor. Hızlı ya da yavaş konuşma, beğenilerin dışında bir ses tonu, fiziksel sorunlar nedeniyle yaşanan konuşma güçlükleri düşünceleri aktarırken engellere yol açabiliyor.