Etik farkındalığı yüksek öğretmenlere 'ek puan' önerisi

Başbakanlık Kamu Görevlileri Etik Kurulunca AB desteğiyle Yolsuzluğun Önlenmesi ve Etiğin Teşviki İçin Teknik Destek Projesi kapsamında, Ankara Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. İnayet Aydın tarafından "Milli Eğitim Bakanlığı Etik Eylem Planı Raporu" hazırlandı.

Raporda, Milli Eğitim Bakanlığında diğer bakanlıklarda olduğu gibi 13 Nisan 2005 tarihli Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri ve Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik'in 29. maddesi gereği Etik Komisyonu kurulduğu hatırlatıldı.     

MEB için bir SWOT, mevzuat ve risk analizlerinin gerçekleştirildiği eylem planında, mevcut durum belirlenmeye çalışıldı ve etik davranışın teşvik edilmesi için vizyon ve misyon oluşturuldu.     

Etik davranışın yaygınlaştırılması vizyonunun, Milli Eğitim Bakanlığının ileriye dönük hedeflerini tanımladığına işaret edilen eylem planda, MEB yöneticilerine ve bağlı birim amirlerine "etik farkındalık eğitimi" verilmesinin önemine işaret edildi.     

Öte yandan, projenin kapanış konferansına katılan Milli Eğitim Bakanı İsmet Yılmaz, konuya ilişkin MEB Etik Komisyonu'nun çalıştığını ve personele etik eğitimi verildiğini, toplam 300 binin üzerindeki personelin bu eğitimleri aldığını açıklamıştı.     

Eylem planında, öğretmenlik ve etik kavramlarının birbiriyle sıkı sıkıya bağlı olduğu vurgulanarak "Etik eğitimi, öğrencilerin gelişiminden sorumlu olan öğretmenlerden sadece bazılarının kişisel gayretleri ve ilgileri ile sınırlı kalabilecek bir konu değildir. Bütün öğretmenlerin etkili bir etik eğitimi almış olmaları zorunludur" değerlendirmesine yer verildi.     

Öğrencilere karakter eğitiminin detayları     

Planda, etik eğitiminin öğrencilere de sağlanması gerektiğine işaret edilerek öğrencilere bu eğitimin verilmesi ile onların karakter özelliklerini geliştirmek, özgür ve sorumlu bireyler olarak doğru-yanlış, iyi-kötü ayrımını yapabilmelerini sağlamak gerektiği ifade edildi.     

Karakter eğitimlerinin ilk, ortaokul ve lise düzeyinde planlanması gerektiği aktarılan planda, "Karakter eğitimi programının geliştirilmesi ve günlük planlarda etikle ilgili etkinliklere yer verilmesi, öğrencilerin her ilde seçilecek bir okulda "etik kongresi" düzenlemeleri, Türkiye çapında "Türkiye etik kongresi" düzenlemelerinin sağlanması, etik farkındalık çalışmalarına katılan öğrencilere ödül verilmesi" önerileri getirildi.     

Karakter eğitim programının geliştirilmesinde, güvenilirlik, saygı, sorumluluk, adalet, iyi vatandaş olmak, ilgi ve duyarlılık, zaman ve öfke yönetimi konularında ders planları ve aktiviteler planlanması da öneriler arasında yer aldı.     

Etik köşeleri oluşturulsun     

Planda ayrıca, etik kültürünün Bakanlığın tüm kurumlarında ve birimlerinde yerleştirilmesi için etik kodların Bakanlığın tüm merkez ve taşra kurum ve okullarında bilinirliğinin artırılması amacıyla MEB'in etik kodları ve etik rehberinin hazırlanması ve tüm merkez ve taşra kurum ve okullarına basılı olarak gönderilerek personele dağıtılması da amaçlar arasında sıralandı. Bunun için Başbakanlık Kamu Görevlileri Etik Kurulu, MEB, üniversiteler ve ilgili paydaşların katkısı ile MEB Çalışanları Etik Kodları ve Etik Rehberi'nin hazırlatılmasının strateji olarak benimsenmesi gerektiği de vurgulandı.     

MEB'in etik kodları ve etik rehberinin, kurum web sayfalarında yayınlanması ve web sayfalarında etik köşelerinin yer almasının sağlanması ile okullarda etik iletişim panosunun hazırlanması da hedefler arasında gösterildi.     

Bakanlığın bütün çalışan grupları için etik çalıştayları düzenlenmesi ile etik konusunda bir süreli yayının çıkarılması ve yapılan her sınavda etikle ilgili soruların kapsama dahil edilmesi de öneriler arasında yer aldı.     

Velilerde etik farkındalığı     

Eylem planında, MEB Etik Komisyonunca her okulun öğrenci mevcudunun yüzde 10'u oranında veliye etik konusunda konferans, seminer verilmesi, veli hak ve sorumlulukları konusunda broşürler dağıtılması, eğitime katılmayan ailelere yazılı biçimde bilgilendirme notlarının ulaştırılması da yer buldu.     

Okullarda etik eğitiminin daha amaçlı ve etkili biçimde yapılabilmesi için müfredatın gözden geçirilerek gerekli düzenlemelerin yapılmasına ihtiyaç bulunduğu ve etik konusunun zorunlu/seçmeli ders olarak konulması ve bu ders için etik müfredatının oluşturulması ve örgün eğitim kurumlarında rehberlik planına etik konusunun eklenmesi de öneriler arasında sıralandı.     

Etik davranış için otomasyon sistemi     

MEB'de etik davranışı güçlendirecek otomasyon sisteminin kurulması ve izlenmesi için kamu hizmetlerinin dijital hale getirilmesi hedefler arasında yer aldı. Ayrıca, MEB tarafından sunulan kamu hizmetleriyle ilgili yolsuzluk ve etik dışı uygulamaların bildirileceği bir online hat kurulması, bu hatın 7/24 çalıştırılması, bildirimlerin etkili biçimde soruşturulması gerektiğine işaret edildi.     

Bakanlığın etik davranışlar konusunda kapsamlı ve bilimsel araştırmalar yapmasının da yararlı olacağı görüşüne yer verilen planda, ayrıca etik konusunda sivil toplum kuruluşları ve medya ile iş birliğinin geliştirilmesi de hedefler arasında belirlendi.     

Etik davranışların yaygınlaştırılmasında tehdit ve yaptırımdan çok, olumlu örneklerin ödüllendirilmesinin daha yararlı etkiler yapacağının altını çizildiği planda, burada amacın kişilerin değil, etik davranışların ödüllendirilmesi şeklinde olması gerektiğine değinildi.     

Ödüllendirme için, "etik farkındalığı yüksek öğretmenlere ek puan verilmesi, yılın etik davranış sergileyen öğretmeni ödülü verilmesi, bunun için bütçe ayrılması, örnek etik uygulama kriterlerinin belirlenmesi, il ve ilçelerden örnek etik uygulamaların ödüllendirilmesi, Ankara'da MEB tarafından 'Örnek Etik Uygulamalar' sempozyumu yapılması" önerileri sıralandı.