Eskatoloji nedir ve ne demek? Eskatoloji hakkında kısaca bilgiler
Güncelleme Tarihi:
Teolojinin bir alt dalı olan Eskatoloji ''son'' manasına gelen''Eskatos'' ve ''logos'' kelimelerinden türetilmiş bir kavramdır. Aynı zamanda metafizik ve felsefenin de bir dalı olan bu öğreti dünyanın, evrenin ve insan var oluşunun sonuyla ilgilidir. Eskatoloji nedir ve temel kavramları nelerdir? Sizin için araştırdık.
Eskatoloji sözcüğü Türkçe'ye ''ölüm ötesi bilim'' ya da ''kıyamet sonrası bilim'' olarak çevrilebilir. 19. yüzyılda ortaya çıkmış olan bu Hristiyan öğretisinin günümüzde birçok temsilcisi bulunmaktadır. Bu temsilcilerin başında John Hick, Rafiz Manavof ve Keith E. Johnson geliyor.
Eskatoloji, evrenin bir başlangıcı olduğu gibi sonu da olduğu görüşünü savunan dinsel bir öğretidir. İçerdiği görüşler bakımından İdealizm ile birçok ortak noktası vardır. İdealizmde olduğu gibi Eskataolojide de evren ''nesneler / duyular dünyası'' ve ''idealar / sezgiler dünyası'' olmak üzere ikiye ayrılır. Buna göre nesneler dünyası üç boyutludur ve maddi alemin imkanlarıyla sınırlıdır. Kıyamet koptuktan sonra tamamen yok olacağı için esasında gerçek değildir. ''İdealar dünyası'' ise İslam dini ve felsefesinde ''ahiret'' olarak adlandırılan madde ötesi alemin karşılığıdır Platon ve Aristoteles'e göre de gerçek olan idealar dünyasıdır.
Eskatoloji, materyalizm, nihilizm ve pozitivizm gibi felsefi akımlara karşı çıkar. Çünkü bu öğretiye göre maddi dünyadaki somut veriler birer illüzyondur. Gerçek bilgiye ancak his, sezgi ve inanç yoluyla ulaşılabilir.
Eskatoloji Ne Demek?
Çok kapsamlı bir öğreti olan eskatoloji metafizik, teoloji, süreç felsefesi ve İdealizm ile içe içe geçmiş bir düşünceler sistemidir. Bu görüşü savunan en önemli isimlerden biri olan John Hick, ''Eskatolojik doğrulama'' adında bir kavram geliştirmiştir. Bu kavrama göre, maddi dünya için ''saçma'' ya da ''gereksiz'' olan her şey, öte alemde tamamen anlamlı ve gerekli olacaktır. Örneğin bir nihilizme ya da materyalizme göre, ''cennet'' ve ''cehennem'' gibi soyut kavramların herhangi bir anlamı yoktur. Ancak John Hick'e göre, kıyamet koptuktan sonra cennet ve cehennem, gerçeklik kazanacağı için eskatolojik doğrulama yapılacaktır.
İslam filozoflarının kaleme aldığı birçok kitapta da eskatoloji ile uyumlu ifadeler yer alır. Örneğin Farabi, İdeal Devlet, adlı kitabında, kıyamet koptuktan sonra insanların dirileceğini ancak maddi değil zihinsel ve ruhani bir varlık olarak sonsuza kadar yaşayacağını ifade eder.
Eskatoloji Hakkında Kısaca Bilgiler
Eskatoloji, Hint felsefesiyle doğrudan bağlantılı bir öğretidir. Birçok Hint filozofuna göre, evren dördüncü ve son evresindedir. Batılı düşünürlerin ''Kıyamet kuşağı'' olarak adlandırdığı çağ, Doğu metafiziğinde ''Kali Yuga'' yani ''Demir Çağ'' olarak geçer. Bu görüşe göre, insanlığın ilk evresi ''Krita Yuga'' yani 'Altın Çağ'dır.'' Bu döneme kısa bilgi ve sevgi çağı da denir. İnsanlığın ahlaken ve kültürel olarak en ileri olduğu dönem bu evreye tekamül ettiği için Altın Çağ olarak adlandırılmıştır.
Sonra gelen evreler sırasıyla Treta Yuga (Yozlaşma) ve Dvapara Yuga (Çökme ya da Tunç Evresi) ismiyle bilinir. Son evre ise Eskatoloji biliminin de merkezini oluşturan Demir Çağ'dır. Bu devirde hastalıklar ve savaşlar baş gösterir, sel, kıtlık ve deprem gibi doğal afetlerin sayısı artar. Kali kelimesinin sözlük anlamı da savaş demektir.
Eskatolojiye göre insanlık, altın çağını yaşadıktan sonra yozlaşma ve çökme dönemine girmiştir. Bu devir ise kıyamet olarak da adlandırılan yok olma sürecinin başlangıcıdır.
Geçmişten günümüze kadar eskatoloji ile ilgili birçok kitap yazılmıştır. Bu kitaplardan bazıları şunlardır.
John Hick - İnançların Gökkuşağı
Rudolf Butman - Tarih ve Eskatoloji
Cengiz Batuk - Tarihin Sonunu Beklemek
Eyüp Aktürk - Eskatolojik Açıdan Kişisel Özdeşlik Sorunu