Ergenlikte cildin dostu: Balık

Ergenlik sivilcesi nedir?

Ergenlik sivilcesi derinin artmış yağ salgısı sonrası yağ bezlerinin iltihaplanmasıyla oluşur. Bu iltihaba neden olan bakteri herkesin cildinde var. Ancak yağ salgısının fazlalığı bu bakterinin çoğalmasına neden olur.

En sık hangi yaş döneminde görülür?

En sık 14-16 yaş arasında çıkan akne erkek çocuklarda daha çok görülür. Ergenlik çağındaki çocukların 10’da 1’inde şiddetli akne olur. Kızlarda ergenlik sivilcesi daha küçük yaşlarda ortaya çıkar. Bu da kızların ergenliğe daha erken girmesine bağlı. 25 yaş sonrası görülen geç akne kadınları daha çok etkiler.

Genetik faktörlerin etkisi var mı?

Aknede genetik faktörler de etkenler arasında. Anne, baba, abla ve ağabeyinde sivilce olanlarda, akne görülme riski fazla. Eskimolarda, Japonlarda ve siyah ırkta sivilce beyaz ırka göre daha az. Ancak
temel olarak balık ile beslenen Eskimolar ve Japonlar batı tarzı beslenmeye geçtiğinde sivilceleşme oranı da arttı.

Akne oluşumu nasıl başlar?

Yağlanan deride önce komedon denilen siyah ve beyaz yağlı kabarıklıklar ortaya çıkar. Sıkıldığında kurtçuk şeklinde uzar. İlk belirtiler alında başlar, sonra yanaklar, burun, çene, boyun, nadiren gövde hatta kalça bölgesine yayılır.

Ergenleri nasıl etkiler?

-Utanma duygusu uyandırabilir. Okul, iş ve özel hayatındaki ilişkilerinde sıkıntılara yol açabilir.
-Kaşıntı, yanma, ağrı, kanama gibi rahatsız edici tablolar görülebilir.
-Kalıcı leke ve doku hasarı gibi en istenmeyen durumlarla karşılaşılabilir.

Beslenme şekli de akne yapar mı?

Diyetin akne üzerindeki etkisi tam belirlenemedi. Ancak kalori alımının azaltılması ve fazla kilolardan kurtulmak akne tedavisinde başarıyı arttırır. Gençlerin genel büyüme ve gelişmelerini de olumlu etkileyecek şekilde dengeli protein, yağ, karbonhidrat, vitamin almaları, yeterli meyve ve sebze yemeleri, balık tüketimlerini arttırmaları daha doğru. Ergenlik çağında özellikle taze meyve ve sebzelerin yenmesini tavsiye ederiz. Aşırı yağlı, şekerli, kızarmış gıdalardan uzak, dengeli protein, karbonhidrat, yağ, mineral ve vitamin alımı gencin sadece cilt sağlığını değil, büyüme ve gelişmesini de olumlu etkiler. Balıktaki omega-3, cildin yağ salgısını düzenler ve sivilce oluşumunu engellemede destek sağlar.

Hangi dönemlerde daha çok artar?

Ergenlik çağında kız ve erkek çocuklarda salgılanan cinsiyet hormonları cilt yağ bezlerinde büyüme ve salgı artışına neden olur. Kızlarda progesteron hormonunun arttığı regl öncesi günlerde sivilceler daha şiddetlenir. Terleme, nemli iklim, yemek pişirilen sıcak ortamlarda çalışmak da akneyi arttırır. Fast-food restoranlarda çalışan gençlerde, örneğin sürekli patates kızartanlarda sivilceler şiddetlenir. Kontrollü bir güneş ve deniz banyosu akneleri azaltır. Sigaranın sivilce şiddetini arttırdığını gösteren çalışmalar var. Deriye sürülen yağlı kozmetikler ‘pomad akne’ denilen bir sivilcelenmeye neden olur.

***

Nasıl tedavi edilir?

Ergenlik sivilceleri 4-6 yıl devam eder. Bazen 40’lı yaşlara kadar sürebilir. Hafif aknelerde cildin aşırı yağını temizleyici ve bakteri üremesini engelleyici ürün kullanılması çoğu kez yeterli. Ancak hekzaklorofen içeren antibakteriyel sabunların kullanımı ‘deterjan akne’ denilen özel bir sivilceye neden olur. İkinci aşamada ciltteki yağ salgısını azaltan krem, jel ve losyonlar kullanılır. İyileşme
olmazsa antibiyotikler, hatta doğum kontrol hapı denenebilir. En dirençli ve şiddetli akne formunda ise A vitamini türevi kapsüller kullanılır. Ayrıca akne tedavisi gören kişilerin, hekim kontrolünde
vitamin almaları, yeterli sebze meyve tüketmeleri ve daha fazla balık yemeleri gerekir. Akne tedavisinde hemen her yöntemde deride kuruma, kızarma, kaşıntı ve tedavinin ilk günlerinde sivilcelenmede artış beklenir. Yine en etkili tedavilerden sonra bile sivilceler tekrarlayabilir. Akne geçtikten sonra kalan izler için kimyasal soyma, lazer, dermaroller gibi işlemler uygulanabilir.

PİLATESİN ‘BOY FARKI’

Pilates son dönemlerin popüler sporu. En dikkat çekici faydalarından biriyse ‘duruşu düzeltmesi’. Pilates yaparak daha dik bir duruşa sahip olabilirsiniz. Pilates, zihin ve beden bütünlüğü öngören denge, nefes ve hareket sistemlerinin bir sentezi. Eklem ve kemikleri hayat boyu korumak için kasları güçlendirme, esnetme ve özellikle içsel karın kaslarını kuvvetlendirme esasına dayanan bir sistem. İşte özetle pilatesin faydaları:

-Duruşu düzeltir.
-Vücudu sıkılaştırır ve kaslarda aşırı şişme olmadan gelişim sağlar.
-Stresi alır, enerjinizi yükseltir.
-Omurga daha güçlü ve esnek hale gelir.
-Eklemlerin hareket edebilirliğini arttırır.
-Kan dolaşımını hızlandırır.
-Dengeyi arttırır.
-Fazla çalışmaktan dolayı yaralanmış kaslarınızı düzeltir.
-Kuvvetinizin, hareketliliğinizin ve atikliğinizin artmasını sağlar.
-Vücudun görünümünü iyileştirir.
-Zihninize de faydalıdır.

Boyu da uzatıyor mu?

Bir de “Pilates boy uzatıyormuş” söylentisi var. Yıllar önce şarkıcı Burak Kut şu açıklamayı yapmıştı: “Pilates yaparak duruş bozukluklarımı giderdim. Vücudumu rahatlatıp açtım. Düzenli pilates sayesinde boyum 3 santim uzadı. 1.78’dim, 1.81 oldum.” Peki pilates boyu gerçekten uzatıyor mu? Uluslararası Pilates Federasyonu, boy konusuna şöyle açıklık getiriyor: “Normalde insan omurgasının günlük hayatımızda yerçekimine maruz kalması, aşırı stres, yorgunluk ve kas kuvvetinin azlığı da buna eklenince omurga aşağı doğru baskılanır. Pilates metoduyla omurga çevresindeki kasları çalıştırarak omurgayı desteklemek ve kişinin daha dik durmasını sağlamak mümkün. Pilates yaparak kaslarınız sıkılaştığı için bedensel olarak da incelme olur. Bu durum kilo kaybı değil kasların sıkılaşmasının sonucu. Pilates yapanlar daha dik durdukları ve sıkılaştıkları için dışardan görenlere uzamış gibi görünürler.”