ERG raporuna göre: 92 bin öğretmene daha ihtiyaç var

Eğitim Reformu Girişimi (ERG), Eğitim İzleme Raporu 2019’un 4'üncü dosyası ‘Öğretmenler’i yayımladı. Öğretmenleri ilgilendiren birçok konunun yer aldığı raporda, Milli Eğitim Bakanlığı Bilişim Sistemleri (MEBBİS) verilerine göre net öğretmen ihtiyacının 92 bin 165 olduğu belirtildi. 2018-2019 eğitim öğretim yılına ait verilere göre Türkiye’de öğretmen sayısı 1 milyon 77 bin 307. 2019’un Şubat ayında 19 bin 996; Ağustos ayında 19 bin 873 öğretmenin sözleşmeli olarak ilk ataması gerçekleştirildi. Önceki yıla göre toplam öğretmen sayısı yaklaşık yüzde 5 arttı.

Raporda öne çıkan diğer bulgular şöyle:

ENGELLİ ÖĞRETMEN SAYISI 7 BİN
- Öğretmenlerin yüze 84.2’si resmi, yüzde 15.8’i özel kurumlarda görev yapıyor. Resmi kurumlarda görev yapan tüm öğretmenlerin yüzde 7.7 ’si ise sözleşmeli.
- Öğretmen olarak görev yapan engelli birey sayısı 6 bin 956.
- Ders karşılığında görev yapan ücretli öğretmen sayısı tahmini olarak 92 bin.
- 2018 verilerine göre, ilkokulda öğrencilerin yüzde 41.3’ü, ortaokulda ise yüzde 33.6’sı ikili eğitim yapan okullara devam ediyor.

ORTAOKUL ÖĞRETMENLERİNİN EN FAZLA YORULDUĞU ŞEHİR İSTANBUL
- Öğretmen başına düşen öğrenci sayısının en yüksek olduğu iller ilkokul kademesinde 23 öğrenciyle Şanlıurfa ve Gaziantep. Ortaokulda ise öğretmen başına 20 öğrenci düşerken en yüksek illerin İstanbul ve Şanlıurfa olduğu görüldü. Muş’ta ortaöğretimde bu sayı 17 olurken, mesleki ve teknik ortaöğretimde 14 ile en fazla İstanbul, Kahramanmaraş ve Şırnak yer aldı. Anadolu imam hatip liselerinde ise 21 öğrenciyle en fazla Hakkari ve Kilis başı çekti.
- Öğretmen başına düşen öğrenci sayısı, özel ve resmi kurumlar arasında dikkat çekici biçimde değişkenlik gösteriyor. Resmi ve özel okullar arası farkın en fazla olduğu kademe ilkokul. İlkokulda öğretmen başına düşen öğrenci sayısı resmi okullarda 19 iken, özel okullarda bu rakam 8. Bu kademede farkın en fazla olduğu il ise İstanbul. İstanbul’da öğretmen başına düşen öğrenci sayısı resmi ilkokullarda 26 iken, özellerde 8.

14 BİN OKULÖNCESİ ÖĞRETMENİNE İHTİYAÇ OLABİLİR
- En yüksek atama sınıf öğretmenliğinde, onu İngilizce, din kültürü ve ahlak bilgisi ve okul öncesi öğretmenliği izliyor.
- Beş yaş için net okullulaşma oranının yüzde 100 olması ve 'Türkiye’de öğretmen başına düşen öğrenci sayılarının OECD ortalamalarına eşit olması' durumunda bu kademede ihtiyaç duyulacak ek öğretmen sayısı 14 bin 175.
- Türkiye, Japonya’dan sonra okul yöneticisi kadın oranının en düşük olduğu ülke.

ÖĞRETMENLİK MESLEK KANUNU
Öğretmenlik Meslek Kanunu’nun hazırlanması aşamasında pek çok kurum öneri metinleri hazırladı. Ancak yasa taslağı kamuoyu ile paylaşılmadığından katkıların taslağa ne ölçüde yansıdığını değerlendirmek güç. Bu paylaşımın yapılmaması saydamlık bakımından da sorunlu. 169 bin 740 öğretmen özel kurumlarda görev yapıyor. Kanun, yalnızca kamu kurumlarında görev yapan öğretmenlerin değil özel öğretim kurumlarında görev yapanların haklarını ve sorumluluklarını da düzenlemeli. Kanunu, meslekte kariyer basamakları ve uzmanlık uygulamalarının adaletli bir biçimde yürütülmesine dayanak oluşturmalı. Norm fazlası öğretmen sorununa kalıcı bir çözüm getirmek hedeflenmeli.