Engelli çocuklar ders saatinin artırılmasını istiyor
Güncelleme Tarihi:
Engelli hakları ile ilgili adımlar ülkemizde 1950’lerden bu yana hukuki ve yapısal olarak atılmaya başlansa da 2000’lerden sonra bu konuda çalışmalar daha da hızlandı. BM etkisi ve sözleşmelerin yüklediği görevlerle engelli çocukların eğitimine verilen önem arttı.
Altınbaş Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Medeni Hukuk Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şükran Şıpka ile Hukuk Fakültesi öğrencileri Serenay Beçet, Saliha Gül Varol ve Emre Tekmen ‘Engelli Çocukların Eğitim Hakkı’ ile ilgili bir rapor hazırladılar. Raporda Tarsus Gökkuşağı ve Yeşeren Umutlar Özel Eğitim Ve Rehabilitasyon Merkezleri, MEB Eğitim Araştırma - Geliştirme Dairesi Başkanlığı ve İstanbul’da bir ilkokul ve ortaokul ile yapılan görüşmeler değerlendirildi.
TESPİTLER NELER?
Raporda Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezlerine ilişkin tespitler şöyle sıralandı:
- Devlet bireysel eğitim için 862 TL’lik katkı belirlemiş, bu ödenek hizmet veren kurumlar için yetersiz.
- Ayda 8 seans eğitim yetersiz. Bazı veliler özel derse başvursa da birçoğu maddi olarak bu imkana sahip değil. Ders saatinin arttırılmasına dair veli ve eğitimcilerin talebi bulunmuyor.
- Kaynaştırma sınıfında hafif düzeyde engelli çocuk akranları ile aynı sınıfta eğitim görüyor. Ek olarak; Destek Eğitim Odalarında da destek eğitim hizmeti veriliyor. Özel eğitim sınıfında çocuk bazı ders ve etkinliklere akranlarıyla beraber katılırken, diğerlerini kendisine benzer nitelikteki arkadaşlarıyla aynı sınıfta görür. Sınıflar özel fiziki şartlara sahip: Kişi başına düşen alan otizmli çocuklar için 5, diğerleri için 2,5 metrekareden az olmamalı, duvarlar çarpmaya karşı korumalı olmalı, işitme engelliler için zilin çaldığını belirten göstergeler olmalı.
- Eğitim kurumundan doğrudan yararlanamayacak öğrencinin durumunun ispatı halinde evde/hastanede eğitim görebilmesi. Sınav tedbir hizmeti ile de öğrencinin girişe yakın sınıfa yerleştirilmesi gibi tedbirler uygulanarak dezavantajlarını minimuma indirmek amaçlanıyor.
- MEB Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı raporuna bakıldığında ise BEP uygulamasında öğretmenlerin yaşadığı başlıca sorun sınıfların kalabalık olmasından kaynaklı zaman sorunu. Aynı sorun velilerin kaynaştırmadan aldıkları verimin düşmesinin de sebep oluyor. Öğretmen-veli-idare iş birliğinin yüzde 70’lerde kalma sebebi de taraflardan birinin zamanının olmaması.
- Aile ilgisizliği, özel eğitimi gereken öğrencilerin kaynaştırmaya alınması sorunlar arasındadır. Kaynaştırma öğrencisine diğer öğrencilerin tavırları öğretmen-veli-idarece yüzde 70-80 aralığında arkadaşça olarak değerlendirilmiştir. Veliler yüzde 71 oranında, okul yöneticisi yüzde 5 oranında okulda verilen desteği yeterli bulunmuyor.
- İstanbul’da bir ilkokul ve ortaokul ile yapılan görüşme sonucunda, başkanlık raporunun uygulamayla büyük oranda paralellik taşıdığı görülüyor.
- Destek eğitim odası için devlet ödeneği olsa da bazı okulların fiziki şartlarının uygunsuzluğu sebebiyle konferans salonu, kütüphane gibi alanlar bu amaçla kullanılıyor.
- Normal ders saati ücretinin yüzde 25 fazlası ücret, uygulamada teşviki sağlayamamaktadır ve öğretmenlerin ayriyeten ikna edilmesi gerekmektedir. Ayrıca kaynaştırma uygulamasında da ders saatinin yetersizliği bir sorundur.
- Öğrenciler arasında dışlama değil; adeta bir ‘seferberlik’ söz konusudur.
Özetle; eğitim hakkı kimsenin elinden alınamayacağı gibi engelli çocuklar için fırsat eşitliği sağlanmalıdır ve bu yolda devletler ve kurumları başta olmak üzere herkes aktif rol almalı.