Güncelleme Tarihi:
Endülüs Emevi Devleti, İspanya’da kurulan bir Müslüman devlettir. Hatta III. Abdurrahman döneminden itibaren halife sıfatını da beraberinde taşımışlardır. III. Abdurrahman döneminde İslam medeniyeti hızla gelişti. Kurtuba ile diğer şehirler arasında posta teşkilatı kuruldu. Tersaneler ve silah imalathaneleri inşa edildi.
Emevi Devletinin yıkılmasıyla birlikte Şam’dan kaçan Emevi sülalesinden Hişam’ın torunu Abdurrahman, Emevilerin İspanya’nın Endülüs bölgesinde toplandıklarını duyunca, oraya giderek, askerleriyle Endülüs valisini yeniyor. 756’da Endülüs Emevi Devletini kuruyor.
Endülüs Emevi Devleti, en parlak dönemini III. Abdurrahman (912-961) ve II.Hakem (961-976) dönemlerinde yaşıyor. III. Abdurrahman, halifelik ünvanını da üstlenince, bundan sonraki gelenler halife olarak da anılıyorlar.
II. Hakem’in ölümüyle birlikte, ülke devlet adamlarının eline geçti. II. Hakem’in oğlu II. Hişam 12 yaşında tahta geçmesine rağmen devletin idaresi İbn Ebi Âmir’in elindeydi. Amir ve daha sonra iki oğlu 1008’e kadar ülkeyi yönettiler. Devlet yönetimindeki boşluk, devlet adamları arasında isyanlara ve savaşlara yol açtı.
1031’de Kurtuba halkı ile Berberiler arasında sürtüşmeler başladı. Kurtuba halkı sonunda bir karar alarak Emevileri Kurtuba’dan sürmeye karar verdiler. Böylece 275 yıllık Endülüs Emevi Devleti yıkılmış oluyordu
Endülüs Emevi Devleti Kuruluşu
Şam merkezli Emevi Devletinin Abbasiler tarafından yıkılması üzerine Abdurrahman Fırat Irmağı üzerinden Filistin’e kaçtı. Azatlık kölesi Bedir, kız kardeşi ve servetini ülkeden kaçırarak Abdurrahman’ın yanına gelir.
Abdurrahman, bir kaçak ve misafir olarak Afrika valiliğinin merkezi Kayrevan, Zenateler’de sığınır. Şam’dan kaçan Emevilerin Endülüs’e yerleştiğini haber alınca, onlara haber salarak kendisini karşılamalarını ister. Yemenlilerle işbirliği yaparak, 1000 kadar Berberi’yle birlikte Eylül 755’te Gırnata’nın güneyinde küçük bir liman olan El-Münekkeb’e ayak basar.
Abdurrahman askerleriyle birlikte Endüsül Valisi Yusuf El-Fihri’yi bozguna uğratır. Oradan Kurtuba’ya geçerek emirliğini ilan eder ve Endülüs Emevi Devletini kurar (756) Bu haberi alan Emevi ve taraftarları ülkeye akın akın gelmeye başlarlar.
Endülüs Emevi Devleti Kurucusu
Emevi Devletinin kurucusu Abdurrahman bin Muaviye bin Hişam bin Abdülmelik bin Mervan bin el-Hakem’dir. Abdurrahman “Ebü’l-Muttarif” olarak tanınıyordu. Hükümdarlık mührüne “Abdurrahman Allah’a güvenir ve sığınır.” yazısını yazdırmıştı.
Abdurrahman’ın hükümdarlığı otuz üç yıldan fazla sürdü. Devleti güçlü tutmak için bölgedeki Müslümanları etrafında topladı. Orduyu güçlendirdi. Hükümranlığı döneminde tarım ve sanayi gelişti. Büyük bir ticari filo kurarak İstanbul’a kadar geniş bir ticari ağ kurdu. Ülkenin gelişimi için camiler, yollar ve surlar yaptırdı.
Endülüs Emevi Devleti Hükümdarları
1) Abdurrahman
2) Hişam
3) Hakem
4) II. Abdurrahman
5) Muhammed
6) Münzir
7) Abdullah
8) III. Abdurrahman
9) II.Hakem
10) II.Hişam
11) Muhammed
12) II.Hişam
13) Süleyman Bin Hakem
14) Ali Bin Hammud
15) Kasım Bin Hammud
16) Ümeyye
Endülüs Emevi Devleti Sınırları
Endülüs Emevi Devleti bugünkü İspanya toprakları üzerinde kurulmuştur. Sınırları Batıda Atlas Okyanusu, Güneyde Cebelitarık Boğazı ve Akdeniz, Doğuda Katalonya, Aragon, Kuzeyde ise Neberre ile Cillikiye’ye kadar uzanmıştır.
Endülüs Emevi Devleti Yıkılışı
II. Hakem’in ölümü, yerine 12 yaşındaki oğlu II. Hişam’ın geçmesiyle devletin çöküş süreci başlamış oldu. II. Hişam’ın çocuk olmasından yararlanan Melik İbn Ebi Amir devleti yönetmeye başladı. Ondan sonra da iki oğlu yönetimi devraldılar
Devletin halifenin yönetiminden çıkması ülke içinde karışıklıklara yol açtı. Sivil ve askeri kademeler arasında çatışmalar çıkmaya başladı. 1031 yılına kadar kısa süreli olarak yeni halifeler atansa da bunlar ya devrildiler ya da idam edildiler.
1031’de ülkenin başkenti olan Kurtuba halkı bir karar alarak Emevi sülalesini şehirden kovdular. Böylece ülkedeki her şehir kendi bağımsızlığını ilan etmiş oldu.