Endotel ve endotel fonksyon nedir? Endotel tabaka ne işe yarar?

Endotel organı, geçmiş yüzyıllar içinde sadece kan ve diğer organlar arasında bir bariyer şeklinde görevi gördüğü düşünülüyordu. 1980’li yıllardan sonra ise, endotelin vazoaktif rolünün de olduğu tespit edilmiştir.

 Endotel ve Endotel Fonksiyon Nedir?

 Endotel organı, kan damarları iç tarafında bulunan tabaka halinde dizili hücrelerde yer alır. Endotelin ortalama ağırlığı ise, 1 kg’dur. Ama bazı nedenlerle endotel disfonksiyon da görülebilir. Endotel fonksiyon testi yapılması gereken kişiler sınıflamasında ilk olarak; hiperlipidemi hastaları yer alır. Bu hastalğın anlamı ise, kanda yer alan yağ miktarının artmasıdır.

 Kolesterol kanda bulunan ana yağı ifade eder. Tüm hücrelerde bu yağ yer alır. Bu nedenle de kolesterolün önemli işlevlerini de bilmek gerekir. Vücudun testosteron ve östrojen gibi hormonlarının yapımında kullanılır. Bir yandan karaciğerde bu hormonlar üretilirken diğer yandan da da bazı gıdalarla da vücuda alınır. Sağlıklı bir yaşam için, çok fazla miktarda kolesterolden kaçınmak gerekir. Aksi takdirde çeşitli kalp rahatsızlıklarına da neden olabilir. Kolesterol düzeyini artırmamak için de kalp hastalıklarına bağlı gerçekleşen ölümleri engellemek için beslenmeden testlere gerekli hassasiyeti göstermek gerekir.

 Endotel Tabaka Ne İşe Yarar?

 Endotel organ, geçmiş yüzyıllarda sadece kan ve diğer organlar arasında bir bariyer görevi gördüğü düşünülüyordu. 1980’li yıllardan sonra endotelin vazoaktif rolünün olduğu tespit edilmiştir. Bu organın temel işlevi ise arterial sistem, doku seviyesinde dokularda kan basıncı, yeterli kan akımının ve kan akımına karşı uyumunu sağlamaktadır. Vasküler yapının sürdürülmesi için de çok önemlidir.

 Endotel Fonsiyon Testleri Kimlere Yapılır?

 Tip 1 ve Tip 2 diyabet hastalarında vasküler rahatsızlıklar bu hastalar İçin ana ölüm nedeni olarak bilinir. Tip 2 diyabet ise, küçük damarları ve büyük damarları önemli ölçüde etkiler. Tip1 diyabet hastalarında ve Tip 2 diyabette endotel disfonksiyonu bulunur. Bu alanda yapılan çeşitli çalışmalara göre Tip1 diyabet hastalarının endotel fonksiyonu değerlendirilerek kontrol grubuyla karşılaştırıldı. Endotele bağlı olarak gerçekleşen dilatasyon hastalarda kontrol grubuna göre daha düşük bulunur. Diyabette endotel disfonksiyonu görülmesi, önemli bir risk teşkil eder. Diyabetik durum ise bunun dışında endotel disfonksiyonu için bir yatkınlık oluşturmasının dışında kalıtsal ve çevresel faktörlere de bağlı olarak oluşabilir. Endotel disfonksiyonu, Tip 2 diyabet hastalığının görülmesinin dışında başka risk taşıyan insanlarda da sıkça bu görülebilir. Ebru durum, oksidatif stresin artışı ile de yakından ilgili bir durumdur. Bu nedenle diyabet hastalarında endotel disfonksiyonuna yol açar.

 Endotel Disfonksiyonun Yol Açtığı Hastalıklar

 Endotelin işlevsel ve morfolojik yapısındaki meydana gelen herhangi bir değişiklik normal fizyolojik süreçlerin kaybına yol açar. Bu durum ise, endotel disfonksiyonu olarak tanımlanır. Disfonksiyon gelişen endotelin bariyerin de işlevi bozulur. Vazoaktif maddelerin yapımında ise artma ya da azalmaya bağlı olarak vazomosyon bozulur. Bunun sonucunda da protrombotik prokoagülan aktivite artar.

 Endotel disfonksiyonunun araştırılması için en çok kullanılan ölçüt ise, nitrik oksit bağımlı olan vazodilatasyondur. Endotel disfonksiyon geliştiği zaman asetilkolin ya da hiperemi ile nitrik oksit bağımlı olan vazodilatasyon oluşamaz. Damar tonusunda endotele bağımlı bir şekilde gerçekleşen bu değişik, endotelin diğer işlevleri bakımından da dolaylı bir gösterge oluşturur.