En çok müze İstanbul Üniversitesi’nde

İstanbul Üniversitesi Türkiye’nin, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından onaylanmış en fazla müzesi olan yükseköğretim kurumu özelliği taşıyor. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Tıp Tarihi Müzesi, İstanbul Üniversitesi Jeoloji Müzesi, Beyazıt Kulesi Anıt Müzesi ve İstanbul Üniversitesi Arkeoloji ve Kültür Tarihi Müzesi’nde arkeolojik kalıntılar, tıp tarihine ait yazmalar, fosiller sergileniyor. Anıt Müze ise ziyaretçilerine 360 derece İstanbul manzarasının keyfini çıkarma imkanı sunuyor. Üniversite tarafından sürdürülen ‘İstanbul Üniversitesi (İÜ) Müzeleri Projesi’ ile de koleksiyon statüsündeki 16 alanın tescillenip, müze statüsü alması için çalışmalar devam ediyor. 1-2 yıl içinde koleksiyon statüsündeki alanlardan 12’sinin müze statüsü alması bekleniyor. Akademisyenlerin, öğrencilerin ve yabancı araştırmacıların yararlandığı müzeler halka da ücretsiz hizmet veriyor. Okul gezileri için ise önceden randevu alınması gerekiyor. Koleksiyon ve materyal açısından oldukça zengin müzelerde dersler de işleniyor. Ayrıca, kurum bünyesinde İstanbul Üniversitesi Müze ve Kültür Miraslarının Yönetimi Uygulama ve Araştırma Merkezi (MÜZEYUM) yer alırken, Müzecilik Bölümü de bulunuyor.

İlki 1985’te kuruldu

Üniversitenin onaylı ilk müzesi ise Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Tıp Tarihi Müzesi. 1985 yılında kurulan müzedeki tarihi malzemeler emekli doktor, eczacı, hemşire, ebelerden, sağlık mensuplarının ailelerinden toplandı. Bir kısmı satın alınan malzemelerin, bir kısmı da müzeye bağışlandı. 2005’te oranımdan geçirilen müzede cerrahi tedavi eşyaları dışında Türk tıp tarihine ait el yazmaları ve eski bitki kitaplarından kopya edilen bitki resimleri de yer alıyor.

Üniversitede fosil ve mineral-kayaç koleksiyonları var

İÜ Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü bünyesinde bulunan çeşitli fosil ve mineral-kayaç koleksiyonları, 2012 yılında tescillenerek müze statüsüne kavuşturuldu. ve ‘İstanbul Üniversitesi Jeoloji Müzesi’ adını aldı. Müzenin tarihi Jeoloji Enstitüsü’nün ilk kuruluş yılı 1915’e dayanıyor. Yurtdışından fosil-mineral örnek ve koleksiyonları satın alınması, Osmanlı döneminin bilimsel çalışmalarına ait örnekler derlenmesi ardından birim 2000 yılında yeniden onarımdan geçirildi. Büyük teşhir salonu, özel koleksiyonlar odası ve laboratuvarlar olmak üzere üç bölümden oluşan müzede, iz, bitki, zengin mikro, omurgasız ve omurgalı fosil koleksiyonları, minarel, kayaç, kömür örnekleri ve jeolojinin çeşitli bilim dallarına ait eğitim amaçlı posterler yer alıyor.

Arkeolojik buluntular araştırma için kullanılabiliyor

İÜ Edebiyat Fakültesi Prehistorya Anabilim Dalı’nda hizmet veren öğretim üyeleri tarafından oluşturulan koleksiyonlar, uzmanların yaptığı incelemeler sonucunca Kasım 2013’te tescillenerek, ‘İstanbul Üniversitesi Arkeoloji ve Kültür Tarihi Müzesi’ adını aldı. Koleksiyonda Taş Devri’nden Antik Çağa kadar her dönemi temsil eden buluntular var. Anadolu ve Trakya’ya ait eserler dışında İran, Irak, Bulgaristan, Macaristan, Fransa, Danimarka gibi ülkelerin tarih öncesi kültürlerini yansıtan kalıntılar da yer alıyor. Koleksiyonda taş çanak çömlek, kemik dışında volkan camı, çakmaktaşı gibi ham maddelere ait zengin bir eserler de bulunuyor. Önemli parçaların arasında en eski taşlar ve Neolitik Dönem’e ait aletler var. Müze, Türkiye’deki tarih öncesi kültürleri çevre ülkelerdekiler ile birlikte karşılaştırma olanağı veren bir koleksiyon olarak biliniyor. Bu nedenle çok geniş bir kullanıcı profiline sahip. Kullanıcıların bir kısmı öğrenmek, bir kısmı ise araştırma yapmak amacıyla bunlardan faydalanıyor. Yüksek lisans ile doktora çalışmaları ve araştırmalar için de bunlardan yararlanılıyor. Lisans öğrencilerinin kullanımına ayrılan özel bir birim de var. Müze ayrıca teknik çizim, teknoloji, deneysel arkeoloji dersleri için de yoğun olarak hizmet veriyor.

360 derece İstanbul manzarası

Ekim 2013’te müze statüsüne kavuşan İstanbul Üniversitesi Beyazıt Kulesi Anıt Müzesi‘nin tarihi 1746 yılında yapılan ilk kuleye dayanıyor.1828 yılında ise Sultan II. Mahmut tarafından bugünkü şekliyle inşa ettiriliyor. Yüksekliği 85 metre olan bina doğal afetlere karşı güçlendirildi. Dört kattan oluşan ve ziyaretçilerine, İstanbul’u 360 derece izleme imkanı sunan kulenin 256 basamağı var. Taban duvarlarından Beyazıt’a bakan kısmında II. Mahmut’un tuğrası ve kitabesi yer alıyor.

Üniversite müzeciliğinde lider olmayı hedefledik

Prof. Dr. Yunus Söylet (İstanbul Üniversitesi Rektörü)
Geçmiş ile gelecek arasında köprü kuran müzeler, kütüphanelerle birlikte toplumun geçmişle ilgili belleğini oluşturur. Üniversitelerde müzelerin olması, eğitim kurumunun gelişimini gösterir ve onlara saygınlık katar. ‘İÜ Müzeleri Projesi’ kapsamında üniversitemizin bünyesinde eşsiz diyebileceğimiz Müze, koleksiyon ve sanat galerileri var. Ayrıca çok sayıda tarihi bina, kemer, sur, çeşme, hamam, medrese ve anıt yapılar da bulunuyor. İstanbul Üniversitesi farklı yerleşke ve mekanlarda, çok çeşitlilikte ve yapıda müzelere sahip olması ile dünyada ayrıcalıklı bir konuma sahip. Bu çalışmaları profesyonel olarak yapmanın geçmişe karşı bir saygı ve borç olduğunu düşünüyorum. Yürüttüğümüz projelerle üniversite müzeciliğinde lider olmayı hedefledik. Çok yoğun bir programı gerçekleştiriyoruz. Hedefimiz öğretim üyelerimizin bugüne kadar büyük emeklerle oluşturduğu ve koruduğu bütün koleksiyonları dünya kültür mirasına kazandırmak. Üniversitemizdeki koleksiyonları, çağdaş müze yönetimi kurallarına ve çağdaş sergileme anlayışına uygun olarak yeniden planlıyoruz. Kurum bünyesindeki diğer müze niteliğindeki koleksiyonların da resmi onay alması için çalışıyoruz.

Üniversitenin müze ve koleksiyonları

1) Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Tıp Tarihi Müzesi
2) Jeoloji Müzesi
3) Hidrobiyoloji Müzesi
4) Zooloji Müzesi
5) Seyfettin Kuter Radyoloji Teknoloji Müzesi
6) İletişim Müzesi
7) Feyhaman Duran Kültür ve Sanat Evi
8) Arkeoloji ve Kültür Tarihi/ Prehistorya Müzesi
9) Nadir Eserler Arşiv Müzesi
10) Eczacılık Müzesi
11) Gözlemevive Astronomi Müzesi
12) İstanbul TıpFakültesiTıp Tarihi ve Deontoloji Müzesi
13) Osteoarkeoloji Müzesi
14) Doğa Bilimleri Müzesi/ Botanik Bahçesi
15) Herbaryum/Kurutulmuş Bitki Müzesi
16) Deniz Ürünleri Müzesi
17) Beyazıt Kulesi Anıt Müzesi
18) Salis Medresesi Uygulama Müzesi
19) II. Beyazıt Hamamı Kültür Mirası Müzesi
20) Bilezikçi Çiftliği Açık Hava Müzesi
21) İÜ Beyazıt Kulesi Anıt Müzesi