En çok bilinen Anadolu medeniyetleri ve uygarlıkları nelerdir? Anadolu medeniyetlerinin ortak özellikleri
Güncelleme Tarihi:
Tarih boyunca Anadolu'da başta Urartular, Lidyalılar ve Frigler olmak üzere birçok uygarlık kurulmuştur. Bu nedenle Mezopotamya'ya Medeniyetler Beşiği adı verilmiştir. Anadolu'daki toprakların tarıma uygun olması buradaki uygarlıkların ekonomik olarak büyümesinde ve güçlenmesinde etkili olmuştur. En çok bilinen Anadolu medeniyetleri ve uygarlıkları nelerdir? Anadolu medeniyetlerinin ortak özellikleri ile birlikte ayrıntılı olarak derledik.
Anadolu'da kurulan medeniyetlere ait olan ve günümüze kadar ulaşan destanlardan bazıları şunlardır: 1- Yaratılış Destanı 2- Enuma Eliş Destanı 3- Gılgamış Destanı 4- Şu Destanı
En Çok Bilinen Anadolu Medeniyetleri ve Uygarlıkları Nelerdir?
1- Hititler:
Hititler, M.Ö 1750 yılında kurulmuştur. Anadolu'da kurulan en eski uygarlıklardan biri olan Hititler, hiyeroglif yazısını bulmuştur.
Hititler'in en önemli özelliği, Anadolu'da, meşrutiyet ile yönetilen ilk devlet olmasıdır. Pankuş adı verilen meclisler, kralı denetleme yetkisine sahiptir. Buna ek olarak, ilk bağımsız mahkemeler de Hititler döneminde kurulmuştur.
Kızılırmak'ın yakınına kurulan Hititlerde en önemli geçim kaynağı tarımdı. Bunun dışında birçok farklı bölgeye ticaret kolonisi kuran Hititler'in en gelişmiş şehri ise aynı zamanda başkenti olan Hattuşaş'dı.
2- İyonlar:
Batı Anadolu'da kurulan İyon'lar toplam 12 şehir devletinden oluşmuştur. Karadeniz kıyılarına ve İspanya'ya kadar uzanan ticaret kolonileri kuran İyonlar'da madencilik de gelişmiştir. Günümüze kadar ulaşmış olan Artemis Tapınağı, İyonlar döneminde inşa edilmiştir.
İyonların yıkılmasındaki en büyük etkenlerden biri istilacı kavimlerin Batı Anadolu'ya göç etmesidir. Bunun dışında, farklı şehir devletlerinde aynı zamanlarda çıkan iç isyanlar da İyonlar'ın yıkılmasında etkili olmuştur.
3- Urartular:
Hem çivi yazısını hem de hiyeroglif yazısını kullanan Urartular'da sanat dışında ormancılık ve madencilik fazlasıyla gelişmiştir. Başkenti Tuşpa olan Urartular, en geniş sınırlarına II. Sarduri'nin yönetiminde ulaşmıştır. 1. Argişti, Menua, 1. Rusa ve Erimena da Urartular'ın en önemli kralları arasında yer alır.
4- Frigler:
Frigler, Anadolu'da kurulan en eski ve en zengin uygarlıklardan bir diğeri. Friglerde tarım ve ticaret dışında, kuyumculuk da fazlasıyla gelişmiştir. M. Ö 750 yılında kurulan Frigler, en geniş sınırlarına Kral Midas döneminde ulaşmıştır. Bu uygarlığın en gelişmiş ve kalabalık şehirleri ise Gordion ve Alacahöyük'tür.
5- Lidya Krallığı:
En önemli kralları Agron ve Ardis'tir. Lidya Krallığı en geniş sınırlarına ise Alyattis'in hüküm sürdüğü dönemde ulaştı. Lidyalılardan önce ticaret takas usulü yapılıyordu. Bu uygarlığın parayı icat etmesi ile birlikte hem Lidyalılar hem de komşu uygarlıklar, ekonomik alanda güçlendi.
Lidya krallığının simgesi aslan başıdır. Basılan sikkelerde de altın başı figürü yer almaktadır. M.Ö. 1300 yılında kurulan Lidyalılar, yaklaşık olarak 800 yıl boyunca hüküm sürdü ve M.Ö 546 yılında yıkıldı.
6- Pers İmparatorluğu:
M.Ö 320 yılında kurulan Pers İmparatorluğunun başkenti Persopolis'tir. Anadolu'da yaklaşık olarak 2000 yıl hüküm süren Pers İmparatorluğunun en önemli geçim kaynakları ticaret ve yeraltı zenginlikleriydi. 4 milyon 500 bin kilometrekarelik bir alana kurulan Pers İmparatorluğu, Anadolu'da kurulan en büyük medeniyetlerden biridir.
Anadolu Medeniyetlerinin Ortak Özellikleri
1- Mutlak monarşi ile yönetilmişlerdir. Anaerkil toplumlarda en yetkili kişi kral değil kraliçedir.
2- Anadolu uygarlıklarının temel geçim kaynakları tarım ve ticarettir.
3- O zamanki adıyla Konstantiniyye'ye (İstanbul) yakın yerlere kurulan Anadolu medeniyetlerinde hem doğu hem de batı kültürünün etkileri görülür.
4- Tarım gibi hayvancılık da gelişmiştir ve en önemli geçim kaynaklarından biri olmuştur.
5- Tarım, hayvancılık ve ticaret dışında en çok gelişen sektörlerden bir diğeri madencilik olmuştur.
6- Çok tanrılı bir dine mensup olan Anadolu uygarlıklarında en önemli tanrılardan biri Kibele'dir.