Empirizm nedir? Deneycilik ne demek? Felsefede Empirizm (Ampirizm) akımı özellikleri, kurucusu ve temsilcileri
Güncelleme Tarihi:
Empirizm Felsefede öne çıkan akımlardan bir tanesidir. Aynı zamanda Empirizm tüm bilgilerin tek bir kaynağı olduğu ve bu kaynağın da deneyim olduğunu savunur. Bu felsefeye göre bilginin tek kaynağı deneylerdir. Empirizmde bu öğretiler ön plana çıkar. İşte, Empirizm hakkında merak edilenler.
Deneycilik anlamına gelen Empirizmde bilginin tek kaynağının deney ve ya deneyim olduğu savunulur. Bu noktada duyumlardan gelen hisler yerine tek gerçeğin de deneyimler olduğu belirtilmektedir.
Empirizm Nedir?
Empirizme göre düşünceler insanların zihninde asla doğuştan var olamazlar. Empirizme göre tek gerçek olan ise deneyler ve deneyimlerdir. Aynı zamanda bu akıma göre insanların zihni doğdukları anda bomboş bir levha gibidir. Bu zihinler deneyler ve deneyimler sonucu ortaya çıkan bulgulara göre bilgilere erişmektedir.
Deneycilik akımına göre de mantık ilkeleri ve düşünme yasalarına göre bilgiler beyne empoze edilir. Bunun yanı sıra deneyciliğin karşıt düşüncesi ise akılcılıktır. Empirizme göre zihin deneyimler ve duyum ile oluşan bilgileri kabul eder. Deneycilik aynı zamanda rasyonalizm geleneğinin de karşısında durmaktadır.
Deneycilik Ne Demek?
Deneycilik diğer bir adı ile Empirizm olarak bilinir. Özellikle İlk Çağ felsefesinde evrenin oluşumu ve varoluş ile varoluşun anlamı da böylece ortaya çıkmıştır. İlk Çağ döneminde Deneyciliğe karşı çıkan sesler çok fazla olmuştur. Deneyciliğin İlk Çağ'da tanınırlığını arttıran kişisi ünlü filozof Epikür olarak tarihe geçmiştir. Empirizm, idealizm ve rasyonalizmin karşısında yer alan bir akımdır. Çünkü İdealizm ve Rasyonalizm insanların doğuştan bazı bilgilere sahip olduklarını ele alan bir akımdır. Ayrıca Empirizm diyalektikten de oldukça uzaktır. Bu nedenle bu yanılgı olarak kabul edilir. Dolayısı ile Empirizm de tek yanlıdır.
Felsefede Empirizm (Ampirizm) Akımı Özellikleri
Felsefede Deneycilik, empirizm ya da ampirizm olarak bilinen bu akım sahip olunan bilginin deneyimler ile kazanılacağını savunur. Buna göre doğuştan boş bir yapıya sahip olan insan zini deneyim ve duyumlar sayesinde dolmaktadır. Bilgiler de buna göre edinilmektedir. Bazı Filozoflara göre ise bu felsefi akım belli bir diyalektiğe dayanılmadığı için tek yanlıdır. Aynı zamanda Empirizm akılcılığın da karşıtı olarak bilinir. Bu felsefik akıma göre Empirizm deneyimlere dayanmaktadır.
Kurucusu ve Temsilcileri
Diğer bir adı Deneycilik olan Empirizmin İlk Çağ felsefesindeki temsilcileri Demokritos ve Epikuros olmuştur. Aynı zamanda 17. ve 18. Yüzyılda ise bu akımın temsilcileri John Locke, Davıd Huma, Thomas Hobbes ve George Berkeley olmuştur. Bunun yanı sıra Francis Bacon, John Stuart Mill ve Condillac da bu akımın 17. ve 18. yüzyıldaki temsilcileri arasında yer alır.
Maddeci doğa bilimini benimseyen Demokritos nedensel-zorunlu evren anlayışını da ortaya koymaktadır. Felsefe alanında Demokritos deneycilk akımının öncü isimleri arasında yer alır. Epikuros ise mutluluk problemini işleyerek bu noktada ahlak felsefesini geliştirmiştir. Epikuros'a göre bilgi duyu verilerinden gelmektedir.
Deneycilik, İlk Çağ felsefesinde duyumculuk ile izlenimciliğin öncülüğünde ortaya çıkmıştır. Aynı zamanda bu akım felsefe tarihi açısından da önemli bir yere sahiptir. Felsefe tarihinde belirleyici bir öneme sahip olan Empirizm sonraki felsefe akımlarını da etkilemiştir.
Bunun yanı sıra İngiliz felsefesinin de öncülerinden olan John Locke Deneycilik konusunda öncü isimlerden olmuştur. Aynı zamanda Locke aydınlatıcı felsefede de önemli bir rol oynamıştır. John Locke'nin "İnsan Anlığı Üzerine Deneme" adlı kitabında da bu felsefe ayrıntılı olarak açıklanmıştır. David Hume ise 17. yüzyılda empirizmi en belirgin noktaya taşımıştır. Bu konuda nedensellik ilkesi de ön planda tutulmuştur. David Hume çağrışımcılık akımının da öncüsü olarak bilinerek tarihe geçmiştir.