Elektrik akımı nedir ve nasıl oluşur? Elektrik akımı ölçü birimi ve yönü konu anlatımı

Elektrik akımı hareket eden elektrik sayesinde oluşur. Elektrik yükünün net hareketi olarak isimlendirilebilir. Bu sebeple de oldukça önemlidir ve öğrenilmesi gerekmektedir.

 Elektrik Akımı Nedir?

 Elektronların negatif yönden pozitife doğru hareket ettiklerini biliyoruz. Elektronların bu şekilde hareket etmeleri elektrik akımı olarak isimlendirilmektedir. Ancak elektrik akımı pozitif kutuptan negatif kutba doğru ilerler. Elektronlar arasında olan bu enerji "akım" ismini alır. Elektrik akım birimine Amper denmektedir.

 Elektrik Akımı Nasıl Oluşur?

 İletken bir telden bir coulomb elektrik yükü sayesinde oluşan akıma Amper denir. 1 coulomb yaklaşık olarak 6,25 x 10^18 elektron yükü barındırmaktadır. Bunun yanında bu ifadeye akım şiddeti ismi verilmiştir.

 Bir iletkenin herhangi bir yerinden saniyede 1 coulomb akım geçtiğinde akım şiddeti 1A olur.

 Elektrik Akımı Ölçü Birimi

 Yük, parçacıkların özellikleri olarak ifade edilebilir. Bu ifadeye göre yükün hareket etmesi aslında parçacıkların hareket etmesi olarak açıklanabilir. İletken üzerinde dış elektronlar rahat bir şekilde hareket edebilirler. Bu sebeple de iletkenler üzerinde elektrik akımını sağlayan parçacıklar elektron olarak isimlendirilmektedir.

 İletken bir tel içerisinde bulunan elektronlar soldan sağa doğru hareket eder. Elektronların iletken tel üzerinden baştan sona doğru kol kola olacak şekilde hareket ettikleri düşünülebilir. Ancak işin aslı bu şekilde değildir. Çünkü akımın oluşması için elektronun baştan sona teli gezmesine gerek yoktur. Elektronların tamamı biraz sağa kaydıkları vakit tel üzerinde aynı anda elektrik akımının oluştuğu görülmektedir. İletken tel üzerinde bulunan tüm elektronların hareket ettiği söylenebilir.

 Elektronların hareket etmelerine iletken tel içerisindeki elektrik alan sebep olmaktadır. Elektrostatik dengede olan iletkenlerde iletken içerisindeki elektrik alanı sıfırdır. Ancak anlatılan durumda elektrostatik bir denge söz konusu değildir. Telin uçları arasında oluşan potansiyel fark sebebi ile telin içinde sıfır dışında bir elektrik alanı oluşur. Bunun yanında pil devreye elektron pompalaması yapmamaktadır. Çünkü elektronlar iletken telin her yerine dağılmış haldedir. Pil yalnızca elektronların hareket etmeleri için gerekli olan enerjiyi sağlamaktadır.

 Elektrik Akım Yönü

 Bilim insanları akım elektrondan çok daha önce araştırmışlardır. Akımın yönü ise iletken içerisinde var olan elektrik alanının yönü ile aynı kabul edilmiştir. Elektrik alanda test yükleri her zaman + yük olarak seçilir. Bu artı yüklerin hareket yönleri anlamında kullanılmaktadır. Bu yön konvansiyonel akım yönü ismini almıştır.

 Elektronların Sürüklenme Hızı

 İletken cisimlerde elektrik akımı elektronlar tarafından taşınmaktadır. Elektronların hızlı bir şekilde hareket ettikleri düşünülebilir. Ancak sanılanın aksine elektronların süratleri çok yavaştır. Bu hız yaklaşık olarak 0,1mm/s civarında seyreder. Bu da serbest elektronların iletken iyonlarına çarpması ile açıklanabilir.

 Elektronlar bu kadar yavaş hareket ediyorsa lambanın düğmesine dokunduğumuz anda nasıl birden lamba yanıyor gibi bir düşünceye kapılabilirsiniz. Bunun cevabı oldukça basittir. Elektronların tamamı aynı anda hareket etmektedir. Elektrik alanı aynı zamanda hem telin hem de ampul filamasının üstünde bulunan serbest elektronlara elektriksel kuvvet uygular. Bunun sonucunda da elektronlar hareket eder.

 Elektrik akımının meydana gelmesi için telde bulunan elektronların tamamının ampul filamasına ulaşması gerekmez. Ampulde bulunan elektronların da hareket etmesi sebebi ile anında burada da akım meydana gelir

 Sıvıların içerisinde çözülmüş iyon olmadığı zaman elektrik akımını iletemezler. Gazlarda ise gaz iyonlaşarak plazma halini alırsa elektrik akımını o zaman iletebilmektedir.