Eksiltili cümle nedir ve özellikleri nelerdir? Eksiltili cümle (Kesik cümle) örnekleri

Dil bilgisi içerisinde en önemli konulardan biri eksiltili cümledir. Öğrencilerin mutlaka bilmesi gerektiği olan bu yapı, aynı zamanda günlük yaşamda da kullanmaktadır. Özellikle kalıp halinde bulunan bazı cümleler, belli bir konuyu çok daha kısa ve kolay biçimde anlatma olanağı sağlar.

 Eksiltili Cümle Nedir?

 Tam bir cümle kurulumu gerçekleşmesi için ana unsurların bulunmadığı cümleye eksiltili cümle denir. Aynı zamanda kısaca yüklemi olmayan cümle şeklinde de ifade etmek mümkün. Genelde Türkçe içerisinde eklemeli bir yapı bulunduğundan dolayı, sadece yüklem üzerinden birçok durumu anlatmak mümkün. Aynı zamanda bir cümle içerisinde herhangi bir yüklem kullanmadan belli bir konu etkin biçimde anlatılabilmektedir. Genelde kalıp halinde olan bu cümleler, herhangi bir yüklem taşımaz. Ama yine de gerekli olan anlam etkin bir şekilde ifade edilebilmektedir.

 Eksiltili Cümle Özellikleri Nelerdir?

 Belli başlı bazı özellikleri ile beraber eksiltili cümleler ön plana çıkmaktadır. Bu özellikleri üzerinden günlük yaşamda yaygın şekilde kullanılırlar. Ayrıca dil bilgisi açısından öğrencilerin mutlaka bilmesi gerektiği önemli yapılar arasında geliyor.

 - En önemli kısmı şüphesiz yüklem olmadan hazırlanmış cümleler olmasıdır.

 - Ayrıca kalıp halinde cümlelerdir.

 - Tekerleme gibi bir yapıya sahip kurulum imkanı sağlar.

 - Genel olarak deyim şeklinde ifade edilir ve kullanılır.

 - Cümleyi anlayabilmek için açıklamasının bilinmesi gerekir.

 - Herhangi bir eksiltili cümle ilk defa okuyan kişi tam olarak anlayamaz.

 Yukarıdaki özellikleri ile beraber günümüzde oldukça fazla sayıda eksiltili cümle olduğunu söylemek mümkün. Yani bu cümlelerin hiçbir kısmında yüklem bulunmaz. Ama yine de bir tekerleme ya da diyeyim yapısı altında gerekli konuyu etkin biçimde anlatır.

 Eksiltili Cümle (Kesik Cümle) Örnekleri

 Eksiltili cümle aynı zamanda kesik cümle olarak ifade edilir ve değerlendirilir. Türkçenin en önemli dilbilgisi yapıları içerisinde yer aldığını söylemek mümkün. Gerekli koşullar altında herhangi bir olguyu anlatabilmek için, deyim hali üzerinden çok fazla kullanılmaktadır. Bu konuda ele alınabilecek ve amaca göre değerlendirilecek birçok farklı eksiltili cümle ön plana çıkıyor.

 - Evden işe işten eve.

 - Rabbena hep bana.

 - Akşama biraz sabah nahıra.

 - Kambur kambur üstüne.

 - Az veren candan çok veren maldan.

 - Üzüm üzüme baka baka…

 - Kısa bir sessizlik.

 Görüldüğü gibi yukarıda verilen birçok farklı örnek üzerinden eksiltili cümle kullanmak mümkün. Dikkati bakıldığı zaman ise cümle öğeleri içerisinde herhangi bir yüklem bulunmuyor. Bilindiği üzere Türkçede dilbilgisi kapsamında yüklem genelde sonunda olur. Ancak bu cümlelerin herhangi bir yerinde fiil eki almış ya da fiil eki almadan kurulmuş bir yüklem yer almamaktadır.

 Eksiltili Cümle Nerelerde Kullanılır?

 Eksiltili cümle ya da kesik cümle konusunda en merak edilen durumlar içerisinde nerelerde kullanıldığı geliyor. Gerekli olan temel öğenin yani yüklemin kullanılmadığı bu cümleler, günlük yaşamda birçok farklı amaç altında kullanılmaktadır. Aynı zamanda karşılıklı konuşma, yani diyalog cümlelerinde değerlendirilmektedir. Tabii atasözleri ya da deyimler üzerinden de kullanıldığını eklemek mümkün. Özellikle kolay yoldan pratik şekilde kısa cümleler kurulmak istendiği zaman çok fazla değerlendirildiğini söylemek gerekir. Böylece anlatılmak istenen herhangi bir konu, fazla zorlanmadan karşıdaki kişiye anlatıla bilmektedir.