Ekonomik büyüme nedir, nasıl olur? Ekonomik büyüme etki eden faktörler nelerdir, hangi göstergeye göre hesaplanır?
Güncelleme Tarihi:
Ekonomik büyüme, normalde iktisatçılar arasında dikkat çeken bir kavramdır. Gündelik hayatımızda sık duyduğumuz ekonomik büyüme, özellikle de ekonomi sayfalarında ve haberlerde sıkça karşılaştığımız bir kavramdır. Ekonomik büyüme, ülke ekonomisini yakından ilgilendiren bir durumdur. Ekonomik büyüme nedir, nasıl olur sizler için derledik.
Bir ekonominin, verimliliğinin ve üretim kapasitesi artması sonucunda önceki dönemlere göre, daha fazla mal ve hizmet üretmesine, ekonomik büyüme ismi verilir.
Ekonomik Büyüme Nedir?
Ekonominin üretim kapasitesinin ve verimliliğinin giderek önceki yıllara oranla artmasına ekonomik büyüme adı verilir. Bu sayede daha çok mal ve hizmet üretilir.
Ekonomik Büyüme Nasıl Olur?
Geometrik olarak büyüyen ekonomide, dönüşüm eğrisi de sağ dışa doğru kaymaya başlar. Bu kayma ile birlikte emek ve sermaye gibi iki üretim faktörüne dayanan ekonomilerde, eşit aralıklarla da olabilir. Üretim faktörlerinden birinde ortaya çıkan artışlar şeklinde de gerçekleşir. Kayma nedenlerinden birisi olan faktör arzındaki artış ise, diğer neden ise teknolojik gelişmelerdir.
Ekonomik Büyüme Etki Eden Faktörler Nelerdir?
Ekonomik büyüme, verimlilikte ve üretim kapasitesinde ortaya çıkan artışlarla belirlenir. Teknolojik ve üretim faktör kullanımı ile ilgili gelişmeler, temel üretim faktörlerinin üretimde kullanılan ürünlerin miktarlarının artırılması, üretilecek hizmet ve mal miktarında artışlara ve ekonominin üretim kapasitesinde yol açar. Ekonomik büyümeye etki eden faktörler;
Emek Faktörünün Artırılması: Emek faktörünün artırılması, üretimde de artışa yol açar. Emek faktöründe yaşanan artış, diğer faktörlerin sabit kalması şartı ile çalışma saatleri ve fiziki iş gücü ve iş gücü miktarının artması ile birlikte toplam ürün artışı ve büyüme meydana gelir. Nüfus artışı, iş gücünün artmasını etkileyen en önemli faktördür. Sağlık ve teknoloji alanında yaşanan gelişmeler, doğal nüfus artış hızı ve beslenme koşullarının iyileşmesi, ortalama ömür süresini ve buna bağlı olarak da nüfusu önemli ölçüde artırır.
Sermaye Birikiminin Artırılması: Sermaye, üretim sırasında kullanılan teçhizatlar ve makine ile, her türlü emek ve aletin üretimine yardımcı olan araç ve gereçlerdir. Bir fabrika içinde yer alırlar. Üretimler ise, fabrikalarda yapılır. Üretimi artırmak için, kısa bir dönem içinde kapasite artışı sağlayacak bir şekilde sermaye stoklarını artırmak için yatırımlar yapılır. Bu yatırımlara da üretken yatırımlar ismi verilir. Yatırımların verimliliklerini daha çok artırmak için su, yol, kanalizasyon, elektrik ve bilişim alt yapılarını da tamamlamak çok önemlidir. Bu yatırımlar ise, tamamlayıcı yatırımlar olarak bilinir.
Doğal Kaynak Kullanımının Artması: Ülkemizdeki yeraltı ve yer üstü zenginlikleri, iklimsel ve coğrafi koşullar, doğal kaynak olarak bilinir. Bu kaynaklar aynı zamanda iktisadi büyümenin önünde kalan temel sınırlayıcılardır. Pek çok ülkede emek ve sermaye miktar artırımı mümkün olsa da, doğal kaynaklar da farklı coğrafi şekillerde farklı ülkelerde dağılır ve bu kaynakların toplam stok artırımı da mümkün olmaz. Ekonomik büyümenin temel amacı ise, kaynakların ekonomiye kazandırılmasını sağlamaktır.
Teknolojik Değişimler: Teknolojik değişimler, aynı miktarda üretim faktörünün kullanılmasının, üretim yönetiminde yapılan iyileştirmeler ve daha çok çıktı alınmasını sağlayan iyileştirmelerdir. Hem kaynak kıtlığının ortaya çıkaracağı üretim yetersizlikleri sorunu önlenir, hem de yeni üretim yöntemleri geliştirilerek daha ucuz ve kaliteli malların üretilmesini sağlanır.
Ekonomik Büyüme Hangi Göstergeye Göre Hesaplanır?
Ekonomik büyüme, reel milli gelirde meydana gelen yıldan yıla yaşanan artışların yüzde olarak ifade edilmesi ile ölçülür. Nominal GSMH, bir ülkenin yurt içi ve yurt dışında 1 yıl içinde üretmiş olduğu mal ya da hizmet ile ilgili ürünlerin, cari fiyatlar ile çarpılması ile elde edilmiş olan bir değerdir.