Güncelleme Tarihi:
Ek fiiller hem günlük yaşamda kullanılır hem de eğitim alanında önemli bir yere sahiptir. İsim soylu kelimeleri üzerinden ele alınması ile beraber, aynı zamanda basit fiillerle birleşik fiiller ile dönüşüm gerçekleştirmektedir. Dil bilgisinin önemli konuları arasında yer alması üzerinden, öğrencileri mutlaka öğrenmesi gerektiği konulardan biridir.
Türkçe üzerinde isim soylu kelimelerin önüne gelmek suretiyle, onları yüklem şekilde kullanmasını sağlayan yapı ek fiil olarak bilinir. Bununla birlikte basit zamanlı fiiller üzerinden birleşik zamanlı fiil yapan çekim eki olarak da ön plana çıkar. Bu konuda belli başlı bazı eklerin kullanılması ile beraber yüklem üzerinden işlem gerçekleşir. Bunlar içerisinde, ‘di-miş-se ve dir’ ekleri kullanılır. Bu doğrultuda sözcükleri birleşik şekilde yazdıklarından dolayı ise, ses uyumu sağlamak suretiyle bazı değişiklikler gösterebilir. Böylece amaca uygun olarak isim soylu kelimeler ile beraber basit ve birleşik fiiller eşliğinde dönüştürme imkanı sağlar.
Ek Fiil Yapım mı Yoksa Çekim Eki mi?
Bu açıdan en çok merak edilen konular içerisinde ek fiil yapım mı yoksa çekim eki mi sorusu geliyor. Özellikle basit zamanlı fiilleri birleşik zamanlı fiil yapması ile beraber bir çekim eki olduğunu ifade etmek mümkün. Zaten ekler üzerinden kullanılacak olan eklere bakıldığı vakit, yeni çekim eki olduğu anlaşılabilir. Tabii çekim eki olmalarının yanı sıra, genelde yüklem üzerinden sözcüklerde bitişik olarak kullanılır. Bu doğrultuda ses uyumunu yakalayabilmek adına birtakım değişiklikler meydana gelebilir. Bu durum ise genelde çekim ekleri üzerinden yaşanabilen olaylar içerisinde yer almaktadır.
Ek Eylem Örnekleri ile Konu Anlatımı
Bu doğrultuda özellikle isim soylu sözcükler eşliğinde gelecek ekler ile beraber fiil yapma imkanı sağlanır. Böylece bu durum çekim eki ile beraber ismin yüklem hale gelmesine olanak tanımaktadır. Tabii basit fiiller ile beraber birleşik fiillere dönüşüm şekilde de gerçekleştirme imkanı sağlamaktadır. Bu konuda birçok farklı örnek üzerinden cümle kurmak mümkündür.
- Sen benim en iyi dostumdun.
- Ben öğrenci olduğum zamanlarda çok çalışkandım.
- Geçen sene havalar gerçekten çok sıcaktı.
- Dün bizim eve gelen sen miydin?
Bu şekilde yukarıdaki örnek cümleleri bakıldığı vakit yüklemlerin isim oldukları anlaşılıyor. Böylece gelen ekler ile beraber çekim eki üzerinden isim soylu sözcükler fiil hale gelir. Bu sayede alınan ek fiil ile birlikte yüklem üzerinden cümle kurulumu gerçekleşir. Eğitim konusunda hem de günlük yaşamda yaygın kullanılan önemli dilbilgisi kuralları arasında geldiğini ifade etmek mümkün.
Ek Eylem Görevleri Konu Anlatımı
Temel olarak ele alındığı vakit ek eylem ya da ek fiillerin iki farklı görevi bulunmaktadır. Bunlardan biri isim soylu kelimelerin sonuna gelmek suretiyle yüklem oluşturmaktır. Aynı zamanda basit zaman üzerinden birleşik zamanlı fiiller oluşturma görevi üstlendiğini ifade etmek mümkün. Tabii bunları çekim eki kapsamında gerçekleştirmektedir. Böylece cümle üzerinden isim halinde olan sözcük yüklem ile beraber fiil şekline bürünür. Bu konuda ele alınabilecek olan birçok farklı örnek ile ek eylemin görevlerini daha kolay anlama şansı bulunuyor.
- Yemek gerçekten çok lezzetliydi.
- Dün gerçekten yorgun gibiydin.
- Oyunda o kadar güçlü değildi.
- Demek ki yüreğinde birçok güzellik varmış.
- Telefonu rengi güzel değilmiş.
Bu şekilde daha birçok farklı örnek üzerinden ek fiil ile beraber cümle kurmak mümkün.