Eğitimde robot var

Gelişen teknoloji her şeyi olduğu gibi eğitimi de derinden etkiliyor. Öyle ki robotların öğretmenlerin koltuklarına oturma ihtimali tartışılıyor. Ancak hemen telaşlanmayın. İstanbul Üniversitesi Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü’nde bu alanda çalışmalar yürüten Yrd. Doç. Dr. Burak Şişman, robotların öğretmenlerin yerini kısa vadede almayacağı görüşünde. Nedeni ise robotların sınıf yönetimi konusunda henüz çok yetersiz olmaları. Şişman’a göre, öğretmenler şimdilik rahat bir nefes alabilir, “Robotlar öğretmen olamazlar çünkü sınıf yönetimi konusunda yetersizler. Ama çok iyi yardımcı öğretmenlik yapabilirler. Çocukların bir yaptırımı olamayan robot öğretmenin sözünü dinlemesi pek mümkün değil” diyor.

YABANCI DİL ÖĞRETİMİNDE ÖĞRENCİLERİN İSTEĞİNİ ARTIRIYORLAR

Peki robotlar eğitimde nasıl kullanılabilir? Bu soruya, Yrd. Doç. Dr. Şişman ve ekibinin, yaptıkları projelerle ispatladıkları iki önemli cevapları var: Otistik çocukların eğitimi ve yabancı dil öğretimi. Burak Şişman, bu alanlarda neler yapılabileceğini görmek için 2015’te kendi girişimiyle kurulan ‘İstanbul Üniversitesi Robotik ve Zekâ Oyunları Laboratuvarı’nda insansı robotlar geliştiriyor. Bunun, Türkiye’de eğitimde robotik çalışmalar için kurulan ilk laboratuvar olduğunu belirtiyor. Eğitimde Robotik Uygulamalar adında tüm öğrencilere açık seçmeli bir ders de veren Şişman, çalışmalarını şöyle anlatıyor: “Şu an iki proje yapıyoruz, biri otizmli çocukların insansı robotlarla eğitimi. Diğeri ise, yabancı dil eğitiminde insansı robotların kullanılması. Otizmli çocukların eğitimi için pilot çalışmamızı tamamladık, yüksek işlevli otistik çocukların insansı robotlarla etkileşim kurabildiklerini ve robotlardan bir şarkı, dans gibi yetenekleri öğrenebildiklerini gözlemledik. Daha geniş bir araştırma projesiyle de geleneksel yöntemlere göre robotların eğitimde kullanılmasının etkisini araştıracağız. Yabancı dil eğitiminde insansı robotların kullanılması projemiz de var. Robotlar ana dili İngilizce olan insanlar gibi konuşuyor. Sınıf ortamında bir robotun bulunmasının öğrencileri heyecanlandırdığını ve robotla iletişim kurmak istediklerini gözlemledik. Bunun için de İngilizce’yi iyi konuşmaları gerektiğini düşünen öğrencilerin bu derslere karşı isteklerinin arttığını ve robotla yapılan dersleri daha eğlenceli bulduklarını tespit ettik. Robotik öğretmenleri geliştirmeye devam etmek için Milli Eğitim Bakanlığı’na önerilerde bulunacağım ve farklı branşlar için de robot geliştirmeye devam edeceğim.”

SOYUT KONULARI DAHA ANLAŞILIR KILIYORLAR

Robotları öğretimde yardımcı bir unsur olarak kullanmanın birçok farklı yolu var. Örneğin Boğaziçi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Levent Akın, ‘Robot Bilimine Giriş’ dersinde öğrencileri ile robotlar geliştiriyor ve onların mühendislik becerilerine güç katıyor. Derste işlenen her konunun pekiştirilmesi için bir laboratuvar çalışması düzenleniyor, öğrenciler robot yaparak yazılım geliştiriyor. Prof. Dr. Akın, özel lego setleri kullanarak öğrencilere zeki robot geliştirmeyi öğrettiklerini belirtiyor. Ders, gelişmiş robot bilim konularını pahalı ve özel donanımları kullanmadan öğretmeyi amaçlıyor. Robotların soyut konuların daha anlaşılabilir deneylerle öğrencilere anlatılmasında çok önemli bir görev üstlenebildiğini söyleyen Prof. Dr. Akın, “Robotlar sınıf düzeyine göre soyut matematiksel ve fiziksel kavramların anlaşılabilir deneylerle öğrencilere anlatılmasından, daha ileri düzeyde öğrencilere mühendislik sistem tasarımı yapmayı öğretmeye kadar birçok alanda kullanılabilir. Ayrıca özel eğitim gereksinimi olan öğrencilerin eğitiminde de büyük roller üstlenebilir” diyor.

21’İNCİ YÜZYIL BECERİLERİNİN KAZANDIRILMASINDA ETKİLERİ OLABİLİR

Bugünlerde sıkça konuşulan 21’inci yüzyıl becerilerinin öğrencilere kazandırılmasında robotlar da rol oynayabilir mi? Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü’nden Doç. Dr. Hakan Tüzün’e göre bu sorunun yanıtı, evet. Doç. Dr. Tüzün, robotların bu konudaki yararını, “Kodlama eğitiminde robotların kullanılması öğrencilerin 21’inci yüzyıl becerileri arasında yer alan problem çözme, birlikte çalışma, karar verme gibi çeşitli becerileri kazanmalarına da yardımcı olabilir. Gerek okulda gerekse dışarıda öğrenci seviyelerine uygun olarak düzenlenmiş eğitim amaçlı robot çalışmaları öğrencilerin günümüzde istenen becerileri kazanmalarına destek verebilir” diyerek anlatıyor. ‘Gittikçe ucuzlayan robot parçaları’ da düşünüldüğünde onların derslerde boy göstermesinin eğitimin çehresini büyük oranda değiştirebileceğini söyleyen Doç. Dr. Tüzün, şunları anlatıyor: “Programlama dilleri dersinde robot kullanımıyla birlikte öğrencilerimizin problem çözme becerilerinin geliştiğini gözlemliyoruz. Ayrıca robotların, öğrencilerin iş birliği içerisinde takım çalışmalarıyla bilgiyi paylaşarak öğrendikleri de söylenebilir.”